BM ve Türkiye arabuluculuğunda temmuz ayında imzalanan Karadeniz
tahıl koridoru anlaşmasının geçerlilik süresi 22 Kasım’da doluyor. Rusya’nın
Ukrayna’ya yönelik son saldırılarının ardından anlaşmanın akıbetine dair
endişeler artarken, gözler, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bugün Astana’da Rusya lideri
Putin ile yapacağı görüşmeye çevrilmiş durumda. Kritik zirvede, tahıl
anlaşmasının uzatılması ve genişletilmesi konusu masada olacak.
Rekor seviyede artan buğday fiyatlarının düşmesini sağlayan tahıl anlaşması sayesinde 1 Ağustos’tan bu yana Ukrayna limanlarından 6.8 milyon ton tarımsal ürün dünya pazarlarına gönderildi. Ancak anlaşmanın geçerlilik süresi 22 Kasım’da doluyor. Birleşmiş Milletler, dünya gıda güvenliğine katkı sağlayan anlaşmanın devam etmesini istiyor. BM İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Martin Griffiths, Cenevre'de yaptığı açıklamada anlaşmanın geçerlilik süresinin bir yıl uzatılmasını istediklerini söyledi. Anlaşmanın yenileneceğinden ‘makul derecede emin’ olduğunu söyleyen Griffiths, “Bunun dört ayın ötesine geçmesi gerekiyor. Anlaşmanın bir yıl uzatıldığını görmemiz lazım. Çiftçilerin yakında gelecek sene elde edecekleri hasadı ekmeye değip değmeyeceğini bilmeleri gerekiyor. Bu yüzden, Karadeniz'de belirli bir güvenceye ihtiyacımız var.” diye konuştu.
İstanbul'da imzalanan anlaşma, Batı'nın Rusya’ya uyguladığı yaptırımlara rağmen Rus gıda ürünleri ve gübresinin de ihraç edilmesine imkan tanıyor. Ancak Moskova, anlaşmaya rağmen tahılını ve gübresini, finans ve lojistik sektörlerine uygulanan yaptırımlar sebebiyle ihraç edememekten şikayetçi. Gazetecilere yaptığı açıklamada bu konuya da değinen Griffiths, “Anlaşmanın daha fazla gübre içerecek biçimde genişletilmesini de isteriz.” dedi.
Anlaşmanın uzatılması ve genişletilmesi konusu, Astana'da bugün başlayan Asya'da İşbirliği ve Güven Artırıcı Önlemler Konferansı'na (CICA) katılan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yapacağı görüşmede ana gündem maddelerinden biri olacak. BM Genel Sekreter Sözcüsü Stephane Dujarric, görüşme öncesinde yaptığı açıklamada, Astana’daki toplantının, tahıl koridoru anlaşmasının uzatılması ve genişletilmesine katkı sağlamasını temenni ettiklerini ifade etti.