Tahıl piyasaları düzlüğe çıkmaya çalışıyor. Petrol fiyatları düşmeye devam ediyor. Petrol fiyatlarındaki düşüş, mısır fiyatları üzerindeki baskıyı artırırken, ABD’de etanol tüketimindeki azalma da bu durumu destekliyor. Buğdayda ise Amerikan mahsulünün durumu kötüleşti. Uluslararası Tahıl Konseyi de AB için buğday üretim tahminlerini revize etti. SovEcon, Karadeniz bölgesindeki rakip ülkelerin arzının sınırlı kalmasından dolayı Rusya’nın buğday ihracatına yönelik tahminini yukarı yönlü revize etti.

MISIR PİYASASI

Brezilya’da ekim işlemlerinin ertelenmesi fiyatları destekliyor. Fiyat düşüren başlıca faktör, Çin’in piyasaya girmemiş olması. Genel olarak, mevcut sezon için fiyat senaryosu 2008 yılını hatırlatıyor.

China Oilseeds telegram kanalına göre, Çin’de mısır fiyatı Çin limanları için CFR 340 dolar. Geçtiğimiz yıl mısır üretiminin düşmesinden ve mısır üreten ülkelerdeki sübvansiyon politikalarında meydana gelen değişiklikten dolayı fiyatlar artmaya devam ediyor. Piyasaya arz edilen mısır miktarının sınırlı olması da fiyat artırıcı faktörler arasında. Çinli yetkililer, bu sezonki rekoltenin 260 milyon tonun altında kaldığını reddediyor. Ülkede mısır açığının 26 milyon ton civarında olabileceği tahmin ediliyor.

Buna ek olarak, ülkedeki tahıl stokları konusundaki sorun henüz çözülmüş değil. Cofeed adlı analiz kuruluşunun tahminlerine göre, yemlik mısır talebi geçtiğimiz sezona göre 10 milyon ton artacak. Çinli yetkililer, şu ana kadar, tarife oranları kotası çerçevesinde 10 milyon tonluk ithalattan bahsetti. Bu kotanın haricinde yapılacak ithalat ise büyük ihtimalle 17-23 milyon ton arasında gerçekleşecek. Bu ithalatla hem stokların hem de domuz üretiminin artırılması hedefleniyor. Ayrıca, Ukrayna mısırına da 4-5 milyon tonluk talep söz konusu olabilir.

Petrol fiyatlarındaki düşüş, mısır fiyatları üzerindeki baskıyı artırırken, ABD’de etanol tüketimindeki azalma da bu durumu destekledi. Ocak ayında, ABD’de etanol üretimi için kullanılan mısır bir önceki aya göre %3,7 ve bir yıl öncesine göre %11,4 düşerek 10,56 milyon tona geriledi. Şubat ayındaki dondurucu soğuklardan dolayı geçtiğimiz ay için daha düşük veriler bekleniyor.

Arjantin mısırı, FOB bazında Amerikan mısırına göre 10$, Ukrayna mısırına göre ise 30$ daha ucuza satılıyor. Ayrıca, Ukrayna’da KDV oranının düşürülmesi ile ihracat fiyatlarında da düzeltmeler yapılması bekleniyor. Ukrayna’da iç pazarın güçlü olmaması, çiftçilerin ürünü ülke içindeki işleme tesislerine satmasını uzun vadede engelleyebilir.

Brezilya’da yağışlar mısırın ikincil ürün olarak ekilmesini erteliyor. Bu yüzden bazı tarlalarda ekim işleminin gecikmesi ile verim düşebilir. Ag Rural’a göre, planlanan arazilerin %39’una mısır ekildi. İçinde bulunduğumuz bu dönem için son beş yılın ortalaması ise %67 civarındaydı. Arjantin merkezli Pablo Adreani & Associates’in tahminine göre ülkede mısır rekoltesi 51 milyon tonu bulacak. Bu, Amerikan Tarım Bakanlığı ve Arjantin Borsası’nın tahminlerinden daha yüksek.

Avrupa Komisyonu’na göre, AB ülkelerinin bu sezon için yaptığı mısır ithalatı şimdiye kadar 10,6 milyon tona ulaştı. Geçtiğimiz sezonun aynı dönemine göre ithalat %28 oranında azaldı. ABD Tarım Bakanlığı’nın son Dünya Tarımsal Arz ve Talep Tahminleri (WASDE) raporuna göre, AB’nin mısır ithalatı 2020/21 sezonunda 15,5 milyon tona düşecek. Ukrayna mısırının tedarik safhasında olması, Brezilya’yı AB pazarında avantajlı hale getirebilir. Ancak AB’nin Ukrayna’da 3 milyon ton daha mısır almak için harekete geçmesi, Brezilyalı üreticilerin hevesini kursaklarında bırakabilir. Diğer yandan, Matif borsasında mısır fiyatları da güçlendi.

BUĞDAY PİYASASI

ABD’de mahsulün durumu kötüleşti. Avrupa Komisyonu ve Uluslararası Tahıl Konseyi de AB için buğday üretim ve stok tahminlerini revize etti. Hindistan’da resmi veriler, buğday üretimi için iyimser bir tablo çiziyor ancak yerel analistler hava şartlarıyla ilgili sorunlara dikkat çekiyor. Buğday hasadı beklenen miktarın %3-4 altında olabilir. Pakistan, 300 bin tonluk yeni bir buğday alım ihalesi açtı. İhalenin sonuçları henüz açıklanmadı ancak Reuters’a göre verilen minimum fiyat 332$ oldu.

