Dünyanın her yerinde bulunan ve yaygın olarak tüketilen tahıllar, ekmek ve un gibi insan beslenmesinde son derece önemli temel gıda maddelerinin yapımında kullanılmaktadır. Genel olarak buğday, mısır, pirinç, arpa, yulaf, çavdar, sorgum gibi ürünlerden oluşan tahıl grubu aynı zamanda en çok tüketilen gıda ürünlerindendir. Uluslararası Tahıl Konseyi (IGC), dünya tahıl pazarıyla ilgili en son raporunu 27 Nisan’da yayınladı. IGC’nin raporuna göre dünyadaki toplam tahıl üretimi, artışını sürdürüyor. Rapora göre; 2015/16 sezonunda 2.008 milyon ton olan dünya toplam tahıl üretiminin 2016/17 sezonunda 2.111 milyon tona yükseleceği öngörülüyor. 2017/18 projeksiyonunda ise toplam üretimin 2.054 milyon tona gerilemesi bekleniyor.

Rapora göre, dünya tahıl tüketiminin de üretim miktarıyla doğru orantılı olarak artması bekleniyor. 2015/16 sezonunda 1.984 milyon ton olan dünya toplam tahıl tüketiminin 2016/17 sezonunda 2.075 milyon tona yükseleceği öngörülüyor. 2017/18 projeksiyonunda ise toplam tüketimin üretimden daha fazla gerçekleşmesi ve 2.079 milyon tona yükselmesi bekleniyor.

Dünyadaki toplam tahıl üretiminin 322-346 milyon tonu dünya ticaretine konu olmaktadır. Uluslararası Tahıl Konseyi (IGC)’nin raporuna göre, 2015/16 sezonunda 346 milyon ton olan toplam tahıl ticaretinin 2016/17 sezonunda 345 milyon tona gerilemesi bekleniyor. 2017/18 projeksiyonunda ise tahıl ticaretinin 342 milyon tona düşeceği öngörülüyor.

Dünya tahıl stokları verilerine göre, 2015/16 sezonunda 480 milyon ton olan toplam tahıl stoğu, 2016/17 sezonunda 516 tona ulaşması bekleniyor. Bu rakamın 2017/18 projeksiyonunda ise 491 milyon tona gerileyeceği düşünülüyor.

DÜNYA BUĞDAY ÜRETİMİ VE BAŞLICA ÜRETİCİ ÜLKELER Uluslararası Tahıl Konseyi (IGC), dünya tahıl pazarıyla ilgili en son raporunu 27 Nisan’da yayınladı. IGC’nin raporuna göre dünyadaki buğday üretimi, artışını sürdürüyor. Rapora göre; 2015/16 sezonunda 736 milyon ton olan dünya buğday üretimi 2016/17 sezonunda 753 milyon tona yükseleceği öngörülüyor. 2017/18 projeksiyonunda ise üretimin 736 milyon tona gerilemesi bekleniyor.

ABD Tarım Bakanlığı Dış Tarım Servisi’nin (USDA FAS) Nisan ayı raporunda yer alan veriler de IGC verileriyle hemen hemen aynı seviyelerde. USDA verilerine göre; 2014/15 sezonunda 728 milyon ton olan buğday üretimi, 2015/16 sezonunda yükselerek 735 milyon tona ulaştı. 2016/17 sezonu için USDA’nın öngördüğü miktar ise 751 milyon ton.

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)’nün verilerine göre, 2012 yılında üretilen buğday miktarı 672 milyon olarak gerçekleşti. 2013 yılında ise rekor yükselişle 710 milyon tona yükselen buğday üretimi, 2014 yılında yükselişini sürdürerek 729 milyon ton olarak gerçekleşti.

USDA FAS verilerine göre, 2015/16 sezonunda dünya buğday üretiminde ilk sırayı 160 milyon tonla Avrupa Birliği ülkeleri alıyor. Avrupa Birliği ülkelerinin buğday üretiminin 2016/17 sezonunda bir miktar gerileyeceği ve 144,6 milyon ton seviyelerinde gerçekleşeceği öngörülüyor. Tek ülke bazında en büyük üretici Çin. 2015/16 sezonunda, 130 milyon tonluk buğday üretimi gerçekleştiren Çin’in, 2016/17 sezonunda 128,8 milyon ton üretim gerçekleştireceği öngörülüyor. Çin’i 2015/16 sezonunda 86,5 milyon tonla Hindistan takip etmektedir.

