BLOG

DÜNYA ARPA PAZARI VE GÜNCEL DURUM

07 Nisan 20176 dk okuma

Dünya genelinde üretimi 140 milyon tonu aşan arpa ile ilgili güncel veriler, içerisinde bulunduğumuz sezonda üretimin bir miktar gerilediğine işaret etmektedir. Amerikan Tarım Bakanlığı Dış Tarım Servisi USDA FAS, Mart ayında yayınladığı son raporunda, 2015/16 sezonunda 147 milyon ton civarında gerçekleşen üretimin, 2016/17 sezonunda 143,9 milyon tona gerileyeceğine işaret etmektedir. Bu tahminlerdeki miktarları değiştirebilecek tek şey güney yarım küredeki hasat sonuçları olacaktır.

Yem ve malt sanayinin en önemli hammadde kaynağı olan arpa, 2 milyar tonu aşan dünya tahıl üretiminde, 140 milyon tonu bulan üretim miktarıyla, mısır, buğday ve pirinçten sonra 4. sırada yer almaktadır.

Dünyada tahıl ürünlerinin üretim miktarlarıyla ilgili raporlar yayınlayan çok az kurumdan biri olan Amerikan Tarım Bakanlığı Dış Tarım Servisi (USDA FAS), son raporunu Mart ayında yayınladı. Bu rapora göre; 2014/15 sezonunda 141,7 milyon ton olan dünya arpa üretimi, 2015/16 sezonunda 147,7 milyon tona ulaştı. Ancak içerisinde bulunduğumuz sezona dönük USDA tahminleri üretimin yaklaşık 1 milyon düşeceğine işaret etmektedir. USDA tahminlerine göre 2016/17 sezonunda dünya arpa üretimi 146,9 milyon ton olarak gerçekleşecek.

Uluslararası Tahıl Konseyi (IGC)’nin 23 Şubat tarihli raporu ise; 2014/15 sezonunda 144,4 milyon ton olan dünya arpa üretiminin 2015/16 sezonunda 148,6 milyon ton olarak gerçekleştiğini gösteriyor. IGC’nin 2016/17 beklentisi ise yaklaşık 1 milyon tonluk (149,4 milyon ton) artışa işaret ediyor.

Her iki kurumun verileri kıyaslandığında, dünya arpa üretimi ve sezon beklentileriyle ilgili veriler arasında yaklaşık 3 milyon tonluk fark bulunduğu göze çarpmaktadır. Ayrıca USDA, üretimde düşüş beklerken, IGC artışa işaret etmektedir. Önümüzdeki günlerde, güney yarımküredeki hasat sonuçlarının ortaya çıkmasıyla birlikte 2016/17 sezonuna dair her iki kurumun verileri arasındaki fark muhtemelen küçülecek ve sonuçlar netleşmeye başlayacaktır.

BAŞLICA ARPA ÜRETİCİLERİNDE GÜNCEL DURUM Dünya arpa üretiminde ülkeler itibariyle en yüksek üretim miktarı AB ülkelerine aittir. USDA verilerine göre; 2014/15 sezonunda 141,7 milyon ton olan dünya arpa üretiminin 60,6 milyon tonunu AB ülkeleri karşılamaktadır. 2015/16 sezonunda 61,5 milyon tona ulaşan AB ülkelerinin toplam arpa üretiminin, 2016/17 sezonunda 60 milyon tonda kalacağı tahmin edilmektedir.

Dünya arpa üretiminde AB ülkelerinin ardından ikinci sırada yer alan Rusya, USDA verilerine göre 2014/15 sezonunda 20 milyon ton üretim gerçekleştirdi. 2015/16 sezonunda 17 milyon tona gerileyen ülkenin arpa üretiminin, 2016/17 sezonunda da 17,5 milyon tonda kalacağı tahmin ediliyor.

AB ülkeleri ve Rusya, 2015/16 sezonunda 147,7 milyon ton olan dünya arpa üretiminin yarısından fazlasını tek başlarına karşılamaktadır. Bu iki ülkeyi 2015/16 sezonunda 8,7 milyon tonluk üretimle Ukrayna takip etmektedir. Ukrayna’nın 2016/17 sezonunda 9,9 milyon tonluk üretime ulaşacağı tahmin edilmektedir. Ukrayna’nın hemen ardından sırayı alan Avustralya’nın ise 2015/16 sezonunda 8,5 milyon ton arpa ürettiği, 2016/17 sezonunda önemli bir artışla bu oranı 13 milyon tona çıkaracağı tahmin edilmektedir.

