TMO’nun 2023 yılı buğday fiyatları çitçimizi buğday ekimine daha çok teşvik edecektir. Açıklanan fiyat ile üretim, ticaret, sanayi ve nihai tüketici gözetilmiş, sürdürülebilir bir piyasa için en iyi fiyat belirlenmiştir...Stoklarını güçlendiren TMO, hem üreticiyi, hem sanayiciyi hem de tüketiciyi korumak adına yerinde kararlar alarak piyasaları başarılı bir şekilde regüle etmiş ve dalgalanmaların önüne geçmiştir.

Hasat sonuçları ve piyasa beklentileri’ kapak dosyamız kapsamında Türkiye tahıl üretimi ve endüstrisinin kalbinde yer alan Konya’yı mercek altına almak istedik. Bu çerçevede Orta Anadolu Un Sanayicileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Emre Tekbaş ile bir röportaj gerçekleştirdik. Aynı zamanda Türkiye Un Sanayicileri Federasyonu (TUSAF) Başkan Yardımcısı olan Tekbaş, hem Konya’nın buğday üretimindeki potansiyelini ve un sanayisinin önemini anlattı hem de sektördeki sıcak konulara dair görüşlerini paylaştı.

İşte Sayın Tekbaş’ın sorularımıza verdiği cevaplar: 

Bu yıl Türkiye ve Konya Ovası’nda buğdayda verimi nasıl bekliyorsunuz? Bu durum un sanayisine nasıl yansıyacak?

Ekim alanlarındaki artış, yağış miktar ve dağılımları ile verim üzerine etken lokal faktörler birlikte değerlendirildiğinde Türkiye buğday rekoltesinin uzun yıllar ortalamasına göre; yüzde 3,75 artarak 20,750 milyon ton, arpa üretiminin de yüzde 7,5 artışla 8,6 milyon ton olacağını tahmin ediyoruz. Aynı şekilde Konya Ovası’nda da olumlu bir beklenti hakim. Kar yağışının azalmış olmasına rağmen ilkbahar yağışlarının dengeli ve yoğun alınmasıyla birlikte rekoltenin artacağı ve 2 milyon tonun üzerinde buğday, 1 milyon tonun üzerinde arpa hasat edileceğini tahmin ediyoruz. Konya Ovası’nda bazı bölgelerde az da olsa dolu zararı olmuş, bazı bölgelerde yağış yoğunluğundan dolayı sarı pas hastalığı görülmüş olsa da çiftçimizin yerinde müdahaleleriyle bertaraf edilmiştir.

Buğdayın anavatanı olan bu topraklarda rekoltenin çok olması, hammaddesi buğday olan un fabrikalarına da olumlu yansıyacaktır. Böylece hammaddeye ulaşım kolaylaşacak, çiftçimiz de ürünü yerinde değerlendirecektir. 

Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) açıkladığı 2023 yılı hububat alım fiyatları ile ilgili düşünceleriniz nedir?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2023 ürünü buğday alım fiyatını açıkladı. Buna göre TMO müdahil olarak üreticiden ton başına kırmızı ve beyaz sert ekmeklik buğdayı 8 bin 250 lira ve ilave bin lira prim 9 bin 250 liradan, makarnalık buğdayı 9 bin lira ve ilave bin lira prim 10 bin liradan, arpayı ise 7 bin lira ve ilave 500 lira prim 7 bin 500 liradan alacak. İlave prim ödemesinden Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) kayıtlı tüm üreticilerimiz ÇKS’de kayıtlı üretim miktarları oranında yararlanabilecek.

Cumhurbaşkanımız tarafından açıklanan TMO 2023 yılı buğday fiyatı çitçimizi buğday ekimine daha çok teşvik edecektir. Açıklanan fiyat ile üretim, ticaret, sanayi ve nihai tüketici gözetilmiş, sürdürülebilir bir piyasa için en iyi fiyat belirlenmiştir. Dünya buğday fiyatları 350 dolarlardan 220 dolarlara, arpa fiyatları ise 300 dolarlardan 200 dolarlara kadar düşmüş durumda. Şikago vadeli buğday fiyatlarında Rusya’nın yüksek rekolte beklentisi ve hasadın yer yer başlaması sebebiyle gerileme gözlemlenmektedir. Dünyada tahıl koridoru ve artan rekolteyle birlikte fiyatların önemli oranda düştüğü, Türkiye’de de iyi bir rekoltenin beklendiğini bu ortamda açıklanan fiyatla beraber piyasanın beklentileri karşılanmış, çiftçimizi buğday ekimine teşvik edecek bir fiyatlama olmuştur. 

