“İngiltere’de gıda tüketiminin merkezinde un yer almaktadır. İngiltere, un konusunda kendi kendine yeten bir ülkedir. Her yıl 5 milyon ton buğday öğütülmekte ve 1,25 milyon Sterlin ciro elde edilmektedir. Öğütülen buğdayın yüzde 83’ü İngiltere menşelidir.  İngiliz değirmencilik sektörü, ülkedeki buğdayın en büyük işlemecisi konumundadır. Ülkede 53 değirmen işleten 32 şirket bulunuyor. Sektörde son yıllarda yeni değirmenler inşa edilirken modernleşme çabaları da sürüyor. İngiltere menşeli kaliteli buğday için piyasada istikrarlı bir talep mevcut.”

Köklü bir tarihi bulunan Birleşik Krallık; İngiltere, Galler, İskoçya ve Kuzey İrlanda’dan oluşur. Uluslararası arenanın başat oyuncularından biri olan Birleşik Krallık, aynı zamanda dünyanın önde gelen ticari güçlerindendir ve bir finans merkezi konumundadır. Avrupa’da, Almanya ve Fransa’nın ardından üçüncü büyük ekonomidir. 66 milyonluk nüfusa sahip olan ülkenin asıl adı Birleşik Krallık olsa da bu yazıda Türkiye’de tanındığı şekliyle İngiltere demeyi tercih edeceğiz. İngiltere, 23 Haziran 2016’daki referandumda Avrupa Birliği’nden ayrılma kararı aldı ve şu anda AB ile ayrılma şartlarını müzakere ediyor. Bu müzakereler sonuçlandığında bundan sonraki ticari ilişkiler üzerinde de müzakerelere yapılacak. İngiltere’nin AB’den hangi şartlarla ayrılacağına ve AB-İngiltere ilişkilerinin geleceğine dair belirsizlikler, İngiltere’nin bir yatırım merkezi olarak şirketler açısından taşıdığı cazibeyi de etkileyebilir.

İngiltere, 2016 verilerine göre 2,7 trilyon dolarlık GSMH ile dünyanın en büyük beşinci ekonomisi. Başkent Londra da finansal hizmetlerde dünyanın merkezi konumunda. İngiliz ekonomisi AB’den ayrılma referandumunun ekonomi üzerinde oluşturduğu belirsizliği yansıtacak şekilde 2016’da yüzde 1,8 oranında büyüme kaydedebildi. İngiltere, ortak pazara erişimi sayesinde diğer AB üyeleriyle geniş bir ticari ilişkiler ağına sahip ve ekonomi gözlemcileri, İngiltere’nin AB’den ayrılmasının Avrupa’daki finansal hizmetlerde sahip olduğu merkezi konumu tehlikeye atabileceği uyarısını yapıyor.

GIDADA KALİTE GÜVENCESİNDEN TAVİZ YOK İngiltere’de Avrupa standartlarına göre yoğun, yüksek düzeyde makineleşmiş ve etkin bir tarım yapılıyor. Ancak tarım gelirleri GSMH’nin yüzde 1’ini bile oluşturmuyor. İngiltere’de tarım sektörü, ülkenin gıda ihtiyacının yüzde 60’ını karşılarken, iş gücünün yüzde 2’sinden daha azı bu sektörde çalışıyor. İngiltere, ülkedeki tüketicilerin farklı ihtiyaçlarını ve tüm ürünlere yıl boyunca ulaşma beklentisini karşılamak için tarım ürünleri ithalatına yüksek düzeyde bağımlı durumda.

Son 20 yıldır gıda konusundaki endişelerin bir sonucu olarak, İngiltere’nin tedarik zinciri artık ince elenip sık dokunuyor. Yani İngiliz perakendeciler, gıda hizmeti veren şirketler ve imalatçılar izlenebilirlik ve kalite güvencesinden taviz vermiyorlar. İngiltere’deki alıcılar genellikle, hükümetin şart koştuğu düzeyin de üzerinde teknik özellikler arıyorlar.