USDA’nın buğday tüketimine dair verilerine bakıldığında, içerisinde bulunduğumuz 2016/17 sezonu hariç, son iki sezondaki miktarın IGC verilerinden 10 milyon ton daha düşük olduğu görülüyor. USDA’ya göre 2014/15 sezonunda 705,3 milyon ton olan tüketim, 2015/16 sezonunda 711 milyon tona ulaştı. USDA’nın 2016/17 öngörüsü ise 740 milyon tonla IGC’nin öngörüsüyle (737) örtüşüyor.

USDA verilerine göre; üretimde olduğu gibi dünya buğday tüketiminde de en büyük pay Avrupa Birliği ülkelerine ait. AB ülkelerinin 2016/17 sezonunda da yaklaşık 129 milyon ton tüketimle yine ilk sırada yer alması bekleniyor. Ancak tek ülke bazında Çin, 112 milyon tonla tüketimde ilk sırada yer alıyor. Aynı sezonda Çin’i 88,5 milyon tonla Hindistan, 37 milyon tonla Rusya, 32 milyon tonla ABD, 24,4 milyon tonla Pakistan, 19,2 milyon tonla Mısır ve 18 milyon tonla İran takip ediyor.

DÜNYA BUĞDAY TİCARETİ Uluslararası Tahıl Konseyi (IGC)’nin raporuna göre, 2014/15 sezonunda 153, 2015/16 sezonunda 166 milyon ton olan dünya buğday ticaretinin, 2016/17 sezonunda 171 milyon ton olarak gerçekleşmesi bekleniyor. Ancak tüketimdeki artış beklentisinin aksine, 2017/18 sezonunda ticarette bir artış beklenmiyor. Hatta IGC’ye göre dünya buğday ticaretinde 3 milyon tonluk bir düşüş (166) yaşanacak.

USDA verileri ise, 2015/16 sezonunda 172 milyon ton dünya buğday ticaretinin 2016/17 sezonunda da 180 milyon tona ulaşacağını gösteriyor. USDA’nın verileri, IGC verilerinden 6-7 milyon daha fazla. USDA verilerinin daha yüksek olma nedeni ise un ticaretinin de bu verilerde yer almasıdır.

USDA verilerine göre; 2015/16 sezonunda 172 milyon ton olan dünya buğday ve un ihracatının 34,6 milyon tonunu Avrupa Birliği ülkeleri tek başına gerçekleştirdi. AB ülkelerini 25,5 milyon tonla Rusya takip ediyor. Kanada ise 22 milyon tonluk ihracat miktarıyla Rusya’nın hemen ardından geliyor. USDA’nın 2016/17 sezonuna dair öngörüsüne bakıldığında; Rusya 28,5 milyon tonla ilk sırada, ABD 27,5 tonla ikinci sırada ve Avrupa Birliği ülkeleri 25,5 milyon tonla üçüncü sırada yer alacak.

Dünya buğday ithalatında ise Mısır uzun yıllardır ilk sırada yer almaya devam ediyor. USDA verilerine göre; 2014/15 sezonunda 11,3 milyon ton buğday ithal eden Mısır, 2015/16 sezonunda ithalat miktarını 11,9 milyon tona çıkardı. Mısır’dan sonra 2. sırada yer alan Endonezya, 2014/15 sezonunda 7,4 milyon ton ithalat gerçekleştirirken, 2015/16 sezonunda ise 2,5 milyon tonluk artışla 10,1 milyon ton ithalat miktarına ulaştı. Dünya buğday ithalatında Endonezya’yı 8,1 milyon tonluk ithalatla Cezayir; 6,9 milyon tonluk ithalatla AB ülkeleri; 5,9 milyon tonluk ithalatla Brezilya ve 5,7 milyon tonla Japonya takip ediyor. 2016/17 sezonunda Endonezya’nın buğday ithalatının yaklaşık 1 milyon ton gerileyeceği ancak diğer ülkelerin, 2015/16 sezonuyla hemen hemen aynı seviyelerde ithalat gerçekleştireceği tahmin ediliyor.

DÜNYA MISIR ÜRETİMİ VE BAŞLICA ÜRETİCİ ÜLKELER Dünyada tahıllar içerisinde üretim açısından buğdaydan sonra ikinci sırada yer alan mısır, son 10 yıldır birinci sıraya yerleşti. Amerikan Tarım Bakanlığı (USDA)’nın Nisan ayında yayınlanan raporuna göre; 2014/15 sezonunda 1 milyar tonluk üretimle rekor kıran mısır üretimi, 2015/16 sezonunda 962 milyon tona geriledi. Ancak üretiminin 2016/17 sezonunda yeniden 1,04 milyar ton olması öngörülüyor.

