BLOG

Ukrayna ve Rusya arasındaki gerilim buğday fiyatlarını vurdu

08 Nisan 20145 dk okuma
“Nisan ayı içerisinde 720 cent/bushel seviyesinde satışların arttığını görebiliriz. Hızlı yükseliş sonrası dengelenme ve düzeltme çabalarının görülmesi muhtemel gözükmektedir. Bununla beraber hava durumuna bağlı olarak fiyat hareketlerinin etkilendiğini görebiliriz. Bunun yanı sıra Ukrayna-Rusya arasındaki gerilim de fiyatlar üzerinde bir değişken olacak.” Mart ayında Ukrayna ile ilgili gelişmeler, buğday piyasası üzerinde etkili oldu. Ukrayna ile Rusya arasında artan gerilimin buğday ticaretini etkilenebileceği endişesi arttı. Ukrayna ve Rusya, dünya buğday üretiminin yaklaşık yüzde 10'unu; dünya buğday ihracatının ise yaklaşık yüzde 17'sini gerçekleştiriyor. Ukrayna, özellikle Kuzey Afrika ve Çin için önemli bir buğday pazarı olarak biliniyor. Bu nedenle bölgedeki gerilimin artması, buğday fiyatı üzerindeki risk priminin de artmasına yol açıyor. Gerilim devam etmesi halinde teslimatlarda gecikme yaşanması yüksek olasılık. Bu sene hava durumunun buğday rekoltesi için önemli olacağı anlaşılıyor. ABD başta olmak üzere birçok ülkede yağışsız geçen dönem sonrası, buğday piyasasına yönelik endişeler artmaya başladı. Yeterli yağış olmaması nedeniyle üretimin ve kalitenin etkilenebileceği belirtiliyor. Fakat bu endişelerin üretim tahminlerine yansıdığını söylemek zor. ABD TARIM BAKANLIĞI ÜRETİM TAHMİNİNİ ARTTIRDI ABD Tarım Bakanlığı, 2013/14 sezonu için buğday üretiminin önceki yıla göre 56,3 milyon ton daha yüksek olacağını açıkladı. Böylece toplam buğday üretiminin 712,72 milyon tona ulaşacağı tahmin ediliyor. Üretimdeki bu artış sonucunda toplam buğday stokları da 183,81 milyon ton olacak. Kısaca üretim tahmininin önceki aya göre arttığını görüyoruz. Kuraklık endişeleri, üretim tahmini etkilememiş görünüyor. Avustralya ve Hindistan'daki üretim artışı, dünya buğday rekoltesini yukarıya çekiyor. Hindistan'daki yağışların ve Avustralya'daki verim artışının, üretim artışıyla sonuçlanması bekleniyor. Çin yine dünyanın en büyük buğday üreticisi olacak. Dünya buğday üretiminin yaklaşık yüzde 17'si bu ülke tarafından gerçekleştiriliyor. Fakat buna rağmen net buğday ithalatçısı konumunda bulunuyor. Çünkü buğday tüketimi yaklaşık 3,8 milyon daha fazla. Asıl dikkat çeken veri ise dünya buğday stoklarının yaklaşık üçte birinin Çin'in elinde bulunuyor olması. Yani buğday aslında Çin için stratejik bir ürün ve gıda ihtiyacının önemli bir kısmını sağlıyor. Bu da Çin'in buğday piyasasında önemli bir oyuncu olmasına yol açıyor. Dünya buğday üretimindeki artışın yanı sıra dünya buğday ihracatında da bir artış görülüyor. Zaten bir süreden beri buğday talebinin güçlendiği görülmekteydi. Bu durum ABD Tarım Bakanlığı tahminlerine de yansımış durumda. 