YILLIK BUĞDAY ÜRETİMİ 14-15 MİLYON TON İngiltere’de yılda ortalama 1,9 milyon hektara ekilen buğday, en geniş alanı kaplayan tarla bitkisi konumunda. Buğday üretimi, Birleşik Krallık’ın güney doğu (İngiltere’nin doğu) kısımlarında yoğunlaşmış durumda. Yıllık buğday üretimi iklim şartlarından dolayı yıldan yıla farklılık arz etse de yılda 14-15 milyon ton civarında gerçekleşmektedir. Bunun 5 milyon tonu İngiliz değirmencilik sektörüne sağlanırken, 2,5 milyon tonu ise başta AB ülkelerine olmak üzere ihraç edilmektedir. İngiltere’nin toplam buğday üretimi, 1970’lerin başında 5 milyon tonu bulmuyordu.

Ülkedeki buğday üreticileri, yemlik buğdayda hektar başına 8,5 ton, ekmeklik buğdayda ise 7,8 tonluk verim elde ediyor. İngiltere’de daha çok kış buğdayı üretilmektedir ve ülkedeki değirmenlerin %95’i bu buğday türünü işlemektedir.

İngiltere’de 2017’de yapılan buğday hasadı, bir önceki yıla yüzde 5,4 artışla 15,2 milyon ton olartak gerçekleşti. Bu, 2012-2106 döneminin ortalaması olan 14,5 milyon tonun da üzerinde. Arpa üretimi de aynı dönemler için yüzde 10,6 artışla 7,4 milyon tona yükseldi. Önceki 5 yılın ortalaması 6,7 milyon ton seviyesindeydi.İngiliz arpası; insanların tüketiminin yanı sıra maltlama, mayalama ve hayvan yemi olarak kullanılmaktadır. Birçok çiftlikte rotasyon sistemi için de önemli bir tarım ürünüdür. Yılda ortalama 700 bin ton yulaf; gıda ve yem olarak tüketilirken, 35 bin ton kadarı ise ihraç edilmektedir.

UN ÜRETİMİNDE KENDİ KENDİNE YETERLİ İngiltere’de gıda tüketiminin merkezinde un yer almaktadır. İngiltere, un konusunda kendi kendine yeten bir ülkedir ve İrlanda Cumhuriyeti’nde kullanılan unun büyük bir kısmı da İngiltere’den tedarik edilmektedir. İngiliz değirmencilerin, kullandığı buğdayın çoğu İngiltere menşelidir. İngiliz değirmencilik sektörü, ülkedeki buğdayın en büyük işlemecisi konumundadır ve en iyi buğday çeşitlerinin üretilmesi ve İngiliz üreticilerin üretimlerinin kullanılmasını teşvik için gayret göstermektedir. Bu gayretlerin sonucu olarak, ülkede yetiştirilen buğday miktarı 40 yıl öncesine göre iki katına çıkmış, üretilen un ve ekmeğin büyük kısmı tamamen İngiltere’de yetişen buğdaydan üretilir hale gelmiştir. İngiliz değirmencilerin kullandığı buğdayın %80-85’i İngiltere menşelidir. Tüketicilerin talep ettiği şekilde güçlü unlar elde etmek için farklı özelliklere sahip ithal buğdaylar da işlenmektedir. İthalat daha çok Almanya, Kanada, Fransa ve ABD’den yapılmaktadır.

DEĞİRMENCİLİK SEKTÖRÜNÜN CİROSU 1,25 MİLYAR STERLİN Un değirmencileri, farklı piyasalar için çeşitli ürünler elde etmek adına çavdar, kavuzlu buğday, maltlanmış arpa ile bazı ikincil derece önemli olan tahılları da kullanmaktadır. İngiliz değirmencilik sektörü, yıllık 1,25 milyar sterlinlik ciroyla oldukça etkin bir sektör. Sektörü temsil eden ticaret birliği Nabim’in üyeleri, İngiltere ve İrlanda’da üretilen unun yüzde 99’unu sağlıyor.

Ülkede 53 değirmen işleten 32 şirket bulunuyor. Bu şirketlerden 31’i Nabim üyesidir ve 51 değirmen işletmektedirler. Sektörün başlıca hammaddesi olan buğdaydan yılda 5 milyon tonluk bir miktar işlenmekte ve 4 milyon ton un elde edilmektedir. Yaklaşık 1,6 milyon ton un ise nişasta kola ve biyoetanol endüstrileri tarafından üretilmektedir. Nabim; ticaret, ruhsatlandırma işlemleri, gıda güvenliği, çevre, sağlık ve güvenlik, istihdam faaliyetleri ve eğitim gibi birçok politika anında aktif bir kurum olarak göze çarpıyor. Nabim’in temel görevi; üyelerine bu konularda tavsiye vermek ve onları temsil etmek ve gıda endüstrisinde rekabetçi, etkin ve sosyal sorumluluğa sahip bir sektör için öncü rolü üstlenmektir.