Uluslararası Hububat Konseyi (IGC)’nin 27 Nisan tarihinde yayınlanan raporuna göre, 2015/16 sezonunda ise 974 milyon ton olan dünya mısır üretiminin 2016/17 sezonunda 1,05 milyar tona yükseleceği tahmin edilmektedir. Öngörülere bakıldığında, USDA’nın verileri ile IGC’nin verileri arasında çok fazla fark bulunmuyor.

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)’nün verilerine göre, 2012 yılında üretilen mısır miktarı 875,4 milyon olarak gerçekleşti. 2013 yılında ise rekor yükselişle 1 milyar 17 milyon tona yükselen mısır üretimi, 2014 yılında yükselişini sürdürerek 1 milyar 38 milyon ton olarak gerçekleşti.

Amerikan Tarım Bakanlığı (USDA)’nın raporuna göre, 2015/16 sezonunda 960,6 milyon ton olacağı tahmin edilen mısır tüketiminin 2016/17 sezonunda ise 1 milyar 39 milyon tona ulaşacağı öngörülüyor.

Dünya mısır tüketiminde USDA’nın tahminleri ile IGC’nin verileri arasında bir miktar fark olduğu göze çarpıyor. IGC’nin raporlarına göre, 2015/16 sezonunda 971 milyon ton olan mısır tüketiminin, 2016/17 sezonunda ise tekrar yükselişe geçerek 1 milyar 44 milyon tona ulaşacağı öngörülüyor. Maalesef FAO’nun verileri günümüze ait değil, en son 2014 yılını kapsamaktadır.

Dünya mısır üretiminde ülkeler itibariyle en yüksek üretim miktarı ABD’ye aittir. Amerikan Tarım Bakanlığı (USDA) verilerine göre; 2014/15 sezonunda 1,01 milyar ton olan dünya mısır üretiminin 361 milyon tonunu ABD karşılamaktadır. ABD’nin 2015/16 sezonu üretim miktarının ise 16 milyon tonluk düşüşle 345.5 milyon tona gerileyeceği tahmin ediliyor. ABD’nin 2016/17 sezonunda ise 384,7 milyon ton mısır üretimi yapacağı öngörülmektedir. Mısır üretiminde ABD’nin ardından ikinci sırada yer alan Çin’in 2014/15 sezonunda 215,6 milyon ton olan mısır üretiminin, 2015/16 sezonunda 224,6 milyon tona yükseleceği tahmin ediliyor. 2016/17 sezonunda ise 5 milyon tonluk düşüşle yaklaşık 219,5 milyon tona gerileyeceği öngörülüyor. Bu iki ülkeyi 67 milyon tonluk üretimle Brezilya takip etmektedir.

DÜNYA MISIR TÜKETİMİ VE BAŞLICA TÜKETİCİ ÜLKELER Günümüzde üretimde olduğu gibi mısırın en çok tüketildiği ülke ABD’dir. 2014/15 sezonunda 301,7 milyon ton mısır tüketilen ABD’de 2015/16 sezonunda yaklaşık 3 milyon tonluk düşüşle tüketimin, 298,8 milyon tona gerileyeceği tahmin edilmektedir. ABD’nin mısır tüketim miktarının 2016/17 sezonunda 314,8 milyon tona ulaşacağı öngörülmektedir.

ABD’den sonra en yüksek tüketim miktarı ise Çin’e aittir. Çin’in 2014/15 sezonunda mısır tüketim miktarı 202 milyon tona ulaşmıştır. 2015/16 sezonunda ise 15 milyon tonluk rekor bir artışla Çin’in mısır tüketim miktarının 217,5 milyon tona yükseleceği tahmin ediliyor. 2016/17 sezonunda Çin için öngörülen tüketim miktarının yaklaşık 231 milyon ton olduğu görülmektedir.

Dünya mısır tüketiminde, üçüncü sırada yer alan AB ülkelerinin 2014/15 sezonunda tüketim miktarı 77,8 milyon tondur. 2015/16 sezonunda ise tüketim miktarını 73,2 milyon tona düşürmesi tahmin edilen AB ülkelerinin 2016/17 sezonunda 73 milyon ton mısır tüketeceği öngörülmektedir.

