BLOG

Buğday Piyasasında Düşüş Beklentileri ve Çin Ekonomisi Dönemi

05 Ağustos 20155 dk okuma
“Buğday fiyatının yeniden yatay bir banda geri döndüğünü söyleyebiliriz. Bir taraftan üretim ile ilgili endişeler varken, diğer taraftan talep ile ilgili beklentilerde ciddi bir bozulma görülüyor. Sadece üretim ve talep beklentileri değil, küresel piyasalardaki kur hareketleri ve özellikle Çin kaynaklı ekonomik endişeler de piyasada etkili oluyor.” Zafer ERGEZEN Futures and Commodity Market Specialist contact@zaferergezen.com Temmuz ayı buğday için pek olumlu geçmedi. Haziran sonunda başlayan yükseliş, Temmuz ayı başında yerini satışlara bıraktı. Bu süreçteki dalgalanma yüzde 20'ye ulaştı. Bu kadar kısa süre içerisinde yaşanan sert dalgalanma, yatırımcılar için de ciddi belirsizliklere yol açıyor. Buğday fiyatının yeniden yatay bir banda geri döndüğünü söyleyebiliriz. Bir taraftan üretim ile ilgili endişeler varken, diğer taraftan talep ile ilgili beklentilerde ciddi bir bozulma görülüyor. Daha önce belirttiğim gibi bu aylar, buğday piyasasında ciddi hareketlerin görüldüğü bir dönemdi. Yeni sezona yönelik tahmin raporları, buğday fiyatının yeni fiyat trendini belirliyor. Fakat bu seneki fiyat hareketlerinin daha belirsiz olduğunu söylemek mümkün, en azından bir fiyat trendi henüz oluşmadı. Mayıs ve Haziran aylarında yaşanan fiyat hareketleri, Temmuz ayında daha büyük bir boyutta yaşandı. Buğday fiyatı, yine 540 cent/bushel seviyesinin üzerinde kalamayarak bu bandın altına geriledi. Sadece üretim ve talep beklentileri değil, küresel piyasalardaki kur hareketleri ve özellikle Çin kaynaklı ekonomik endişeler de piyasada etkili oluyor. ABD dolarının değer kazanması, buğday fiyatı üzerindeki satış baskısının artmasına yol açıyor. Özellikle buğday talebinin yüksek olduğu Kuzey Afrika ve Ortadoğu gibi bölgelere karşı fiyat avantajı kayboluyor. Bu nedenle fiyatlar üzerindeki satış baskısının arttığı görülmektedir. Bunun yanı sıra Çin ekonomisine yönelik endişeler de buğday talebini etkileyen bir unsur olarak görülüyor. Çünkü Çin dünya buğday üretiminin yaklaşık yüzde 18'ini karşılıyor. Küresel buğday stoklarının ise yüzde 40'ı Çin'de bulunuyor. Çin ekonomisindeki bozulma ile beraber buğday stoklarının azaltılabileceğine yönelik endişeler, fiyatlar üzerinde satış baskısına yol açan diğer bir etkendir. Daha önce pamuk piyasasında buna benzer bir satış baskısı yaşanmıştı. Son olarak ise El Nino nedeniyle buğday üretimine yönelik tahminlerin değişebileceği belirtiliyor. Özellikle Avustralya'da rekoltenin azalabileceğine yönelik endişeler var. Avrupa genelinde yaşanan sıcak havalar nedeniyle üretim beklentileri düşebilir. Fakat henüz üretim tahminlerinde ciddi bir değişim görülmüyor. TÜRKİYE’DE FİYATLAR GERİLİYOR Türkiye'de ise fiyatlar gerilemeye başladı. Müdahale alım fiyatının önceki seneye göre yüksek açıklanmasına rağmen, satış baskısının arttığı görülüyor. Geçen sene yaşanan kuraklık sonrası fiyatların yüksek olmasından dolayı destekleme alım fiyatı da açıklanmamıştı. 