Avustralya’yı 8,2 milyon tonla Kanada; 7,4 milyon tonla Türkiye; 4,9 milyon tonla Arjantin; 4,7 milyon tonla ABD; 3,5 milyon tonla Fas ve 3 milyon tonla İran takip etmektedir.

DÜNYA ARPA TÜKETİMİ USDA’nın dünya arpa üretimiyle ilgili düşüş öngörüsü, tüketime de yansımış durumda. Buna göre; 2014/15 sezonunda 141,5 milyon ton olan ve 2015/16 sezonunda 147,7 milyon tona ulaşan dünya arpa tüketimi, 2016/17 sezonunda 145,7 milyon ton seviyelerinde gerçekleşecek. Üretimin aksine, tüketim noktasında IGC’nin beklentileri USDA beklentilerini destekler niteliktedir. Yani IGC de Şubat raporunda içinde bulunduğumuz sezon için 145,7 milyon tonluk arpa tüketimi öngörmektedir.

Üretimde olduğu gibi dünya arpa tüketiminde de AB ülkeleri ilk sırada yer almaktadır. USDA verilerine göre; 2014/15 sezonunda 50,9 milyon ton olan AB ülkelerinin arpa tüketimi 2015/16 sezonunda 51,7 milyon tona yükseldi. Artışın 2016/17 sezonunda da devam etmesi ve 54,1 milyon tona ulaşması bekleniyor. AB ülkelerinden sonra en yüksek tüketim miktarı ise Rusya’ya aittir. Rusya’nın 2014/15 sezonunda 14,1 milyon ton, 2015/16 sezonunda da 13,6 milyon ton arpa tüketimi gerçekleştirdiği görülmektedir. 2016/17 sezonunda Rusya için öngörülen tüketim miktarı ise 13,9 milyon tondur.

2015/16 sezonunda 10,2 milyon ton arpa tüketimi gerçekleştiren Suudi Arabistan, dünya sıralamasında üçüncülüğe ulaşmıştır. Suudi Arabistan’ın 2016/17 sezonunda da tüketim miktarını arttıracağı ve tüketimde 11 milyon tona ulaşacağı tahmin edilmektedir.

2015/16 sezonu itibariyle dünya arpa tüketiminde Suudi Arabistan’ı 7,9 milyon tonla Çin; 6,9 milyon tonla Kanada ve Türkiye; 5 milyon tonla İran; 4,7 milyon tonla Ukrayna; 4,4 milyon tonla ABD ve 3,4 milyon tonla Fas takip etmektedir.

DÜNYA ARPA TİCARETİNDE GÜNCEL DURUM Dünyadaki arpa üretiminin yaklaşık 30 milyon tonu, uluslararası ticarete konu olmaktadır. IGC verilerine göre 2014/15 sezonunda 29,1 milyon ton olan dünya arpa ticareti, 2015/16 sezonunda 29,9 milyon tona ulaşmıştır. Ancak IGC beklentileri, 2016/17 sezonunda ticaretin gerileyeceğine ve 26,1 milyon tona düşeceğine işaret etmektedir. Çok küçük farklılıklar olmakla birlikte USDA verileri de dünya arpa ticaretiyle ilgili IGC verilerini destekler niteliktedir.

Ülkesel bazda dünya arpa ticaretine baktığımızda, AB, Avustralya, Ukrayna ve Rusya’nın ihracatta; Suudi Arabistan, Çin ve İran’ın da ithalatta ön plana çıktığı görülmektedir. USDA verilerine göre 2015/16 sezonunda 27,4 milyon ton olan dünya arpa ihracatının 22 milyon tondan fazlası AB (8,6 milyon ton), Avustralya (5,4 milyon ton), Ukrayna (4,6 milyon ton) ve Rusya (3,7 milyon ton) tarafından gerçekleştirilmiştir. 2016/17 sezonunda AB hariç, diğer ihracat miktarlarını arttıracağı tahmin edilmektedir. AB’nin ihracat miktarında ise yaklaşık 3 milyon tonluk düşüş beklenmektedir.

Dünya arpa ihracatında 2015/16 verileri bazında dördüncü sırada yer alan Rusya’yı 2,8 milyon tonla Arjantin; 1,1 milyon tonla Kanada ve 776 bin tonla Kazakistan takip etmektedir.