DÜNYA MISIR TİCARETİ Dünyadaki mısır üretiminin yaklaşık 130-145 milyon tonu, uluslararası ticarete konu olmaktadır. USDA verilerine göre; 2014/15 sezonu dünya mısır ihracatında en büyük pay, 46,8 milyon ton ile ABD’ye aittir. ABD mısır ihracatı, 2015/16 sezonunda yaklaşık 5 milyon ton artışla 51 milyon tona ulaşmıştır. ABD’nin mısır ihracatının, 2016/17 sezonunda ise 56,5 milyon tona çıkacağı tahmin edilmektedir.

ABD’nin ardından ikinci en büyük ihracatçı ülke Brezilya’dır. 2014/15 sezonunda, yaklaşık 22 milyon ton mısır ihracatı gerçekleştiren Brezilya’nın, 2015/16 sezonunda rekor bir artışla 35 milyon tona ulaşması bekleniyor. Brezilya’nın 2016/17 sezonunda ihracat miktarının 21 milyon tona gerileyeceği öngörülmektedir.

2015/16 verilerine göre dünya mısır ihracatında üçüncü ülke Arjantin’dir. 2014/15 sezonunda 18 milyon ton mısır ihracatı gerçekleştiren Arjantin’in, 2015/16 sezonunda ihracatını 21,6 milyon tona çıkaracağı tahmin edilmektedir. 2016/17 sezonunda ülke için öngörülen ihracat miktarının 26 milyon ton olduğu görülmektedir.

Mısır ithalatında ise en büyük pay Japonya’ya aittir. USDA verilerine göre, 2014/15 sezonunda 14,6 milyon ton mısır ithal eden Japonya’nın, 2015/16 yılında ise 15 milyon ton mısır ithalatı gerçekleştireceği tahmin ediliyor. 2016/17 sezonunda Japonya için öngörülen ithalat miktarı 15 milyon tondur. İkinci sırada yer alan Meksika ise 2014/15 sezonunda 11 milyon ton ithalat gerçekleştirdi ve Meksika’nın 2015/16 sezonunda ise 14 milyon ton ithalat gerçekleştirmesi bekleniyor. 2016/17 sezonunda ise Meksika’nın ithalat miktarının aynı kalacağı öngörülmektedir.

DÜNYA PİRİNÇ ÜRETİMİ VE BAŞLICA ÜRETİCİ ÜLKELER Dünyada tahıllar içerisinde üretim açısından mısır ve buğdaydan sonra üçüncü sırada gelen pirinç üretimi 2015/16 sezonunda 473 milyon tona olarak gerçekleşeceği tahmin ediliyor. Dünyadaki pirinç üretiminin yaklaşık 40 milyon tonu, uluslararası ticarete konu olmaktadır.

Amerikan Tarım Bakanlığı (USDA)’nın Nisan ayında yayınlanan raporuna göre; 2015/16 sezonunda 472 milyon ton olarak gerçekleşen dünya pirinç üretimi 2016/17 sezonunda yükselişe geçerek Nisan ayında 480 milyon tona ulaşacağı öngörülmektedir.

Uluslararası Hububat Konseyi (IGC)’nin 27 Nisan 2017 tarihinde yayınlanan raporuna göre, 2015/16 sezonunda ise 473 milyon ton olacağı tahmin edilen pirinç üretiminin 2016/17 sezonunda 483 milyon tona yükseleceği öngörülüyor. IGC’nin 2017/18 yılı projeksiyon rakamlarında ise dünya pirinç üretiminin 487 milyon ton olarak gerçekleşmesi bekleniyor.

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)’nun Aralık 2016 tarihli raporuna göre, 2014/15 sezonunda üretilen pirinç miktarı 497,7 milyon olarak gerçekleşti. 2015/16 sezonunda ise bu rakamın 491,3 milyon tona gerileyeceği tahmin ediliyor. FAO’nun 2016/17 sezonu için öngördüğü dünya pirinç üretim miktarı ise 496,7 milyon ton.

Amerikan Tarım Bakanlığı (USDA)’nın verilerine göre, 2015/16 sezonunda 471 milyon ton olan pirinç tüketim miktarının 2016/17 sezonunda tekrar yükselişe geçerek 479 milyon tona ulaşacağı öngörülüyor.

