Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’ne (FAO) göre, küresel gıda ithalatı faturası bu yıl 1,8 trilyon dolarla yeni bir rekor kıracak. Az gelişmiş ülkelerin daha fazla para ödeyip daha az gıda alabileceğini belirten FAO, durumun gıda güvencesi açısından ‘endişe verici’ olduğu uyarısını yaptı.

FAO, yılda 2 kez yayınladığı Gıda Görünümü Raporu'nun 2022’ye ait ilk bölümünü 9 Haziran’da dünya kamuoyuyla paylaştı. Tahıllar, yağlı tohumlar, şeker, et ve süt ürünleri gibi temel gıda maddeleri için piyasa arz ve talep eğilimlerine dair bilgiler veren rapor, küresel gıda güvencesi açısından karamsar bir tabloya işaret ediyor.

Rapora göre küresel gıda ithalatı faturası, geçen yıla göre 51 milyar dolar artarak 1,8 trilyon dolara ulaşacak. Bu rakam, dünya gıda ithalatında yeni bir rekor anlamına geliyor. Rekor artışın büyük bir bölümü, yüksek fiyatlar ve nakliye maliyetlerinden kaynaklanacak.

Az gelişmiş yoksul ülkelerin daha fazla para ödeyip daha az gıda alabileceğine dikkat çeken FAO,  “Bunlar, gıda güvencesi açısından endişe verici işaretler. Gıda ithalatçısı ülkelerin artan uluslararası maliyetleri finanse etmekte zorlanacağının ve potansiyel olarak daha yüksek fiyatlara karşı dayanıklılıklarının sona ereceğinin habercisi.” değerlendirmesini yapıyor. Raporda, “Artan girdi fiyatları, hava durumuyla ilgili endişeler ve Ukrayna'daki savaştan kaynaklı artan piyasa belirsizlikleri göz önüne alındığında, FAO'nun son tahminleri, gıda piyasalarında muhtemel bir daralmaya ve gıda ithalat faturalarının yeni bir rekor seviyeye ulaşacağına işaret ediyor.” deniliyor. Bu noktada, gıda ithalatına en çok bağımlı olan düşük gelirli ülkelerin gıda güvencesini korumak ve ödeme dengesi desteği sağlamak için ‘Gıda İthalatı Finansman Kolaylığı’ mekanizması kurulması teklif ediliyor.  

KÜRESEL TAHIL ÜRETİMİ DÜŞECEK

Rapora göre, dünya tahıl üretimi, son dört yıl içinde ilk kez 2022'de düşecek. Küresel tahıl kullanımı da son 20 yıldan bu yana ilk kez azalacak. 2022’de dünya buğday üretimi geçen yıla göre yüzde 0,8 azalarak 771 milyon ton olacak. Dünya buğday stokları, özellikle Çin, Rusya ve Ukrayna'da beklenen artışlarla 298 milyon ton olacak.

FAO, dünya bitkisel yağ tüketiminin ise üretimi geride bırakmasını bekliyor. Rapora göre Arjantin, Avrupa Birliği ve ABD’de et üretiminin düşmesi beklenirken, küresel üretim, Çin'de domuz eti üretiminde öngörülen yüzde 8'lik artışla birlikte yüzde 1,4 oranında artacak.

GIDA FİYATLARI DÜŞECEK Mİ?

FAO Gıda Fiyat Endeksi'nin tüm zamanların en yüksek seviyesine yakın olduğunu hatırlatan raporda, tarımsal üretimdeki girdi maliyetleri artışının, gıda fiyatlarını daha da yükseltebileceği uyarısında bulunularak, “Şu an için ve mevcut koşullara dayanarak, durum, 2022-23 sezonu ve muhtemelen bir sonraki sezon için gıda fiyatlarında daha fazla artışı makul bir şekilde dizginleyebilecek piyasa kaynaklı bir arz tepkisi adına iyiye işaret etmiyor.” deniliyor.