Dünya tahıl piyasaları geçen yıl iki hububat devi Ukrayna ile Rusya arasındaki savaşın neden olduğu büyük dalgalanma ile uğraştı. Peki, tahıl piyasaları 2023’te de gergin ve dalgalı olmaya devam edecek mi? Ukrayna, bu yıl ne kadar tahıl ihraç edebilecek? Rusya’nın tahıl sevkiyatı ne durumda? Yeni yılın ilk sayısında bu kritik sorulara cevap bulmaya çalıştık.
Rusya ile Ukrayna arasında geçen sene şubat ayı sonunda patlak veren savaş, Karadeniz’den hububat arzının sekteye uğramasına neden oldu. Karadeniz’den tahıl arzındaki kesinti, hububat fiyatlarının daha da yükselmesine sebep olurken, dünya yeni bir küresel gıda kriziyle karşı karşıya kaldı. Karadeniz buğdayının erişebilirliğine ilişkin endişeler, 2008’den bu yana piyasalardaki en büyük fiyat artışını tetikledi. Tahıl piyasaları yıl boyunca savaşın neden olduğu büyük dalgalanma ile uğraşmak zorunda kaldı.
BM ve Türkiye’nin arabuluculuğunda Ukrayna’nın üç Karadeniz limanının tahıl ihracatına yeniden açılmasına imkan tanıyan tahıl koridoru anlaşması ise piyasaları rahatlattı. Ancak ekim sonunda Rusya’nın anlaşmayı askıya alması tahıl arzında yeniden endişelere yol açtı. Fakat anlaşma, yine Türkiye’nin girişimleri sayesinde kasım ayında dört aylığına uzatıldı. Ancak savaşın devam etmesi, liman altyapısının zarar görmesi, artan navlun maliyetleri ve Moskova’nın anlaşmayı yeniden askıya alma ihtimali, Karadeniz tahılının dünya piyasalarına erişimi konusundaki endişeleri canlı tutuyor.
Peki, tahıl piyasaları 2023 yılında da gergin ve dalgalı olmaya devam edecek mi? Küresel pazarlara yılda ortalama 45 milyon ton tahıl tedarik eden Ukrayna, bu yıl ne kadar hububat ihraç edebilecek? Ukraynalı çiftçiler gelecek ilkbaharda ve sonbaharda tahıl ekebilecek mi? Ukrayna’daki savaşın dışında tahıl fiyatlarını etkileyebilecek diğer faktörler neler? Dünyanın bir numaralı buğday ihracatçısı Rusya’nın tahıl sevkiyatı nasıl gidiyor?
Tarımsal danışmanlık şirketi UkrAgroConsult’tan tahıl piyasaları uzmanları Elizaveta Malyshko ve Maryna Marynych ile hububat piyasalarına dair isabetli yorumlarıyla dikkat çeken CESCO’nun Kıdemli Satış Müdürü Natalja Skuratovic, Değirmenci için kaleme aldıkları makalelerde bu sorulara cevap veriyor. ABD Tarım Bakanlığı’nın (USDA) eski Baş Ekonomisti Joe Glauber de dergimize verdiği röportajda tahıl piyasalarını 2023’te neler beklediğini anlatıyor.