tahıl ürünleri Uluslararası Hububat Konseyi’nin raporuna göre mısır haricinde hemen hemen tüm tahılların üretiminde yaşanması beklenen daralma nedeniyle toplam tahıl üretiminin son üç yılın en düşük seviyesine inerek 2 milyar 79 milyon ton olması bekleniyor.

Londra merkezli Uluslararası Hububat Konseyi’nin (IGC) aralık ayı raporu yayınlandı. Rapora göre, toplam tahıl üretiminde düşüş yaşanacak. Mısır hasadında beklenen 26 milyon tonluk artış, hemen hemen diğer tüm ürünlerdeki düşüş nedeniyle kendisini toplam üretimde artı olarak göstermeye yetmeyecek. 39 milyon ton düşüş yaşayan buğday ve 6 milyon tonluk daralma yaşayan arpa da dâhil olmak üzere tüm ürünlerle üretimin azalacağı ve son üç yılın en düşük seviyesi olan 2 milyar 79 milyon tona ineceği tahmin ediliyor. Bu duruma bağlı olarak 2018-2019 sezonunda tahıl stokları son 4 yılın en düşük seviyesinde kalacak. STOKLAR SON 4 YILIN DİBİNİ GÖRECEK Yıllık bazda 368 milyon tonla geçen sezon kırılan rekoru egale eden ticaret hacmi rakamları, buğday ve sorgumdaki düşüşlerin mısır ve arpa ile kısmen telafi edilmesi sonucu aylık bazda küçük bir düşüş yaşadı. Konsey’in 2019/2020 sezonu için hasat edilen tüm buğday ekim alanlarına dair tahminleri yüzde 1’lik artışla 220 milyon hektar oldu. AB, Rusya, ABD ve Hindistan’da artış beklenirken, büyüme mevsiminde beklenen soğuk hava bir miktar endişeye sebep oluyor.

KOLZA TOHUMUNDA EKİM ALANI ARTABİLİR Tahıl raporuna göre; dünya kolza tohumu/kanola ekim alanları, AB toplamında beklenen büyük düşüşe rağmen genişleyebilir. 2018/19 sezonunda dünya soya fasulyesi üretimi tahminleri aylık bazda ABD’de verimin düşüş olacağına dair işaretler sonucunda 2 milyon ton kadar bir daralma göstererek 367 milyona gerilese de bu durum yıllık bazda %8’lik artışla yeni bir rekor yaşanmasının önüne geçemedi. Rapordaki istatistiklere göre, devrolunan miktarlardaki düşüş toplam arzlarda 5 milyon tonluk bir daralmaya sebep olurken, dünya kapanış stokları aylık bazda 3 milyon ton düşüşle 51 milyona konumlandı. Yine de bu ABD’deki yoğun birikim tahminlerinin yıllık bazda %30 artışı anlamına geliyor. Çin’in ithalatında yaşanan küçülmenin sadece az bir kısmının diğer alıcıların rakamlarıyla telafi edilebildiğinden dünya ticaret hacmi tahminleri aylık olarak 3 milyon ton aşağı çekilerek 152 milyon ton oldu. Yıllık olarak ise tahminlerde bir değişiklik olmadı. PİRİNCİ ASYA AYAKTA TUTUYOR Rapora göre, Sahra Altı Afrika’ya yavaş teslimatları yansıtan pirinç ticareti tahminlerinde rakamlar 2018 için aylık bazda küçük bir düşüş gösterse de Asya’dan gelen güçlü alımlar nedeniyle ortalamanın üzerinde seyreden yıllık bazdaki beklentiler istikrarını koruyor. Adı geçen raporda belirtildiğine göre, 2018/2019 sezonu için toplam üretimde görünüm yıllık bazda 491 milyon tonla kısmen yükselmiş durumda. Devrolunan miktarlarda yaşanan marjinal artış dikkate alındığında, arzlarda aylık net artış artan kullanıma ve yıllık planda 2 milyon tonluk düşüşle 125 milyon tona konumlanan stoklara yönelmiş durumda. Afrika ve Yakın Doğu Asya’dan gelen talebin sonucu olarak 2009 yılı ticaret rakamlarının 49 milyon tonluk bir rakama ulaşacağı görülüyor. IGC Tahıl ve Yağ Tohumları Endeksi (GOI) aylık olarak yüzde 3’lük bir gevşeme kaydetti. Mısır hariç olmak üzere tüm kalemler daha zayıf. GENEL BAKIŞ Mısır hasadında beklenen 26 milyon tonluk artış, 39 milyon ton düşüş yaşayan buğday ve 6 milyon tonluk daralma yaşayan arpa da dâhil olmak üzere tüm ürünlerle fazlasıyla dengelenirken, dünya toplam tahıl üretiminin son üç yılın en düşük seviyesi