Türkiye dünyanın bir numaralı un ihracatçısıdır.  Aynı şekilde dünyanın ikinci büyük makarna ihracatçısıdır. Ayrıca bulgur, kuskus, irmik ve bisküvi ihracatçısıdır. Bu alanlarda ciddi rakipleri var. Dolayısıyla, sanayicinin yüksek fiyatlardan alacağı makarnalık ve ekmeklik buğdayda dünya ile rekabet etmesi imkansız olduğu için bu ihracat pazarını kaybedecektir. TMO çiftçiyi düşünerek dünya fiyatlarının yaklaşık 100 dolar üzerinde alım fiyatı açıklamış ama sanayiciyi de düşünüp dengeli bir politika izlemiştir. Hammaddesi buğday olan un, makarna, irmik gibi gıda ürünlerinin tüketiciye uygun şekilde arzı önemlidir. Çiftçi kazanmalı ki üretim sürdürülsün. Gıda fiyatları çok artmamalı ki tüketici korunsun. Bu açıdan Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’a, Tarım ve Orman Bakanımız İbrahim Yumaklı’ya ve TMO Genel Müdürümüz Ahmet Güldal’a teşekkür ederiz.

UN İHRACATIMIZ YÜZDE 30 ARTACAK

Türkiye’nin un ihtiyacının yüzde kaçını Konya karşılıyor? Un sanayisinin Konya için önemi nedir? 

Türkiye’de un üretimi geçmişten günümüze teknolojik olarak büyük değişiklikler göstererek bugünkü durumuna gelmiştir. Başta ekmek olmak üzere çeşitli gıda maddelerinin ana maddesi olan un, günümüz modern öğütme tekniğinin gelişmesi sonucu belirli tip ve randımanlarından değişik sanayi dallarında uygun nitelikte üretilmektedir. Türk un sanayisi, kapasitesi ve tecrübesiyle 3 milyon tonu aşan ihracatı ki bu miktar 2023 yılı için %30 artış trendindedir ve 11-12 milyon tonu aşan yurt içi talebi karşılayarak hem gıda güvenliğinin sigortası hem de 1,5 milyar dolara yaklaşan ihracat geliriyle Türk ekonomisine katkılar yapan önemli bir sektördür. İstikrarlı ve bilgiye dayalı teknolojiyle büyümesini sürdüren un sektörü ile un arzında hiç sorun yaşanmamış, un sıkıntısı çekilmemiştir. Bunun en güzel örneğini koronavirüs pandemisi döneminde piyasada hiç un sıkıntısı yaşanmamasıyla göstermiştir.

TMO, PİYASALARI BAŞARILI BİR ŞEKİLDE REGÜLE EDİYOR 

Stoklarını güçlendiren TMO, hem üreticiyi, hem sanayiciyi hem de nihai tüketiciyi korumak adına yerinde kararlar alarak, piyasaları başarılı bir şekilde regüle etmiş, süreci güzel yönetmiş ve dalgalanmaların önünde geçmiştir. Ayrıca un regülasyonu kapsamında ekmek fiyatlarının kontrol altına alınması için un sektörüne de uygun fiyatla hammadde temini açısından olumlu katkıları olmuştur.

KONYA’NIN SEKTÖRDEKİ PAYI

Türkiye buğday üretiminin yüzde 10’unu karşılayan Konya’da un sanayisi de gelişmiş ve yaygınlaşmıştır. 50 un fabrikasının bulunduğu Konya’da sektörümüz, gıda imalatı sanayisinin yüzde 12’sini oluştururken, gıda imalat sanayisindeki istihdamın yüzde 17’sini oluşturmaktadır. Un imalatçılarının Konya’nın toplam imalat sanayideki payı ise yüzde 2,4, istihdamdaki payı ise yüzde 4’dür. Ülkemizde yıllık 12 milyon ton civarında un tüketilmektedir. 50 un fabrikasıyla Konya’nın yıllık 3,5 milyon ton civarında bir üretim kapasitesi vardır. Kapasite kullanım oranı yüzde 70’leri aşmaktadır.  Fiili olarak Konya, ülkenin un üretiminin yaklaşık yüzde 17’sini karşılamaktadır. Konya yaklaşık 300 milyon dolarlık hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri ihracatı ile toplam ihracatının yüzde 10’nunu karşılamaktadır. Buna paralel olarak Konya’dan dünyanın birçok ülkesine de önemli miktarda değirmen makineleri ihracatı yapılmaktadır.