Dünya pirinç tüketiminde USDA ile IGC’nin tahminleri arasında bir miktar fark olduğu göze çarpıyor. IGC’nin raporlarına göre, 2015/16 sezonunda 475 milyon ton olan pirinç tüketim miktarının 2016/17 sezonunda 482 milyon tona ulaşacağı öngörülüyor. FAO’nun raporuna göre ise yiyecek, yem ve diğer amaçlarla pirinç kullanımının 2015/16 sezonunda ise tahmini olarak 397,3 milyon ton olarak gerçekleşeceği belirtiliyor. FAO’nun 2016/17 yılı için öngördüğü pirinç kullanım miktarı ise 402,5 milyon tondur.

Dünya pirinç üretiminde ülkeler itibariyle en yüksek üretim miktarı Çin’e aittir. Amerikan Tarım Bakanlığı (USDA) verilerine göre; 2014/15 sezonunda 478,5 milyon ton olan dünya pirinç üretiminin 144,5 milyon tonunu Çin karşılamaktadır. Çin’in 2015/16 sezonu üretim miktarının ise 145,7 milyon tona çıkacağı tahmin ediliyor. Çin’in 2016/17 sezonunda ise 144,8 milyon ton pirinç üretimi yapacağı öngörülmektedir. Pirinç üretiminde Çin’in ardından ikinci sırada yer alan Hindistan’ın 2014/15 sezonunda 105 milyon ton olan pirinç üretiminin, 2015/16 sezonunda 104 milyon tona düşeceği tahmin ediliyor. 2016/17 sezonunda ise 2 milyon tonluk artışla yaklaşık 106,5 milyon ton üretime yükseleceği öngörülüyor. Bu iki ülkeyi 36 milyon tonluk üretimle Endonezya takip etmektedir.

DÜNYA PİRİNÇ TÜKETİMİ VE BAŞLICA TÜKETİCİ ÜLKELER Günümüzde ise üretimde olduğu gibi pirincin en çok tüketildiği ülke Çin’dir. 2014/15 sezonunda 144,5 milyon ton pirinç tüketilen Çin’de 2015/16 sezonunda yaklaşık 500 bin tonluk düşüşle tüketimin, 144 milyon tona gerileyeceği tahmin edilmektedir. Çin’in pirinç tüketim miktarının 2016/17 sezonunda 144 milyon tonda kalacağı öngörülmektedir.

Çin’den sonra en yüksek tüketim miktarı ise Hindistan’a aittir. Hindistan’ın 2014/15 sezonunda pirinç tüketim miktarı 98 milyon tondur. 2015/16 sezonunda ise yaklaşık 5 milyon tonluk düşüşle Hindistan’ın pirinç tüketim miktarının 93,5 milyon tona düşeceği tahmin ediliyor. 2016/17 sezonunda Hindistan için öngörülen tüketim miktarının 97 milyon ton olduğu görülmektedir.

Dünya pirinç tüketiminde, Çin ve Hindistan’ın ardından üçüncü sırada yer alan Endonezya’nın 2014/15 sezonunda tüketim miktarı 38,3 milyon tondur. 2015/16 sezonunda ise tüketim miktarını 37,8 milyon tona düşürmesi tahmin edilen Endonezya’nın 2016/17 sezonunda 37,3 milyon ton pirinç tüketeceği öngörülmektedir.

DÜNYA PİRİNÇ TİCARETİ Dünyadaki pirinç üretiminin yaklaşık 40 milyon tonu, uluslararası ticarete konu olmaktadır. USDA verilerine göre; 2014/15 sezonu dünya pirinç ihracatında en büyük pay, 11 milyon ton ile Hindistan’a aittir. Hindistan pirinç ihracatı, 2015/16 sezonunda 10 milyon ton olarak gerçekleşmiştir. Hindistan’ın pirinç ihracatının, 2016/17 sezonunda ise aynı kalacağı öngörülmektedir.

Hindistan’ın ardından ikinci en büyük ihracatçı ülke Tayland’dır. 2014/15 sezonunda, yaklaşık 9,7 milyon ton pirinç ihracatı gerçekleştiren Tayland’ın, 2015/16 sezonunda 9,8 milyon tona ihracat yapması bekleniyor. Tayland’ın 2016/17 sezonunda ihracat miktarının tekrar 10 milyon tona yükseleceği öngörülmektedir.

2015/16 verilerine göre dünya pirinç ihracatında üçüncü ülke Vietnam’dır. 2014/15 sezonunda 6,6 milyon ton pirinç ihracatı gerçekleştiren Vietnam’ın, 2015/16 sezonunda ihracatını 5,1 milyon tona düşüreceği tahmin edilmektedir. 2016/17 sezonunda ülke için öngörülen ihracat miktarının 5,6 milyon ton olduğu görülmektedir.