ABD Tarım Bakanlığı’na göre; Teksas, Kansas ve Oklahoma eyaletlerinde mahsulün durumu kötüye gitti. Son dönemdeki don olaylarının etkisi ise henüz bu tahminlerde dikkate alınmadı. SovEcon, Karadeniz bölgesindeki rakip ülkelerin arzının sınırlı kalmasından dolayı Rusya’nın buğday ihracatına yönelik tahminini yukarı yönlü revize ederek 39,1 milyon tona yükseltti. Çin makamları, devletin elindeki stoklardan 1.681 milyon ton buğday satıldığını açıkladı. Çin, elindeki buğdayı satarak daha pahalı olan ve arz miktarı düşük olan mısırı depoluyor.

France AgriMer’e göre Fransa’daki buğday ve arpa mahsullerinin çoğu iyi durumda. Yumuşak buğdayın %87’sinin şubat ayı sonlarına doğru iyi ya da mükemmel durumda olduğu bildirildi. Ukrayna’daki mahsuller de şimdiye kadar tatmin edici bulundu. Rusya’nın büyük bölümünde de benzer işaretler var. Ancak Rusya’nın güneyinde, Ukrayna’nın doğusunda ve güneydoğusunda nem oranının düşük olduğu belirtiliyor. Ukrayna hükümeti, 2021/22 sezonunda buğday üretiminin yıllık %20 artarak 30 milyon tona çıkacağını tahmin ediyor. Hem hava şartlarının elverişli olması hem de kış buğdayında ekim alanlarının 6,7 milyon hektara çıkmasına dayanarak iyimser tahminlerde bulunuyorlar. Ancak ben o kadar iyimser değilim.

BİTKİSEL YAĞ PİYASASI

Düşen petrol fiyatları, bitkisel yağ piyasasını da baskı altına alıyor. Palm ve soya yağında arzın artması Çin’den gelen talebin düşmesi de fiyatları baskılıyor. Malezya’da palm yağı üretimi toparlanıyor ancak ihracat hızı beklenenden az olunca fiyatlar düştü. Endonezya’da da benzer bir durum söz konusu.

Brezilya’da soya fasulyesi hasadı ortalamanın altında bir hızla devam ediyor. Agrural ajansına göre, harmanın yalnızca %25’i dövülmüş durumda ancak yağışlardan dolayı 133 milyon tonluk üretim bekleniyor. Brezilyalı çiftçiler, soya fasulyelerini hızlı bir şekilde sattı. Bloomberg’e göre bazı çiftçiler, fiyatların düşük olduğu dönemde parayı peşin alarak birkaç ay öncesinden satışları tamamladı ancak ürünleri teslim etmedi. Mahkemeye başvurmak zorunda kalan tüccarlar da bu durumdan dolayı zarar etti. Tüccarlar ve çiftçiler arasındaki ileride teslim şartlı sözleşmelerde genellikle iptal maddesi yer almıyor ancak yükümlülüğü yerine getirmeyen taraf için ceza öngörülüyor. Avukatlara göre, cezanın miktarı, teslim edilmeyen malın değerinin %20 ila %50’si olarak belirleniyor. Yani, soya fasulyesinin fiyatı iki katına çıkarsa, çiftçiler bu cezayı ödeyerek teslim etmeleri gereken ürünü spot piyasada satarak daha fazla kazanabiliyor. Arjantin’de bu dönemde yağışlar gelmezse mahsul üzerindeki baskı artabilir ancak şimdiye kadar durum normal görünüyor. Arjantin’de mısır fiyatları düşerken soya küspesi üretimi artıyor. Bu durum, Ukrayna küspesinin ihraç fiyatını düşürüyor ve dolayısıyla ayçiçeği fiyatlarını etkiliyor. Piyasa ayrıca KDV oranının azaltılmasının etkilerini yakından takip ediyor. Bununla birlikte, Ukrayna pazarında işlenmek üzere ay çekirdeği arzında düşüş söz konusu ve birçok fabrika sezon öncesinde üretimi durdurmak zorunda kaldı. Çin’in piyasaya girmemesinden dolayı Amerikan soya fasulyesine talep de düşük.

Protein oranı %39 olan soya fasulyesinin Çin limanlarında teslim şartıyla CFR satış fiyatı 1 Mart’ta 814 dolardı ve fiyatların artmaya devam etmesi bekleniyor. Soof şirketi tarafından ithal edilen ürünler en erken mart ortasında ya da nisan ayında teslim edilecek. 1 Mart itibarıyla işleme tesisleri aktif şekilde faaliyete geçmemişti. Bunun başlıca sebebi ise hammadde fiyatlarının yüksek olması. Mart ayı içerisinde Çin’e yalnızca 6,2 milyon ton soya fasulyesi sevk edilecek. Arz sıkıntısından dolayı birçok fabrika üretime geçmek için acele etmiyor. Bu da iç piyasada bitkisel yağ fiyatlarını artırabilir.

Çin Yeni Yılı’nın hemen ardından genellikle domuz tüketimi düşüyor. Domuz popülasyonunda artış hızının yavaş olması ise soya küspesine talebi düşürdü ve işleme tesislerinde küspe stokları şişince fiyatlar düştü. Soya küspesinin Çin limanlarında teslim şartıyla CFR satış fiyatı 1 Mart’ta 504 dolardı. Ayçiçeği küspesinin spot piyasadaki fiyatının da düşmesi bekleniyor.

Son günlerde ayçiçeği yağının Çin limanlarında teslim şartıyla CFR satış fiyatı neredeyse 40 dolar artarak 1526 dolara yükseldi. Ayçiçeği yağı fiyatı Avrupa’da da artıyor ve bu artış kısa vadede hız keseceğe benzemiyor.

Sonuç olarak, piyasalar bugünlerde fazla hareketli değil. Mavi bir okyanus gibi sakin. Ve bunun ne anlama geldiğini biliyor olmalısınız.