Arpa ithalatında ise en büyük pay Suudi Arabistan’a aittir. USDA verilerine göre, 2015/16 sezonunda 10,4 milyon ton arpa ithalatı gerçekleştiren Suudi Arabistan, 2016/17 sezonunda bu miktarı 11 milyon tona çıkaracak. İkinci sırada yer alan ve 2015/16 sezonunda 5,8 milyon ton ithalat gerçekleştiren Çin ise, tahminlere göre 2016/17 sezonunda 5 milyon tonda kalacak. 2015/16 sezonunda, dünya arpa ithalatı sıralamasında bu iki ülkeyi 1,7 milyon tonla İran; 1,3 milyon tonla Libya; 1,1 milyon tonla Japonya; 958 bin tonla Fas takip ediyor.

TÜRKİYE’DE ARPA ÜRETİMİ Türkiye, dünya arpa üretiminde ilk 10 ülke arasında yer almaktadır. USDA verilerine göre Türkiye’nin 2014/15 sezonunda gerçekleştirdiği arpa üretimi 5,3 milyon tondur. 2015/16 sezonunda 6,9 milyon tona çıkan bu üretim miktarının, 2016/17 sezonunda 5,5 milyon tona gerilemesi beklenmektedir.

Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) verileri de bu miktarlarla paralellik göstermekle birlikte, bir miktar daha yüksektir. Tüik verilerine göre 2014 yılında 5,8 milyon ton olan Türkiye’nin arpa üretimi, 2015 yılında 7,3 milyon tona ulaşmış, 2016 yılında ise 6,3 milyon tona gerilemiştir. Bu farklılığın, USDA verilerinin sezon bazında ve TUİK verilerinin yıl bazında verilmesinden kaynaklandığı tahmin edilmektedir.

DÜNYADA TAHIL ÜRETİMİ: MART 2017

Dünya Tahıl Üretiminde 96 Milyon Ton Artış

Uluslararası Tahıl Konseyi (IGC), 23 Şubat’ta yayınladığı son raporunda 2016/17 sezonuyla ilgili yeni öngörülerini açıkladı. Konsey raporuna göre 2015/16 sezonunda yaklaşık 2.006 milyon ton olan dünya tahıl üretimi, 2016/17 sezonunda 2.102 milyon tona ulaşacak. Buna göre Ocak ayında toplam tahıl üretiminde 88 milyon artış öngören IGC, Şubat ayı öngörüsünde bu miktarı 96 milyon tona çıkardı. Bu üretimin 342 milyon tonluk kısmının 2016/17 sezonunda ticarete konu olacağı tahmin ediliyor. 2015/16 sezonunda 1.984 milyon ton olan tüketimin de 85 milyon tonluk artışla 2.069 milyon tona ulaşması bekleniyor.

BUĞDAY Aynı raporda buğday için öngörülen artış miktarı 15 milyon ton. IGC raporuna göre 2015/16 sezonunda 165 milyon ton olan dünya buğday üretimi, 2016/17 sezonunda 752 milyon ton seviyelerinde gerçekleşecek. Bu üretimin 169 milyon tonluk kısmının 2016/17 sezonunda uluslararası ticaret konu olması bekleniyor. 2015/16 sezonunda 720 milyon ton olan tüketimin de 2016/17 sezonunda 18 milyon tonluk artışla 738 milyon tona ulaşacağı öngörülüyor.

MISIR Tahıl ürünleri arasında dünya genelinde üretimi en fazla olan mısır için artış beklentisi devam ediyor. IGC raporuna göre; 2015/16 sezonunda 973 milyon ton olan dünya mısır üretimi, 2016/17 sezonunda 76 milyon tonluk artışla 1.049 milyon tona ulaşacak. 2016/17 sezonunda ticarete konu olacak mısır miktarının ise 2015/16 sezonunda olduğu gibi yine 136 milyon tonda kalması öngörülüyor. Tüketimde ise 65 milyon tonluk artış (1.035 milyon ton) bekleniyor.

PİRİNÇ Pirinçte de artış beklentisi olmasına rağmen, diğer ürünlere kıyasla bu beklenti çok daha düşük. IGC’nin Şubat raporuna göre 2015/16 sezonunda 472 milyon ton olan dünya pirinç üretimi, 2016/17 sezonunda 10 milyon tonluk artışla 482 milyon tona ulaşacak. Bu üretimin 41 milyon tonun dünya ticaretine konu olması bekleniyor. 2015/16 sezonunda 475 milyon ton olan tüketimin ise 2016/17 sezonunda 482 milyon olarak gerçekleşeceği tahmin ediliyor.

Araştırma Kategorisindeki Yazılar