Uluslararası Tahıl Konseyi (ICG), buğday ve iri taneli tahılların üretim ve tüketiminde hafif düşüş yönündeki tahminler dolayısıyla 2019/20 sezonunun sonunda dünya genelinde stokların hafif şekilde artmasını bekliyor. IGC’nin aylık raporunda temmuzdan hazirana kadar olan dönem için ticaret hacmi 6 milyon tonluk yukarı yönlü revize edildi ve 386 milyon ton ile rekor seviyeye ulaştı. Mısır, arpa, yulaf ve buğday üretimi tahminlerindeki artış 2020/21 döneminde bir önceki aya göre 7 milyon ton, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise 62 milyon tonu buldu. Son tahminlere göre tahıl üretimi 2 milyar 237 milyon tona ulaşacak.
Endüstriyel alandaki talep düşüşü, gıda ve yem tüketimiyle ilgili yukarı yönlü düzeltmelerle telafi edildi ve tüketim tahminleri aylık bazda değişmedi. Devreden stokların yüksek olması ve daha yüksek üretimden dolayı 2020/21 dönemi sonundaki stoklardaki artış tahmini 8 milyon ton daha yükseltildi. Böylece yıllık bazda 20 milyon tonluk artış bekleniyor. Dönem sonu stokların son üç mevsimin en yüksek seviyesi olan 635 milyon tona ulaşacağı tahmin ediliyor. Buğday sevkiyatlarındaki artış beklentisi ile tahıl ticaretiyle ilgili tahminler de 3 milyon ton yükseltildi ve 390 milyon ton olarak revize edildi.
Konseyin 2019/20 dönemi için soya fasulyesi üretimi tahmininde hafif artıştan dolayı global stokların 3 milyon ton artarak 44 milyon tona çıkacağı tahmin ediliyor. Çin’e yapılan sevkiyatların beklenenden daha yüksek olacağı tahminiyle ticaret hacminin yıllık yüzde 2 artışla 155 milyon tona çıkması ve yeni bir rekor kırılması bekleniyor. Brezilya’da beklenen hafif üretim artışının da katkısıyla 2020/21 sezonunda global üretim geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 8 artışla 364 milyon tona yükselecek. Yüksek açılış stoklarını yansıtacak şekilde, sonraki döneme aktarılacak stokların hafif şekilde atarak 45 milyon tona ulaşması bekleniyor. Çin’den güçlü talep beklentisi ile global soya fasulyesi ticareti tahmini ise bir önceki aya göre 1 milyon ton daha yüksek beklenti ile 160 milyon tona revize edildi.
2019/20 döneminde pirinçte global arz talep dengesiyle ilgili bilançoda fazla bir değişiklik olmazken, bir sonraki döneme attarılacak olan stokların 176 milyon ton gibi rekor bir düzeyde gerçekleşmesi bekleniyor. 2020/21 dönemindeki üretim beklentisi aylık bazda düşerken, stokların yine de 180 milyon tona çıkacağı tahmin ediliyor. 2021’de ticaret hacminin ise yıllık bazda %4 artarak 44 milyon tona çıkacağı yönündeki geçtiğimiz ayki tahminlerde bir değişiklik yapılmadı.
ICG’nin Tahıllar ve Yağlı Tohumlar Endeksi ise bir önceki aya göre %1 oranında arttı. Bu durumda, buğday ve arpa fiyatlarındaki düşüşe rağmen mısır, soya fasulyesi ve pirinç ihracatı fiyatlarındaki yükselme yol açtı.
GLOBAL TAHIL TİCARETİNDE YENİ REKOR BEKLENTİSİ
Dünya genelinde toplam tahıl üretiminin 2019/20 sezonunda yıllık bazda 37 milyon tonluk artışla 2 milyar 175 milyon tona yükselmesi öngörülüyor. Özellikle buğday ve arpada rekor miktarda hasat bekleniyor. Gıda ve yeme yönelik talepteki artış beklentisi, endüstriyel talepteki düşüş beklentisinden daha güçlü olduğundan toplam tüketimin yıllık bazda 15 milyon ton artacağı tahmin ediliyor. Global ticaretin ise temmuzdan hazirana kadar olan dönem için yıllık bazda 22 milyon ton artarak 386 milyon tona ulaşması bekleniyor. Özellikle buğday ve mısırda rekor sevkiyatlar öngörülüyor.
Toplam tahıl üretiminin önceki döneme göre 62 milyon ton artarak 2 milyar 237 milyon tona ulaşması bekleniyor. Mısır üretiminde 55 milyon ton artışla yeni bir zirvenin yakalanacağı tahmin ediliyor. Buğdayda 6 milyon tonluk artışla yine rekor kırılması bekleniyor. Avustralya’da buğday üretimi tahminleri 24 milyon tondan 26,2 milyon tona revize edildi. Önceki sezon elde edilen ürün miktarı ise 15,2 milyon tonda kalmıştı.
TAHIL STOKLARI ARTACAK
Tahıl tüketiminin ise yıllık bazda 37 milyon ton artışla 2 milyar 218 milyon tona ulaşacağı tahmin ediliyor. Bu öngörülere göre tahıl arzı, talebin oldukça üzerinde yer alacak ve dört yıldır ilk kez tahıl stokları artacak. 20 milyon tonluk artışın gerçekleşmesi durumunda stoklar 635 milyon tona yükselecek. Tahıl ticareti ise yıllık bazda 5 milyon ton artışla 390 milyon tona ulaşacak.
Brezilya’daki rekor üretime rağmen, dünya genelinde soya fasulyesi üretimi 2019/20 döneminde yüzde 7 oranında düştü. Başta ABD olmak üzere Arjantin, Kanada, Hindistan ve Ukrayna’daki soya hasadında düşüş kaydedildi. Asya ülkelerine sevkiyatların hız kazanması ile ticaretin 155 milyon tona ulaşması bekleniyor. 2020/21 döneminde ise ABD’deki toparlanma ile birlikte yıllık yüzde 8’lik artışla üretimin 364 milyon tona ulaşacağı öngörülüyor. Ticaret hacminin de yıllık bazda %3 oranında artacağı tahmin ediliyor.
Global pirinç üretiminde ise Hindistan’daki bereketli hasada rağmen, diğer Asya ülkelerinde daha düşük üretim sonucunda 2019/20 döneminde hafif bir gerileme görüldü. Nüfus artışı ve gıda güvenliğini sağlamaya yönelik önlemlerde dolayı toplam kullanım oranı artıyor. Artan fiyatlar ve hükümet desteklerinden dolayı, üretimin yıllık bazda yüzde 2 artarak 505 milyon tona ulaşacağı tahmin ediliyor. Uluslararası pirinç ticareti ise özellikle Afrika ülkelerinden gelen talep sayesinde 2021 yılında 44 milyon tona çıkacak.