Pirinç ithalatında ise en büyük pay Çin’e aittir. USDA verilerine göre, 2014/15 sezonunda 5,1 milyon ton pirinç ithal eden Çin’in, 2015/16 yılında ise 4,6 milyon ton pirinç ithalatı gerçekleştireceği tahmin ediliyor. 2016/17 sezonunda Çin için öngörülen ithalat miktarı 5 milyon tondur. İkinci sırada yer alan Nijerya ise 2014/15 sezonunda 2 milyon ton ithalat gerçekleştirdi ve Nijerya’nın 2015/16 sezonunda da aynı miktarda ithalat gerçekleştirmesi bekleniyor. 2016/17 sezonunda ise Nijerya’nın ithalat miktarının 1,9 milyon ton olacağı öngörülmektedir. Pirinç ithalatında 1,8 milyon tonla AB ülkeleri üçüncü sıradadır.

DÜNYA BAKLİYAT PAZARI VE SON GELİŞMELER Bakliyat ürünlerinin beslenme ve vücut sağlığı açısından taşıdığı besleyici değer, özellikle son zamanlarda dünyanın birçok ülkesindeki sağlık ve gıda ile ilgili beslenme uzmanları tarafından çok daha yoğun bir şekilde vurgulanıyor. Bildiğiniz gibi Birleşmiş Milletler, 2016 yılını “Dünya Bakliyat Yılı” olarak ilan etmişti ve bakliyatın tüm dünyada tüketimini artırmak için çeşitli paneller, konferanslar ve sempozyumlar düzenlenmişti. Aynı şekilde tarım uzmanları da, bakliyatın toprak sağlığı açısından değerini öne çıkarıyor. Bütün bunlara rağmen dünya bakliyat üretimi, taleple kıyaslandığında yeterli düzeyde değil. Halihazırda dünya, bakliyat üretiminin arttırılması için önemli bir çaba içerisinde.

Ayrıca, geçtiğimiz aylarda Uluslararası Bakliyat Konfederasyonu da (GPC) her yıl Ocak ayının üçüncü Çarşamba gününün tüm dünyada ‘Bakliyat Günü’ olarak kutlanmasına karar verdi.

DÜNYA BAKLİYAT ÜRETİMİ VE BAŞLICA ÜRETİCİ ÜLKELER Bilindiği üzere tahıl ürünlerinde, herkesin rahatlıkla ulaşabileceği üretime dair veriler hızlı bir şekilde güncellenmektedir. Hatta içerisinde yer aldığımızın sezonun güncel verilerinin yanı sıra bir sonraki sezona dair de tahminler yayınlanmaktadır. Ancak bakliyat ürünlerinin üretimi için bu henüz söz konusu değildir. Bugün itibariyle dünya bakliyat üretimine dair en güncel veriler, Birleşmiş Milletler Tarım ve Gıda Örgütü (FAO) tarafından açıklanmaktadır ve bu veriler de en son 2014 yılını kapsamaktadır.

FAO verilerine göre; 2005, 2006 ve 2007 yıllarında ortalama 61 milyon olarak gerçekleşen dünya bakliyat üretimi, 2008 yılında 62,7 milyon tona, 2009 yılında 64,2 milyon tona, 2010 yılında ise 70,9 milyon tona ulaşmıştır. 2011 yılında 69,3 milyon ton seviyelerine gerileyen üretim, 2012 yılında tekrar 74,1 milyon tona yükselmiştir. Bakliyat üretiminde artış trendi sonraki yıllarda da devam etmiş, 2013 yılında 77,6 milyon tona, 2014 yılında da 77,4 milyon tona gerilemiştir.

2014 verileri bazında ülkelerin bakliyat üretimine bakıldığında, Hindistan’ın her zamanki gibi dünya üretiminde ilk sırada olduğu görülmektedir. 2012 yılında 16,7 milyon ton bakliyat üreten Hindistan, 2013 yılında ise üretimini 18,3 milyon tona yükseltmiştir. Artış 2014 yılında da devam etmiş, üretim miktarı 19,9 milyon tonu bulmuştur. Hindistan’ın hemen ardından gelen Kanada, her yıl ortalama 5 milyon ton olan bakliyat üretimini, 2013 yılında 6,5 milyon tona yükseltmiştir. Ancak 2014 yılında ülkenin üretimi yenide 5,8 milyon ton seviyesine gerilemiştir. Dünyanın üçüncü büyük bakliyat üreticisi Myanmar ise 2013 ve 2014 yıllarında yaklaşık 5,6 ila 5,9 milyon ton arasında bakliyat üretimi gerçekleştirmiştir.

