ABD Tarım Bakanlığı, Türkiye için 2022/23 sezonu tahıl üretim tahminlerini paylaştı. Buna göre buğday, arpa ve pirinç üretiminde artış, mısırda ise azalış öngörülüyor. USDA, yeni sezonda ülkemizin buğday üretiminin, geçen yıla göre bir milyon ton artışla 17 milyon ton olacağını tahmin ediyor. Buğday ithalatının ise 11 milyon tona çıkması öngörülüyor.

ABD Tarım Bakanlığı (USDA), Türkiye’nin tahıl ve yem üretimine ilişkin öngörülere yer verilen bir rapor yayınladı. 18 Nisan tarihli raporda, iyileşen hava koşullarıyla birlikte buğday, arpa ve pirinç üretiminin 2022/23 sezonunda artmasının beklendiği ifade ediliyor. Ancak çiftçilerin daha kârlı ürünlere geçiş yapması sebebiyle mısır üretiminin ise düşeceği tahmininde bulunuluyor.

2022/23 sezonundaki tahıl üretiminin artan girdi maliyetlerinden etkileneceği vurgulanan USDA raporunda, “Arpa hariç, diğer ana tahılların ithalatının, güçlü yerel ve yeniden ihracat (re-export) talebine cevap olarak artması bekleniyor. Hükümet, artan gıda enflasyonunun ortasında iç piyasayı istikrara kavuşturmak için belirli tarımsal ihracatları kısıtlamak için ek adımlar atabilir.” değerlendirmesi yapılıyor.

BUĞDAY EKİLİ ALAN AZALACAK

Raporda, 2022/23 sezonu buğday üretiminin, geçen yıla göre bir milyon ton artarak 17 milyon ton olacağı tahmin ediliyor. Bunun yaklaşık 2 milyon tonunun durum buğdayı olacağı öngörülüyor. Çiftçilerin arpa ve ayçiçeği gibi alternatif ürünlere geçişiyle, buğday hasat edilen alanın geçen yıla kıyasla 300 bin hektar azalarak 6.75 milyon hektara düşmesi bekleniyor. Ancak iyileşen hava şartlarının buğday verimini yükseltmesi ve bunun da azalan ekili alandan kaynaklanan üretim kayıplarını fazlasıyla telafi edeceği aktarılıyor.

BUĞDAY TÜKETİMİNDE ARTIŞ

Raporda, 2022/23 sezonu buğday tüketiminin bir önceki yıla göre 200 bin ton artarak 21 milyon ton olacağı tahmin ediliyor. Yurt içi buğday fiyatlarının, artan uluslararası emtia fiyatları ve girdi maliyetlerine paralel olarak yükselmeye devam ettiği dile getiriliyor. Polatlı Ticaret Borsası'ndaki Anadolu kırmızı sert ekmeklik buğday satışının, mart ayında, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 350 artışla yaklaşık 5.700 TL/ton seviyesinde gerçekleştiği aktarılıyor. Yerli buğday fiyatlarındaki artışa paralel olarak un fiyatlarının yükseldiği bildiriliyor.

AKTİF DEĞİRMEN SAYISI 534

USDA, raporda Türkiye un sanayine dair bilgiler de paylaşıyor. Türkiye’de un, makarna ve bisküvi dahil olmak üzere 24 milyon tondan fazla buğday bazlı ürün üretildiği kaydedilen raporda, “Piyasa kaynaklarına göre Türkiye’de, yıllık yaklaşık 33 milyon tondan öğütme kapasitesine sahip 534 aktif un fabrikası, 2 milyon ton üretim kapasitesine sahip 23 aktif makarna fabrikası bulunuyor. Ayrıca bulgur, bisküvi/kurabiye/kraker ve irmik üreten 140'tan fazla fabrika var.” bilgisi veriliyor.

BUĞDAY İTHALATI 11 MİLYON TONA ÇIKACAK

USDA,  Türkiye’nin 2022/23 sezonu buğday ithalatının, ekmek ve diğer buğday bazlı ürünlere yönelik artan talebe karşılık olarak geçen sezona göre bir milyon ton artarak 11 milyon tona çıkacağını tahmin ediyor. Türkiye’nin buğdayı çoğunlukla Rusya ve Ukrayna'dan aldığına değinen USDA, son dönemde Romanya ve Moldova'dan ithalatın arttığına dikkat çekiyor.  