2015 yılı için 2 no.lu Anadolu kırmızı sert ekmeklik buğday müdahale alım fiyatı ton başına 862 TL olarak belirlendi. TMO Anadolu kırmızı sert ekmeklik buğdayın Kasım ayı satış fiyatını 960 TL/Ton olarak belirlemişti. Zaten 2015 yılında buğday üretimi artıyor, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tahminlerine göre buğday üretiminin geçen yıla göre %18 artışla 22,5 milyon tona ulaşması bekleniyor. Ayrıca geçen yıl küresel piyasalarda buğday fiyatı gerilemesine rağmen, Türkiye'de yüksek kalmıştı. Bu nedenle bir anomali ortaya çıkmıştı ancak bu anomali son dönemde düzelme eğilimine girdi ve yerel fiyatlar geriliyor. Bunda öncelikle üretimin bu yıl yeniden artış göstermesi önemli bir etken. Türkiye'nin içerisinde bulunduğu bölgede buğday fiyatında gerileme yaşanırken, ülke içerisinde fiyatların uzun süre yüksek kalması beklenemezdi, ki halen fiyatlardaki gerilemenin çok yüksek olduğunu söylemek mümkün değil. Yeni sezon ürünlerinin piyasa gelmesi ile beraber, satış baskısının arttığını söylemek mümkün. ÇİN’İN EKONOMİSİ PİYASAYI BELİRLİYOR ABD Tarım Bakanlığı'nın (USDA) yayınladığı tahmin raporuna göre üretim miktarı önceki aya göre 410 bin ton artış gösterdi ve 721,96 milyon tona yükseldi. Önceki yıla göre düşüş 5,18 milyon ton olurken, 2012 yılına göre ise 64,02 milyon ton artış yaşandı. Dönem sonu stoklarında ise ciddi bir artış söz konusu. Buğday stoklarının 17,41 milyon artarak 219,81 milyon ton olması bekleniyor. Bu artışın tamamı ise Çin'den kaynaklanıyor. Çin'de buğday tüketiminin azalacağına yönelik beklentiler, tahminleri de etkilemiş oldu. Daha önce belirttiğim gibi Çin ekonomisinin bozulması ile beraber buğday talebinin azalması bekleniyor. Çin’de buğday tüketiminin 116,5 milyon tona gerileyeceği tahmin ediliyor. Bu ise önceki tahminlere göre 16,3 milyon tonluk bir düşüş demek! Dünyadaki en büyük buğday ithalatının 10 milyon tonu aşmadığı düşünülürse, tüketimdeki azalışın boyutu çok daha iyi anlaşılacaktır. Çin, dünya buğday üretiminin yüzde 16,8'sini tek başına tüketecek. Dünya buğday stoklarının ise yüzde 35,3'ü Çin'in elinde bulunuyor. Bu nedenle Çin'in ekonomisindeki yavaşlamanın, küresel buğday talebine olumsuz yansıması kaçınılmaz oluyor. Yeni sezonda dünyanın en büyük buğday üreticileri Avrupa, Çin ve Hindistan olacak. Dünyadaki buğday üretiminin nerdeyse yarısı bu üç bölgede gerçekleştirilecek. Bu üç bölge, aynı zamanda buğday tüketiminin en çok olduğu bölgeler. Fakat daha fazla tüketim, üretimden dolayı daha fazla ithalat anlamına gelmiyor. En fazla buğday ithalatının yine Kuzey Afrika, Ortadoğu ve Güneydoğu Asya tarafından yapılacağı tahmin ediliyor. IGC TAHMİNİNİ 4 MİLYON TON DÜŞÜRDÜ Uluslararası Hububat Konseyi (IGC), buğday üretim tahminlerini önceki aya göre 4 milyon azaltarak 711 milyon tona düşürdü. Aylık bazdaki dalgalanma devam ediyor. Oysa buğday üretim tahminlerinde yeni sezon beklentileri açıklandıktan sonra ciddi dalgalanmaların çok sık görülmesi beklenmez. Fakat bu sene hava durumunun