Namık Kemal Parlak
Editör
Ekstrem hava olayları tüm dünyada ekinlere zarar verirken, son on yılın en yüksek düzeyinde seyreden gıda fiyatlarının daha da artmasına yol açtı. Kuraklık, dünya buğday arzının yarısından fazlasını karşılayan Kanada ve ABD’de üretimi olumsuz etkiledi. ABD’de bu yıl buğday rekoltesinde rekor düşüş öngörülüyor. ABD Tarım Bakanlığı’na (USDA) göre, yazlık buğday hasadı bir yıl öncesine göre yüzde 41 azalışla 33 yılın en düşük rakamına inecek. Kanada’da temmuz boyunca Praire eyaletlerindeki kuraklıktan dolayı buğday üretimi tahminleri 7,5 milyon ton azalarak 24 milyon tona geriledi. Bu miktar, son 10 yılın en düşük seviyesi anlamına geliyor. En büyük buğday ihracatçısı Rusya’da üretim tahmini ise 75 milyon tona geriledi. Buğday fiyatlarının daha da yükselmesini bekleyen Rus çiftçiler satış konusunda fazla acele etmiyor. Moskova merkezli tarım danışmanlığı şirketi Sovecon Direktörü Andrey Sizov’a göre, bu yılki buğdayın önemli bir kısmı bekleme gücüne sahip olan zengin üreticilerin elinde.
Diğer bir önemli tahıl tedarikçisi Arjantin’de de uzmanların ‘yüzyılda bir görülen’ diye nitelediği kuraklık, ana lojistik hattı olan Parana Nehri’nde su seviyesini düşürdü, tahıl ihracatının azalmasına yol açtı. Meteorologların muhtemelen gelecek yıl da devam edeceğini belirttiği bu durum tahıl ticaretinde lojistik maliyetlerini artırıyor.
Buğday ithalatçısı ülkeler ise gereken tedariki yapmakta zorlanıyor ve un değirmenlerinde üretim yavaşlıyor. Dünyanın en çok buğday ithal eden ikinci ülkesi Endonezya’da buğday işlemede geçtiğimiz yıla göre yüzde 10 düşüş tahmin ediliyor.
Arzın daralacağı yönündeki tahminler ve buğday kullanımının artması fiyatları artırıyor. Dünyanın bir numaralı buğday tedarikçisi Rusya’nın getirdiği ihracat vergisinin satışları yavaşlatması da fiyatları yükselten bir diğer faktör olarak öne çıkıyor. Buğdayın ihracat fiyatı son bir yılda dünya genelinde %21 ila %30 arttı. Örneğin Avustralya buğdayının fiyatı geçtiğimiz yıla göre ton başına 60 dolar kadar yükseldi. Ukrayna buğdayında da 70 doları aşkın bir artış söz konusu. Rus buğdayı ise yıl içinde neredeyse 90 dolar zamlandı.
Peki buğday fiyatları daha da artacak mı? Sovecon Direktörü Sizov, ton başına buğday fiyatının 330 doları göreceği görüşünde. Hatta Rus uzman, fiyatların 350 doları bulabileceğini tahmin ediyor. Tahıl piyasalarında neler olacağını bekleyip göreceğiz…