TMO'nun buğday alım fiyatının geçtiğimiz haziran ayında 260$/ton’dan Mart 2022’de 400$/ton’un üzerine çıktığı aktarılan raporda, “Piyasa kaynaklarına göre Türkiye, Rusya'dan buğday ithal etmeye devam ediyor. Türkiye aynı zamanda, hem Rusya hem de Ukrayna'daki tedarik zinciri belirsizlikleri sebebiyle alternatif tedarikçiler arıyor gibi görünüyor. Örneğin, Türkiye bu yıl Romanya ve Moldova'dan buğday ithalatını artırdı. Ve mart ayında kendisi için daha az alışılmış bir buğday tedarikçisi olan Arjantin'den 230 bin ton buğday ithal etti.” ifadelerine yer veriliyor.

UN İHRACATI 3 MİLYON TONDAN FAZLA

USDA, Türkiye’nin 2022/23 sezonu buğday ihracatının, geçen yıla göre 100 bin ton artışla 6.65 milyon ton olacağını tahmin ediyor. Türkiye'nin buğday ihracatı; un, makarna ve bulgurdan oluşuyor. Raporda, Türkiye’nin 2021/22 sezonu un ihracatının, beklenenden daha güçlü talep sayesinde geçen yıla göre artış göstererek 3.1 milyon ton olduğu tahmin ediliyor. Önde gelen ihracat destinasyonları da Irak, Suriye ve Yemen olarak veriliyor.

Türkiye dünyanın en büyük un ihracatçısı konumunda. Irak, geleneksel olarak Türk un sanayi için en büyük destinasyon. Ancak USDA, Irak'ın un değirmenlerinin kapasitesini artırmaya yönelik yaptığı yatırım nedeniyle önümüzdeki yıllarda Türk ununa talebin düşmesinin beklendiğini aktarıyor. Raporda, “Buna karşılık Türk un sanayisi Afrika'da yeni pazarlar arıyor. 2021'de Türk unu için Afrika'nın önde gelen destinasyon Cibuti oldu. Cibuti üzerinden ithal edilen unun Afrika Boynuzu bölgesinde satıldığı bildiriliyor.” deniliyor.

Türkiye aynı zamanda önemli bir makarna üreticisi ve ihracatçısı. USDA, raporunda bu konuda da tahminlerini paylaşıyor. 2021/22 sezonu makarna ihracatının, önceki yıla göre pek değişmeden 1,4 milyon ton seviyesinde kalacağı tahmin ediliyor. Önde gelen ihracat destinasyonlarının Somali, Venezuela ve Gana olduğu belirtilerek, “Türkiye'nin makarna ihracatı, büyük ölçüde Afrika ülkeleri ve Venezuela'dan gelen artan talep sayesinde son altı yılda ikiye katlandı. Venezuela'ya yapılan makarna ihracatı, Türkiye-Venezuela Serbest Ticaret Anlaşması kapsamında tercihli tarife uygulamasından istifade ediyor. Ayrıca, 2015 yılından bu yana Japonya'ya yıllık yaklaşık 50 bin ton makarna ihracatı gerçekleştirildi.” ifadelerine yer veriliyor.

BUĞDAY STOĞUNDA ARTIŞ

USDA, hükümetin ve özel sektörün tedarik zinciri belirsizliklerinden kaynaklanan herhangi bir eksiklikten kaçınmak için daha fazla buğday tutacağı varsayımına dayanarak, 2022/23 sezonu için buğday stoklarının yaklaşık 2,8 milyon ton ile bir önceki yıla kıyasla daha yüksek olacağını tahmin ediyor.

Raporda buğdayın yanı sıra Türkiye’nin mısır, pirinç ve arpa üretimine dair detaylı bilgiler de paylaşılıyor. 2022/23 sezonu mısır üretiminin yıllık 500 bin azalışla 6 milyon tona düşmesini bekleyen USDA,  pirinç üretimi tahminini 600 bin ton, arpa üretimi tahminini ise 7 milyon ton olarak verdi.