2013/14 sezonunda buğday tüketiminin 839,77 milyon tona ulaşacağı tahmin ediliyor. Önceki yıla göre yaklaşık 23,84 milyon ton artış söz konusu. Avrupa'daki yüksek buğday rekoltesi sonrası, bölgedeki buğday ihracatının artması bekleniyor. Rusya'nın ise bölgedeki artan gerilime rağmen yaklaşık 1 milyon ton daha fazla ihracat gerçekleştireceği tahmin ediliyor. Küresel dönem sonu stoklarına baktığımızda ise ciddi bir değişim görünmüyor. Üretimdeki artış, talep artışı ile dengeleniyor. Böylece buğday işlemlerinde üretim tahminleri yerine hava durumu ve Ukrayna-Rusya arasındaki gerilim ön plana çıkıyor. Mart ayı boyunca bunun etkisini gördük. YENİ SEZONDA TALEP GÜÇLÜ KALACAK Uluslararası Hububat Konseyi (IGC), dünya buğday üretiminin 708 milyon tona ulaşmasını bekliyor (bir önceki öngörüden 1 milyon ton daha fazla). IGC buğday fiyat endeksi de aylık bazda yüzde 2 artış gösterdi. 2014/15 sezonunda, buğday ekim alanlarındaki artışa rağmen üretimin önceki yıla göre azalacağı tahmin ediliyor. Bu noktada önceki sezon aşırı üretim gerçekleştiğine dikkat çekiliyor. IGC'de yeni sezonda talebin güçlü kalacağına yönelik bir beklenti var. Yüksek sezon başı stoklarına rağmen, tüketimin arzı karşılayacağı not ediliyor. Ayrıca Çin'deki buğday kalitesinin yeniden artmasıyla beraber dünya buğday ticaretinin önceki sezona göre azalacağı öngörülüyor. 2013/14 sezonunda buğday tüketimi 691 milyon ton olacak. Dünya buğday ticaretinin ise 1 milyon ton azalması bekleniyor. Ukrayna ve Avrupa kaynaklı buğday ihracatında önemli bir miktar artış olacağı görülmektedir. Fakat Ukrayna-Rusya arasındaki gerilim sonrası buğday ticaretinin bu bölgede azalması bekleniyor. Bu ay yayınlanacak verilerde, bu yönde bir revize görülebilir. Talepteki artışa rağmen, dönem sonu stoklarının 386 milyon tona ulaşacağı tahmin ediliyor. Bu rakam önceki sezona göre ciddi bir artışa işaret etmektedir. Böylece buğday stoklarının 2011/12 rekor stok seviyesinin üzerine çıkacağı öngörülüyor. Bu dönemde IGC'nin buğday fiyat endeksi 251 oldu. Geçen sene buğday endeksi 263 seviyesinde bulunuyordu. Yıllık bazda fiyat endeksinin azaldığı görülüyor. FAO BUĞDAY ÜRETİM TAHMİNİNİ DÜŞÜRDÜ Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), aylık yayınlanan raporunda, dünya buğday üretimi tahminini 10,2 milyon ton azaltarak 704 milyon tona düşürdü. Kanada'da buğday üretiminin önceki yıla göre yaklaşık yüzde 20 azalacağı tahmin edilirken, Türkiye ve Ukrayna'da yüzde 10'un üzerinde düşüş olduğu görülüyor. 2013/14 sezonunda dönem sonu stoklarının ise 179,3 milyon tona ulaşacağı tahmin ediliyor. Yani bir önceki sezona göre yaklaşık 20 milyon tonluk bir artış öngörülüyor. Buna rağmen stokların 2011 ve 2012 senelerinin altında kalması bekleniyor. Kanada'da geçen sene yaşanan yüksek rekolte sonrası azalış görülüyor. Avrupa'da buğday ekili alanların yüzde 3 artacağı öngörülüyor. Çin'de de buğday üretimindeki yukarı yönlü eğilim devam edecek. Rusya'da buğday ekili alanlar artarken, Ukrayna'da ise azalış bekleniyor. Kırım'ı Ukrayna'dan alıp Rusya'ya bağlarsanız, böyle bir sonuca ulaşılması normal karşılanmalıdır. YÜKSEK REKOLTE FİYAT ÜZERİNDEKİ BASKIYI ARTTIRIYOR Sonuç olarak, hububat piyasalarında küresel tahmin gerçekleştiren