olan 2 milyar 79 milyon ton olacağı tahmin ediliyor. ARPA SON 23 YILIN EN DÜŞÜK SEVİYESİNİ GÖRECEK Tahıl tüketiminin yıllık bazda yüzde 1’lik bir artışla rekor bir rakam olan 2 milyar 137 milyon tona çıkması bekleniyor. Buğday cephesinde gıda olarak tüketim talebinde yaşanan artış yemdeki düşüle dengelenirken, yıllık bazda küçük bir değişiklik tecrübe ediliyor. Mısır açısından ise gıdada, yemde ve endüstriyel kullanımda yeni rekorların geleceği görülüyor. Tahıl üretiminin bir kez daha talebin gerisinde kalacağı beklenirken, dünya stoklarında art arda ikinci kez daralma yaşanacağı ve geçen sezona kıyasla 2 milyon ton azalarak 58 milyona ineceği öngörülüyor. En büyük düşüşlerin ise mısırda yaşanacağı tahmin ediliyor. Rapora göre 39 milyon tonluk düşüşle mısır son beş yılın en düşüş seviyesine inecek. 11 milyonluk bir düşüş göstermesi beklenen buğday ise son altı sezondur ilk kez daralma yaşayacak. 5 milyonluk düşüşle benzer bir beklenti sinyali veren arpada son 23 yılın en düşük seviyesi görülmüş olacak. Sorgum, yulaf ve çavdarda da durum farklı değil. Dünya tahıl rakamlarında kullanıma hazır stokların oranı yüzde 26,2 ile 2013/2014 sezonundan bu yana en kötü günlerini yaşayacağı öngörülüyor. Mısır ve arpadaki rekor sevkiyatlar buğday ve sorgumdaki düşüşlerle dengelenirken, küresel ticaret hacmi yüksek bir düzeyde kalacağı tahmin ediliyor. SOYA ÜRETİCİLERİNDE HASAT ARTIŞI BEKLENİYOR 2018/2019 sezonunda dünya soya fasulyesi üretiminin yaşadığı düşüşü %8’lik artışla telafi ederek, 367 milyon ton gibi bir zirveye ulaşacağı tahmin ediliyor. Bu duruma ana üreticilerin tamamında artış ya da rekor beklenen hasat sebep gösteriliyor. Şu aşamada güney yarım küredeki manzara netleşmemiş olsa da, Brezilya’da ekim rekor hızda devam ederken, bölge genelinde de erken sezon işaretlerinin cesaret verici olduğu kaydediliyor. Mahsuldeki artış ve ihracattaki düşüş ihtimali dikkate alındığında, tahminler ABD stokları yıllık bazda %100’ün üzerinde bir artış kaydedeceğini, dünya genelindeki stokların ise %30’luk bir artışın sonucu olarak 51 milyon tonluk bir rekora koşacağını gösteriyor. TİCARET SAVAŞLARI ÇİN’İN SOYA İHRACATINI VURACAK Büyük ölçüde ABD ile yaşadığı ticaret anlaşmazlığının sonucu olarak Çin’in ihracatı yıllık bazda %5’lik bir daralma gösterecek. Yine de görece küçük pazarlara yapılacak olan teslimattaki artışlar, dünya genelindeki iş hacmi açısından yaşanan kaybı telafi ederek yıllık bazda 152 milyon tonluk düzeyi koruyabilir. Endonezya ve Filipinler başta olmak üzere Asya’dan gelecek büyük miktarlı ithalat talebinin Sahra Altı Afrika merkezli kayıpları telafi edeceği öngörülürken, 2018 yılında dünya pirinç ithalat talebinin yıllık bazda değişkenlik göstermesi beklenmiyor. 2018/2019 sezonu için yapılan tahminlerde belirsizlik gözlemleniyor. Yine de Asyalı üreticilerin Çin’deki siyasi odaklı potansiyel bir azalmaya karşı duracağı varsayıldığında dünya genelinde üretim geçen yılın zirvesini yakalayabilir. Tüketimin yıllık bazda 6 milyon ton artarak yeni bir zirveye ulaştığı görülürken, Çin’deki stok devirlerinin azalması da hesaba katıldığında dünya stok devirlerinin küçük bir miktar azalarak 125 milyon tona düşmesi muhtemel. Büyük ölçüde ABD’deki rakamlardan kaynaklı olmak üzere ana ihracatçıların toplam rezervlerinde artış yaşanabilir. 2019 yılında ticaret hacminin geçen yıla oranla 1 milyon ton artışın kaydedilmesiyle 49 milyon tona ulaşarak rekor düzeylerde gerçekleşeceği tahmin ediliyor. Buradaki itici gücün ise Afrika ve Yakın Doğu Asya’dan gelen talepler olduğu belirtiliyor.