etkileri ve küresel ekonomilerde yaşanan dalgalanmalar, üretim tahminlerini de etkiliyor. Dönem sonu stokları ise önceki aya göre 4 milyon azalarak 196 milyon tona gerileyecek. IGC, üretimdeki azalmanın aynı oranda dönem sonu stoklarında azalmaya yol açmasını bekliyor. Yani talep tarafında bir değişiklik beklenmiyor. Talep tarafında bir değişikik olmaması ise fiyatların daha tahmin edilebilir olmasına yol açmaktadır. Fakat dönem sonu stoklarının, 2012 yılına göre ise 25 milyon tonluk artışa işaret ettiğini belirtmek gerekir. FAO TÜKETİMDE ARTIŞ BEKLİYOR Dünya Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) tahminlerine göre dünya buğday üretimi 723,4 milyon ton olacak. Böylece önceki aya göre tahminlerde bir değişiklik olmadı. FAO’nun tahminlerinde aylık bazda çok fazla dalgalanma yaşamadığı görülmektedir, bununla beraber IGC ve USDA'dan daha yüksek bir üretim rakamı söz konusudur. FAO'nun tahminlerine göre dönem sonu stokları ise 197,5 milyon tona gerileyecek. Önceki aya göre 4 milyon ton azalış bekleniyor. Üretimde bir değişiklik olmadığı için stoklardaki azalışın talep artışından kaynaklandığını söylemek mümkündür. IGC ve USDA'nın tüketim beklentileri azalırken, FAO'nun tüketimde artış beklemesi dikkat çekici! Stoklardaki azalışın Avrupa, Hindistan ve Endonezya kaynaklı olduğu not edilmektedir. Sonuç olarak, hububat piyasalarında küresel tahmin gerçekleştiren üç kuruluşun tahmin ortalamaları göz önüne alındığında, dünya buğday üretiminin ortalama 718,77 milyon ton olması bekleniyor. Önceki ay tahminlerine göre 1,19 milyon tonluk bir azalış var. Dönem sonu stokları ise 204,4 milyon tona ulaşacak. Yani önceki aya göre 3,14 milyon ton daha fazla stok artışı olacağı tahmin ediliyor. Kısaca önceki aya göre üretimde düşüş beklentisi artarken, dönem sonu stok beklentilerinde ciddi bir artış yaşandığı görülüyor. FİYATLARDA GERİLME DÖNEMİ Şikago Ticaret Borsası'nda Eylül vadeli buğday fiyatı yeniden 540 cent/bushel seviyesinin altına geriledi. Yeniden bu seviyenin üzerine çıkılmadan yukarı yönlü bir trendin oluşması beklenmemektedir. Üretim tahminleri ve hava durumunun yanı sıra yatırımcıların kur hareketlerini ve ekonomideki gelişmeleri de yakından takip etmesi gerekiyor. Çünkü son dönemde buğday fyatlarında yaşanan dalgalanmaların sadece kur ve hava değişimlerinden kaynaklanmadığı, aynı zamanda dolardaki değişimlerin ve ekonomik gelişmelerin de etkisi altında kaldığı görülmektedir. Bu nedenle yatırımcıların işlemlerinde bu noktayı da mutlaka göz önünde bulundurması yararlı olacaktır. 480 ve 540 cent/bushel seviyeleri, buğday fiyatı için referans olarak görülüyor. Bu noktaların altında veya üstünde kalınması durumunda fiyat dalgalanmalarının arttığını görebiliriz. 480 cent/bushel seviyesi, alıcıların ortaya çıktığı bölge olarak görülüyor. Eğer doların değer kazanması devam ederse, bu seviyenin daha fazla öne çıktığını görebiliriz.
Makale Kategorisindeki Yazılar
19 Ocak 20236 dk okuma

Brabender’le un değirmenciliğinde kalite güvencesi