Dünyanın iki büyük küresel tahıl şirketi ABD merkezli Bunge ile merkezi Hollanda’da bulunan Viterra, birleşmek için anlaşmaya vardı. İki küresel tahıl devini birleştirecek 34 milyar dolarlık anlaşma ile dünyanın en büyük tarım şirketlerinden biri kurulacak.

Global tahıl ticaretini yeniden şekillendirme potansiyeli bulunan mega anlaşma, her iki şirketin yönetim kurulu üyeleri tarafından oybirliğiyle kabul edildi. İki şirket tarafından yapılan ortak açıklamaya göre anlaşma kapsamında Viterra hissedarları, yaklaşık 6,2 milyar dolar değerinde 65,6 milyon Bunge hissesi ve yaklaşık 2 milyar dolar nakit alacak. Bunge ayrıca Viterra'nın 9.8 milyar dolarlık borcunu üstlenecek. Viterra hissedarları, 2024 yılının ortalarında tamamlanması beklenen anlaşmanın ardından birleşik şirketin %30'una sahip olacak. Bunge'nin CEO'su Greg Heckman birleşik şirkete liderlik edecek.

Anlaşma, Bunge'yi, küresel ölçekte önde gelen rakipleri Archer Daniels Midland (ADM) ve Cargill’e daha da yaklaştıracak. Viterra'nın satın alınması Bunge'nin 2022 yılında 67,2 milyar dolar olan gelirini, geçen yıl yaklaşık 102 milyar dolar satış yapan ADM'nin gelirine yaklaştıracak. Her iki şirket de halihazırda oldukça konsolide olmuş küresel tahıl piyasasında faaliyet gösterdiğinden, anlaşmanın rekabet otoritelerinin yakın incelemesine tabi tutulması muhtemel.

TAHIL TİCARETİNDE TEKELLEŞME ENDİŞESİ
ADM, Bunge, Cargill ve Louis Dreyfus Company’nin (LDC), küresel tahıl ticaretinin yüzde 75 ila 90'ını kontrol ettiği tahmin ediliyor. Şirketlerin isimlerinden hareketle, dünya tarımsal endüstrisinin ABCD’si olarak anılan bu dört dev şirket, kahve, şeker, kakao, yağlı tohumlar ve biyoyakıt ticareti de yapıyor.

Söz konusu anlaşmanın tahıl endüstrisinde tekelleşmeyi artıracağına dair endişeler var. Anlaşma ile ilgili kaygılarını paylaşan Amerika Tüketici Federasyonu, anlaşmanın çiftçilerin mahsulleri için rekabeti azaltacağı ve Biden yönetiminin ekonomide rekabeti genel olarak teşvik etmeye çalıştığı bir dönemde bitkisel gıdaların yanı sıra biyoyakıt yapımında kullanılan yağlı tohumların işlenmesini tek elde toplayacağı uyarısında bulundu. Federasyonun gıda politikaları direktörü Thomas Gremillion, “Daha fazla konsolidasyonun tüketicilere ve bitkisel gıda üreticileri gibi bu emtialara bağımlı işletmelere zarar vermesi muhtemel görünüyor.” dedi.

Bunge ve Viterra'nın, Kuzey Amerika ve Avrupa gibi bölgelerde güç birliği yapması, kurulacak ortak yapının buralardaki varlığını güçlendirecek ve onları, rakipleri ADM ile daha eşit bir konuma getirecek. JP Morgan’a göre ADM'nin 38,9 milyar dolarlık piyasa değerine karşılık birleşik şirketin piyasa değeri 25 milyar dolar civarında olacak.

Viterra, geçen yıl Amerikalı Gavilon'u satın alarak tahıl ticareti operasyonlarını genişletmişti. Viterra ile muhtemel bir birleşme de Bunge'nin, ADM ve Cargill'den daha az varlık gösterdiği bu ülkede tahıl ihracatı ve yağlı tohum işleme faaliyetlerini geliştirmesini sağlayacak.

İki şirketin birleşmesi, aynı zamanda dünya tarımsal devlerinden Brezilya'da dominant bir ihracatçı ve Arjantin'de pazar lideri bir soya fasulyesi işleyicisi doğuracak. Bunge geçen yıl, hayvan yemi ve biyoyakıt yapımında kullanılan temel ürünlerin dünyadaki en büyük tedarikçisi olan Brezilya'da en büyük mısır ve soya fasulyesi ihracatçısı olmuştu. Yine Viterra da bu ülkede üçüncü en büyük mısır ihracatçısı ve yedinci en büyük soya fasulyesi ihracatçısı olmuştu. Cargonave verilerine göre, iki şirket birlikte 2022 yılında Brezilya mısır ihracatının yaklaşık %23,7'sini ve soya fasulyesi ihracatının da %20,9'unu gerçekleştirdi.

Muhtemel bir birleşme, Bunge'nin başlıca buğday ihracatçı ülkelerinden biri olan Avustralya'daki tahıl depolama ve elleçleme kapasitesini de artıracak. Şirket şu anda bu ülkenin batısında sadece iki tahıl elevatörü ve bir liman terminali işletiyor. Viterra'nın ise Güney Avustralya ve batı Victoria eyaletlerinde 55 depolama tesisi ve altı tahıl ihracat terminali bulunuyor. Bunge-Viterra ortaklığının, dünyanın en büyük ayçiçeği üreticisi ve en büyük ayçiçeği yağı tedarikçisi olan Ukrayna'da da üç yağlı tohum işleme tesisi olacak.