ABD Tarım Bakanlığı (USDA), Türkiye’ye ilişkin son raporunda buğday üretim tahminini kuraklık nedeniyle 19 milyon tondan 16,25 milyon tona düşürdü. Arpa üretimi de 7 milyon tondan 5,1 milyon tona, pirinç üretimi ise 866 bin tondan 810 bin tona revize edildi.

USDA Ankara Ofisi, 3 Temmuz’da yayınladığı raporda, Türkiye’nin buğday, arpa ve pirinç üretimine dair tahminlerinde aşağı yönlü revizeler yaptı. Şubat ayındaki raporda 19 milyon ton olarak verilen buğday rekolte tahmini, son raporda %15’lik bir azalmayla 16,25 milyon ton olarak açıklandı. Raporda, “Üretim, kuraklığın meydana getirdiği hasarın boyutuna bağlı olarak daha da düşebilir.” denildi.

Türkiye’nin başlıca buğday üretim bölgeleri olan Orta ve Güneydoğu Anadolu’da yağışlar yetersiz kaldı, kış aylarında normalin üzerinde sıcaklıklar görüldü ve ilkbaharda beklenmedik bir don olayı yaşandı. USDA’ya göre bu faktörler, kuru tarım yapılan alanlarda buğday veriminde geçen yıla göre %15 ila %30 arasında düşüşe neden olacak. Güney bölgelerde mayıs ortasında başlayan buğday hasadının, temmuz sonunda ülke genelinde tamamlanması öngörülüyor.

USDA’nın 2025/26 Sezonu Türkiye Tahıl Üretim Tahminleri

Raporda, üreticilerin geçen sonbaharda buğday ekimini artırdığı, ancak ekim alanındaki bu artışın kuraklığın etkilerini telafi etmeye yetmediği vurgulanıyor. 2025/26 sezonunda toplam buğday ekim alanı 7,3 milyon hektar olarak tahmin ediliyor.

2025/26 sezonu için buğday tüketiminin de 19,4 milyon ton seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor. Gıda amaçlı buğday talebinin – toplam tüketimin yaklaşık %90’ını oluşturuyor – istikrarlı seyrini koruyacağı öngörülüyor. Türkiye’de buğday tüketimi son yıllarda büyük ölçüde sabit kalmış durumda. Bunun başlıca nedenleri arasında nüfus artış hızının durma noktasına gelmesi ve orta-üst gelir grubundaki tüketicilerin geleneksel, ekmek ağırlıklı beslenme alışkanlıklarından uzaklaşması yer alıyor.

BUĞDAY İTHALATI 10 MİLYON TONU AŞACAK

Üretimdeki bu sert düşüş, Türkiye’nin buğday ithalat ihtiyacını da artıracak. Rapora göre 2025/26 sezonunda buğday ithalatı 10,25 milyon tona ulaşacak. Bu miktarın büyük bölümü un ve makarna ihracatında kullanılacak. Geçen sezon hükümetin uyguladığı ithalat kısıtlamaları nedeniyle ithalat 3,2 milyon ton seviyesinde kalmıştı.

Buna karşılık buğday ihracatı (un, makarna, bulgur dahil buğday eşdeğeri olarak) 7 milyon ton seviyesinde sabit kalacak. Raporda, un ihracatçılarının, geçen sezon ithalat kısıtlamaları nedeniyle kaybettikleri pazar paylarını geri kazanmayı hedeflediği aktarılıyor. Ancak Irak’taki yerel değirmen yatırımlarının artması ve Afrika ile Orta Doğu pazarlarında Mısırlı değirmencilerin rekabeti, toparlanma sürecini yavaşlatabilir. Raporda, “Un sektörünün toparlanma konusundaki iyimserliğine rağmen, Türkiye’nin en büyük ihracat pazarlarından biri olan Irak’tan gelen talebin azalması, pazar payını yeniden kazanma çabalarını sınırlayabilir. Irak’ın öğütme kapasitesini artırmaya yönelik yatırımlarını sürdürmesi, bu düşüşte etkili oluyor. Öte yandan, Afrika ve Orta Doğu pazarlarında Mısır ununun artan rekabeti de beklenen toparlanmayı yavaşlatabilecek bir diğer etken olarak öne çıkıyor.” değerlendirmesine yer veriliyor.

Rapora göre 2025/26 sezonu sonunda buğday stoklarının yaklaşık 3,4 milyon ton seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor. TMO’nun stokları geçmiş yıllardaki seviyelere çekmek amacıyla hem iç piyasaya satış yapması hem de ihracatı desteklemesi bekleniyor.

ARPA ÜRETİMİNDE SERT DÜŞÜŞ, İTHALAT ARTACAK

Kuraklık buğday kadar arpayı da olumsuz etkiledi. Rapora göre 2025/26 sezonunda arpa üretimi, geçen yıla göre %28 azalarak 5,1 milyon ton seviyesine gerileyecek. Özellikle neredeyse tamamı kuru şartlarda yetiştirilen arpada, Orta ve Güneydoğu Anadolu’da ciddi verim kayıpları yaşandı. TMO, birinci sınıf arpa alım fiyatını %52 artırarak 11.000 TL/ton olarak belirledi. Buna rağmen yurt içi arz açığını kapatmak için ithalatın 1,6 milyon tona çıkması bekleniyor. Arpa ihracatının ise ciddi oranda düşerek yalnızca 100 bin tonla sınırlı kalacağı öngörülüyor.

MISIRDA ÜRETİM ARTACAK AMA İTHALAT YİNE YÜKSEK

Rapora göre 2025/26 sezonunda sulama imkânları sayesinde kuraklıktan daha az etkilenen mısırda ekim alanı artarken, üretimin %12 yükselişle 7,9 milyon tona ulaşması bekleniyor. Ancak yem sektörü kaynaklı güçlü talep nedeniyle mısır ithalatı yine yüksek seyredecek ve 2,9 milyon ton seviyesinde gerçekleşecek. 

PİRİNÇ ÜRETİMİ MARMARA’DAKİ SU KISITLAMALARINA TAKILDI

Pirinçte ise Marmara bölgesindeki sulama kısıtlamaları ve kuraklık etkisiyle üretim alanı ve verim geriledi. 2025/26 sezonunda çeltik üretiminin %6,5 azalarak 810 bin ton düzeyine düşmesi bekleniyor. Pirinç ithalatının bu üretim açığını kapatmak üzere 450 bin tona yükselmesi öngörülüyor.