“Kalite kriterlerinde sürdürülebilirlik için tam donanımlı bir laboratuvarın yanında online anlık ölçüm yapabilen, tam otomasyon cihazların üretim hatlarında uygun noktalarda konuşlandırılması büyük önem taşıyor.”

Mehmet Şerif Gültay - Şevsan Un San. Tic. A.Ş.

Sürdürülebilir kalite kontrolü için, öncelikle tam donanımlı bir laboratuvar ve bu laboratuvarı hakkıyla çalıştırıp, süreci yönetebilen sezgili ve öngörülü nitelikli insan gücüne, yani mühendis, tekniker ve teknisyenlere ihtiyaç vardır. Kalite kriterlerinden ödün vermeden, standart bir üretim yapmak için bir dizi analizlerin yapılması gerekir. Bu analizleri; a - Hammadde analizleri b - Ürün analizleri olmak üzere iki başlık altında toplayabiliriz.

Şimdi bu iki başlığı daha yakından inceleyelim.

A - HAMMADDE ANALİZLERİ Kalite kriterlerinde süreklilik ve sürdürebilirlik hammadde alımında başlar. Hammadde alınırken, optimum şartlarda azami itina gösterilerek, stoklanan buğdaylar ile dalgalanma olmadan standart ve stabil üretim yapılabilir. İstikrarı sağlamak için fiziksel, fizikokimyasal ve reolojik analizlerin yapılması gereklidir. Zira buğday çeşidi, toprağın yapısı, tarlanın nadasa bırakılarak dinlendirilmesi, bir önceki ekilen ve hasat edilen ürünün cinsi, sulama, kimyasal gübre ve iklim şartlarına bağlı olarak hammaddemiz olan buğdayda beklenmedik değişiklikler gözlemlenebilir. Tüm bu unsurlar dikkate alınarak buğdayın, işletmeye gelmeden önce numune bazında, işletmeye geldikten sonra da araç üzerinden numune alınarak esaslıca analiz edilmesinin ardından kullanım amacına uygun olarak stoklamalıyız. Birçok işletmede fiziksel ve fizikokimyasal analizler yapılmakta, ancak reolojik ölçümler uzun zaman gerektirdiği için en önemli analiz olan direnç, elastikiyet ve enerji ölçümleri es geçilerek, hammadde stoklanmakta, üretim sırasında ise üründe ciddi dalgalanmalar yaşanmaktadır. Bu gibi olumsuzlukların yaşanmaması için nitelikli insan gücünün yanında nitelikli laboratuvar cihazlarına ihtiyaç vardır.

Laboratuvar cihazlarında teknoloji her geçen gün hızla gelişmekte, anlık ölçüm yapabilen tam otomasyon cihazlar, daha çabuk ve doğru ölçüm yapabilmektedir. Bu cihazları taşıma hatlarımıza kurmak suretiyle hammaddemizi amacına uygun olarak stoklamada önemli avantajlar sağlayabiliriz.

B - ÜRÜN ANALİZLERİ Nihai ürünün amacına uygun olabilmesi için fiziksel, fizikokimyasal, reolojik analizlerin yanı sıra optimum şartlarda deneme üretimi yapılarak kalite kriterlerinde sürdürülebilirlik ve süreklilik sağlanır. Üretim aşamasındaki her proseste, paçal ve tavlı buğdaylar periyodik aralıklarla analizlere tabii tutularak, unun spektleri nijhai ürünün amacına uygun hale getirilir. Buğday, laboratuvar ortamında rutubet, glüten, protein, kül, direnç, elastikiyet, enerji, sedimantasyon, su tutma, nişasta zedelenmesi, renk ve pike sayısı gibi kaliteyi doğrudan etkileyen unsurlar gözlemlenerek optimize edilir. Ayrıca hamurun işlenmesinde ve ekmek olmasında önemli rol oynayan enzimlerin optimize edilmesi de bu aşamalarda sağlanır.

Kalite kriterlerinde istikrarlı bir sürdürülebilirlik için tam donanımlı bir laboratuvarın yanında online anlık ölçüm yapabilen, tam otomasyon cihazların üretim hatlarında uygun noktalarda konuşlandırılması büyük önem taşımakta. Zira üretim hatlarında oluşabilecek bir arızayı, personelin görüp müdahale etmesi, özellikle elek içindeki tıkanma veya yırtılmalarda problemin fark edilmesi uzun zaman alabilir. Bu sorunlar sırasında üretilen ürünün, kalite standardını bozacağı kesindir. Bu gibi durumlarda üretim hattına bağlı, anlık ölçüm yapabilen online cihazlar erken uyarı vererek problemin hızlı bir şekilde giderilip, üretimin sağlıklı bir şekilde devam etmesinde önemli rol oynar. Bu tür cihazlar, un sanayicileri tarafından samimi bir şekilde kullanılmak istense de pahalı olmaları gerekçesi ile alımları sürekli ertelenmektedirler.

Un ihracatında lider konumunda olan ülkemizin, vefakar un sanayicileri için, Gıda Tarım Ve Hayvancılık Bakanlığı, Sanayii Ve Ticaret Bakanlığı ile TUSAF tarafından üretilecek bir formülle (leasing, kampanya veya kiralama) bu tür cihazları üreten firmalarla anlaşma sağlanıp, un sanayicilerinin online anlık ölçüm yapabilen cihazları kullanmaları sağlanmalıdır. Zaten TUSAF’ın kuruluşunun ve varlığının esas amacı un sanayicisine destek ve hizmet etmek değil mi? Değirmencilikte sürdürülebilir kalite kontrolü için anlık ölçüm yapan online cihazların temin ve tedariği hususunda konunun paydaşları olan kurum ve kuruluşlardan çözüm üretmelerini önemle arz ve talep ediyoruz.