Sektörde son yıllarda yeni değirmenler inşa edilirken modernleşme çabaları da sürüyor. İngiltere menşeli kaliteli buğday için piyasada istikrarlı bir talep mevcut. Hem hammaddenin hem de nihai ürünün kalitesi ve güvenliği, sektör için birinci öncelik durumunda. İngiliz değirmenciler sadece “güvenilir” buğdayları satın alıyor. 400 ÇEŞİT UN ÜRETİLİYOR Teknolojideki gelişmeler ve değirmencilerin sahip oldukları kapasitenin bir sonucu olarak, sektörde giderek daha spesifik hale gelen tüketici taleplerini karşılamak üzere 400’ü aşkın çeşitte un üretiliyor. Üretilen unun büyük kısmı büyük fırın işletmecileri ve gıda üreticilerine toptan satılıyor. Daha düşük miktarlarda un ise küçük ölçekli ya da süpermarketlerinde bünyesinde bulunan fırınlara satılıyor ya da doğrudan tüketiciye arz ediliyor. Piyasayı etkileyen başlıca faktörler arasında; dünya genelindeki ekilen arazilerin kapladığı alan, hava şartları, tarım ürünlerinin kalitesi (bir hasattan diğerine değişebiliyor) ve verimi gelmektedir.

İngiltere’nin AB’den ayrılma kararının ekonomi üzerinde çok büyük etkileri olacak. Ancak tahıl piyasasının temel işleyişinin değişmeyeceği görüşünde. İngiliz un değirmencileri, (AB dahil) dünya piyasalarında buğday ithalatına devam edecek ve ayrıca, ununun yüzde 80’inin İngiltere’den alan İrlanda ile ticari ilişkilerini de sürdürmek isteyeceklerdir.

UN VE EKMEK TÜKETİMİ İngiltere’de üretilen unun yaklaşık yüzde 60’ı ekmek ürünleri üretiminde kullanılırken, kalan yüzde 40’ı devasa bir çeşitliliğe sahip gıda ürünlerine katılmaktadır. İngiltere’de kişi başına düşen un tüketimi 2016/17 döneminde 59 kilograma ulaşmıştır. İngiltere’de ailelerin yüzde 97’si ekmek satın alırken, günde 11 milyon somun ekmek satılmaktadır. Ekmeklerin yaklaşık yüzde 6-70’i beyaz iken, tüketilen ekmeğin yaklaşık yarısının sandviçler olduğu tahmin edilmektedir. Dilimlenmiş ve paketlenmiş ekmek üreten büyük fırınlar, İngiltere’nin ekmek üretiminin yüzde 85’ini gerçekleştirir. Alışveriş merkezleri bünyesindeki fırınlar yüzde 12’sini üretirken, geri kalanları ise cadde üzerlerindeki fırınlar üretir.

İngiltere’nin Avrupa Birliği’ndeki başlıca buğday tedarikçileri Almanya ve Fransa iken, AB dışı tedarikçiler ise Kanada ve ABD’dir. Kanada buğdayı, mükemmel özellikleri ve gluten bakımından İngiliz buğdayıyla harmanlandığında iyi sonuç verecek şekilde güçlü olması dolayısıyla ekmek yapma amacıyla ithal edilir. Fransız buğdayı, genellikle yumuşak un gerektiren Fransız tarzı ürünlerin imalatında kullanılır. Alman buğdayının kullanımı ise İngiliz mahsulünün kalitesine bağlı olarak dalgalanma göstermektedir.

İngiltere’de üretilen unun büyük kısmı ülke içinde kullanılır. İngiltere’de satılan unun yaklaşık %1’i ithaldir ve üretimin yüzde 2 kadarı ihraç edilir. İthalat ve ihracat hacimleri para biriminin değerindeki değişimlere göre dalgalanır. İngiliz değirmenciler için başlıca ihracat pazarı İrlanda’dır (yılda 160 bin ton kadar). Fransa ise un ithalatının en çok yapıldığı ülkedir (yılda yaklaşık 20 bin ton).