Bakliyatlar genel olarak tüm dünyada yetiştirilmektedir. Kıta bazında bakliyat üretimine bakılacak olursa 2014 yılında en yüksek bakliyat üretiminin 35,4 milyon ton ile Asya kıtasında gerçekleştiği görülmektedir. Afrika kıtası ise 17 milyon ton ile Asya kıtasının hemen ardından gelmektedir. Üçüncü sırada yer alan Amerika kıtası, 2014 yılında 15,5 milyon ton üretim gerçekleştirmiştir. Avrupa kıtası 7 milyon ton, Okyanusya ise 2,2 milyon ton civarında bakliyat üretmiştir.

ÜRÜN BAZINDA DÜNYA BAKLİYAT ÜRETİMİ Ülkeler, bakliyat üretiminde bir ya da iki ürüne odaklanmışlardır. Genel hatlarıyla, dünya üzerinde en çok üretilen bakliyat kuru fasulyedir. 2010 yılında yaklaşık 24 milyon ton olarak gerçekleşen dünya kuru fasulye üretimi, 2011 yılında 23 milyon tona gerilemiş, 2014 yılında ise üretim yeniden artışa geçmiş ve son 6 yılın en yüksek seviyesi olan 26,5 milyon tona ulaşmıştır. Dünya kuru fasulye üretiminde, Asya kıtası ilk sırayı almaktadır. 2014 yılında 11,6 milyon ton kuru fasulye üretimi gerçekleştiren Asya kıtasını, aynı yıl 7,9 milyon tonla Amerika kıtası; 6,1 milyon tonla Afrika kıtası takip etmektedir.

Nohut, dünya bakliyat üretiminde kuru fasulyenin ardından ikinci sırada yer almaktadır. 2010 yılında 10,9 milyon ton olan dünya nohut üretimi, 2010-2011 ve 2012 yıllarında 11 milyon ton civarında gerçekleşmiştir. FAO verilerine göre dünya nohut üretimi, 2013 yılında 13,3 milyon tona; 2014 yılında da 13,7 milyon tona ulaşmıştır. Dünya nohut üretiminde, kuru fasulyede olduğu Asya kıtası ön plandadır. Hatta nohut üretiminin tamamına yakının Asya kıtasında üretildiğini söylemek mümkündür. Çünkü 2014 yılı verilerine göre 13,7 milyon ton olan dünya nohut üretiminin 11,7 milyon tonu Asya kıtasında gerçekleştirilmiştir. Asya kıtasını 629 bin tonluk üretimle Okyanusya, 757 bin tonluk üretimle Afrika, 479 bin tonluk üretimle Amerika ve 164 bin tonluk üretimle Avrupa takip etmektedir.

Kuru fasulye ve nohudun ardından dünyada en fazla üretilen bakliyat çeşidi bezelyedir. 2010, 2011 ve 2012 yıllarında 10,3 ile 10,6 milyon ton arasında seyreden dünya bezelye üretimi, 2013 yılında 11,2 milyon tona ulaşmış, 2014 yılında 11,1 milyon ton olarak gerçekleşmiştir.

2014 verilerine göre dünya bezelye üretiminde en büyük pay 4,4 milyon tonla Amerika kıtasına ait. Aynı yıl Amerika’yı 3,3 milyon tonla Avrupa, 2,3 milyon tonla Asya, 662 bin tonla Afrika takip etmektedir.

DÜNYA BAKLİYAT TİCARETİ Dünya genelinde üretilen bakliyatın yaklaşık yüzde 84’ü ülkelerin iç talebini karşılamaya yöneliktir. Geriye kalan yüzde 16’lık kısım ise dünya ticaretine dâhil olmaktadır. FAO’nun dünya bakliyat ticaretine yönelik 2013 verilerine göre Kanada, yaklaşık 5 milyon tonluk ihracatıyla dünya bakliyat ihracatında ilk sırada yer almaktadır. Aynı dönemde ihracatta Kanada’yı 1,4 milyon tonla Avusturalya, 1,3 milyon tonla Myanmar, 1,1 milyon tonla ABD ve 843 bin tonla Çin takip etmektedir.

