Hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri
sektörünün ihracatı yılın ilk yarısında %4,5 artışla 6,1 milyar dolar olarak
açıklandı. Ocak-Haziran döneminde en çok ihracat yapılan ilk 3 ürün çikolata ve
kakao içeren diğer gıda müstahzarları, ayçiçek yağı ve tatlı bisküvi-gofretler
oldu. Un ve makarna ihracatında ise düşüş devam etti.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre; çikolata ve kakaolu ürünler, ayçiçek yağı, bisküvi ve gofret, şeker mamulleri ile makarna ve buğday unu başta olmak üzere, temel gıda ürünlerini kapsayan hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri sektörünün ihracatı yılın ilk yarısında 6,1 milyar dolar olarak açıklandı. Hububat ihracatı miktar bazında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2,5 düşerken ihracat birim fiyatlarında sağlanan yüzde 7,2’lik yükseliş değer bazında ihracata yüzde 4,5’lik artışı beraberinde getirdi.
En fazla ihraç edilen mal grubu 618,3 milyon dolar ile çikolata ve kakao içeren ürünler olurken, onu 553 milyon dolar ile ayçiçek yağı takip etti. Tatlı bisküvi ve gofretler ise yılın ilk 6 ayında 467,9 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi.
Ocak-Haziran döneminde buğday unu ihracatı düşüş devam etti. 6 aylık ihracat yüzde 36,6 düşüşle 426,99 milyon dolar olarak gerçekleşirken, makarna ihracatındaki düşüş yüzde 9,6 olarak dikkat çekti. Aylık makarna ihracatı 428 milyon dolar oldu.
922 milyon dolar ihracatla sektör açısından ilk sırada gelen Irak’taki daralma yüzde 12,1’e ulaşırken, ihracat artışının yüzde 32,1 seviyesine geldiği ABD 417,2 milyon dolar ile ikinci sırada yer aldı. Bu iki ülkeyi sırasıyla Suriye, Cezayir ve Suudi Arabistan takip ederken, Almanya ve Birleşik Krallık ilk 10’daki ülkeler arasında yer aldı.
Dünyada 2025/26 sezonuna ilişkin küresel buğday görünümünün, arz ve tüketimdeki artış beklentileriyle görece olumlu bir tablo çizdiğine dikkat çeken TİM Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri Sektör Kurulu Başkanı Ahmet Tiryakioğlu şunları ifade etti:
“Yeni sezonda dünya buğday üretiminin 808,5 milyon ton ile rekor seviyeye ulaşacağı, buna karşılık bazı ülkelerde stokların düşeceği öngörülüyor. Özellikle Avrupa Birliği ile Çin ve Türkiye gibi büyük üretici ve tüketici ülkelerde dönem başı stoklarında daralma dikkat çekiyor. Bahar aylarındaki don olayının etkilerinin devam ettiği yurt içinde Mayıs yağışları bazı bölgelerde verim artışına katkı sağlasa da kıraç alanlarda yaşanan kayıplar nedeniyle buğdayda yüzde 15, arpada yüzde 25’e varan rekolte düşüşü öngörüyoruz. TÜİK verilerine göre 2025 yılında bitkisel üretimin yüzde 5,3 oranında azalmasının beklendiği yeni hasat sezonunda, TMO’nun alt eşik olarak belirlediği fiyatlar verim kayıpları yaşayan tahıl üreticileri için bir garanti olacak. Bu yıl buğday ithalatında sınırlama öngörülmemesini, arz güvenliğini sağlamak açısından önemli bir tarımsal politika refleksi olarak değerlendiriyoruz. Diğer yandan, ithalat artışlarının iç piyasadaki üretici maliyetleri ve kârlılık dengesi açısından da dikkatle yönetilmesi gerektiğini düşünüyoruz.”