üç kuruluşun tahmin ortalamaları göz önüne alındığında, dünya buğday üretiminin ortalama 708,24 milyon ton olması bekleniyor. Bu rakam önceki ay tahminlerine göre yaklaşık 2,79 milyon ton düşüşe işaret ediyor. Geçen sene ortalaması ise 656,7 milyon ton olarak gerçekleşmişti. Önceki seneye göre 51,54 milyon ton artış öngörülüyor. Yani yıllık bazdaki artış yüzde 7,84 olacak. Bu ayki veriler baz alındığında, tahminlerin önceki aya göre daha karamsar olduğu görülmektedir. Geçen sene yaşanan yüksek rekolte sonrası yeniden normal seviyelere doğru bir azalış olacağı tahmin ediliyor. Bunun yanı sıra hava durumunun da tahminlerde etkili olmaya başladığını söyleyebiliriz. Bu ay açıklanacak tahminlerde bunun etkisini daha net görüleceğini düşünüyorum. Fakat önceki seneye göre halen yüksek bir üretim artışı söz konusu. Yüksek rekoltenin fiyatlar üzerinde baskı yaratacağı ve aşırı yukarı yükselişleri sınırlandıracağı tahmin edilmektedir. Şikago Ticaret Borsası'nda Mayıs vadeli buğday fiyatı, kurak hava ve Ukrayna-Rusya arasındaki gerilim ile yükselerek 655 cent/bushel seviyesinin üzerine çıktı. Ay boyunca alımların etkili olduğunu ve ABD'de artan üretim endişeleri ile Kırım sorununun belirleyici olduğunu izledik. Üretim tahminleri, fiyatlar üzerinde çok fazla etkili olmadı. Şubat ayında başlayan yükseliş, Mart ayı boyunca hızlı bir şekilde devam etti. Böylece son iki ayda yaşanan yükseliş yaklaşık yüzde 28,5'a kadar ulaştı. Kısa pozisyonların kapanması ve elektronik zarar-kes işlemlerinin artması, yükselişin boyutunu artırdı. NİSAN AYININ BELİRLEYİCİSİ HAVA KOŞULLARI OLACAK Nisan ayı içerisinde 720 cent/bushel seviyesinde satışların arttığını görebiliriz. Hızlı yükseliş sonrası dengelenme ve düzeltme çabalarının görülmesi muhtemel gözükmektedir. Bununla beraber hava durumuna bağlı olarak fiyat hareketlerinin etkilendiğini görebiliriz. Bunun yanı sıra Ukrayna-Rusya arasındaki gerilim de fiyatlar üzerinde bir değişken olacak. Sorunun Ukrayna-Rusya arasından çıkıp küresel bir krize dönüşmeye başlaması, buğday fiyatları için de bir risk içeriyor. Rusya'ya uygulanacak olan yaptırımların ticaret ürünlerine doğru yönelmesi durumunda, buğday fiyatının daha fazla etkilendiğini görebiliriz. Kısaca Nisan ayında Ukrayna ve hava durumunu konuşmaya devam edeceğiz. Yeni yapılacak olan üretim tahminlerinde yine çok fazla değişim beklenmemektedir. Fakat Karadeniz Bölgesi'ndeki ticaretin yavaşladığına yönelik beklentiler tahminleri etkilerse, buğday fiyatında da değişimler görülebilir. Sonuç olarak Nisan ayında daha çok kar satışları ve denge oluşturma çabalarının izlenmesi bekleniyor. Zaman zaman sert satışların olduğu, dalgalı ama yatay bir piyasa izleyebiliriz.
Makale Kategorisindeki Yazılar
22 Haziran 20229 dk okuma

Ukrayna: Dünya gıda güvencesinin koruyucusu

08 Kasım 20176 dk okuma

Hassas Fumigasyon Yöntemleri ile Fosfin Verimliliğinin Sağlanması

“Fumigasyon sırasındaki fosfin gazı davranışı çok değişkenli ürün sistemi, hava koşulları, gaz geçi...