Bakliyat ithalatında ise Hindistan ilk sırada yer almaktadır. 2013 yılı verilerine göre dünya bakliyat ithalatının yüzde 28,4’ü, yani 3,8 milyon tonu Hindistan tarafından gerçekleştirilmektedir. Hindistan’ı 1,1 milyon tonla Çin, 816 bin tonla Bangladeş, 433 biner tonla Pakistan ve Mısır, 391 bin tonla Birleşik Arap Emirlikleri ve 373 bin tonla Brezilya takip etmektedir.

Bakliyatta, miktar bakımından en çok ihraç edilen ürün bezelyedir. 2013 yılında dünya genelinde 4,6 milyon ton bezelye ihracatı gerçekleştirilmiştir. Bu ihracat miktarının değer karşılığı ise 2,1 milyon dolardır. Bezelyeden sonra en çok ihraç edilen ürün ise kuru fasulyedir. Miktar bazında kuru fasulye ihracatı bezelye ihracatından az olmasına rağmen, değer karşılığı daha yüksektir. 2013 yılında ihraç edilen kuru fasulye miktarı 4 milyon ton, bunun değer karşılığı ise 3,8 milyon dolardır. Kuru fasulyenin ardından 2,6 milyon ton ile mercimek ve 1,6 milyon ton ile nohut, dünya ihracat sıralamasında 3. ve 4. sıralarda yer almaktadır.

Amerika kıtası özellikle bezelye ve mercimek ihracatında üst sıralara yerleşmektedir. 2013 yılında Amerika kıtası 3,3 milyon ton bezelye ihracatı gerçekleştirmiştir. Bu miktar ise dünya bezelye ihracatının yüzde 71,6’sına tekabül etmektedir. Amerika kıtasının ihraç ettiği ürünler arasında bezelyenin hemen ardından mercimek gelmektedir. 2013 yılında 2 milyon ton mercimek ihraç eden Amerika kıtası, 1 milyon ton kuru fasulye ve 287 bin ton nohut ihraç etmiştir.

Dünya bakliyat ihracatında Amerika kıtasını Asya kıtası takip etmektedir. Asya kıtasında ağırlıklı olarak ihracatı gerçekleştirilen bakliyat ürünü ise kuru fasulyedir. 2013 yılında 2,2 milyon ton kuru fasulye ihraç eden Asya, kuru fasulyeden sonra sırasıyla 477 bin ton nohut, 286 bin ton mercimek ve 65 bin ton bezelye ihracatı gerçekleştirmiştir. 2013 yılında üçüncü büyük ihracatçı bölge ise Okyanusya’dır. Okyanusya ağırlıklı olarak nohut ihracatı (550 bin ton) gerçekleştirmektedir. Nohudun ardından en çok ihraç edilen ürünlerin mercimek (316 bin ton), bezelye (189 bin ton) ve kuru fasulye (63 bin ton) olduğu belirtilmektedir.

Dördüncü sırada yer alan Avrupa’da, 2013 yılında 873 bin ton bezelye ihracatı gerçekleştirilmiştir. Bezelyeyi 200 bin tonla nohut, 124 bin tonla kuru fasulye ve 35 bin tonla mercimek izlemektedir. Afrika kıtası ise 2013 yılında toplam 850 bin ton bakliyat ihracatı gerçekleştirmiştir. Ağırlıklı olarak ihraç edilen ürünler sırasıyla kuru fasulye, bezelye, nohut ve mercimektir.

En çok bakliyat ithal eden kıta ise Asya’dır. Buna göre 2013 yılında 3,1 milyon ton bezelye ithal eden Asya kıtası, 1,7 milyon ton mercimek, 1,5 milyon ton kuru fasulye ve 1,1 milyon ton nohut ithal etmiştir. İthalatta Asya kıtasını Avrupa takip etmektedir. Avrupa kıtası tarafından 2013 yılında 613 bin ton bezelye ve 587 bin ton kuru fasulye ithal edilmiştir. Amerika kıtasında en çok ithal edilen ürün ise kuru fasulyedir. Kıtada 2013 yılında 937 bin ton kuru fasulye ithal edilmiştir. Kuru fasulye Afrika ve Okyanusya’da da en çok ithal edilen üründür. Afrika’da 2013 yılı kuru fasulye ithalatı 351 bin ton, Okyanusya’da ise 15 bin ton olarak gerçekleşmiştir.