Gıda güvenliğini tehdit eden ‘kara pas’ denen buğday hastalığıyla mücadelede önemli bir ilerleme kaydedildi. Bilim insanları buğdayın doğal savunmasını harekete geçiren bir gen keşfetti. Uzmanlar söz konusu keşfin üreticilerin korkulu rüyası olan hastalıkla mücadelede önemli olduğunu kaydetti.

Temel gıdalarımızdan olan buğdaya ciddi anlamda zarar veren ‘kara pas’ adlı mantar hastalığı ile mücadelede umut verici bir gelişme yaşandı. İngiliz, Amerikalı ve Avusturyalı bir heyetten oluşan bilim insanları bu ölümcül hastalığın çaresinin bulunması yolunda önemli bir adım attı. Yapılan çalışmalar sonucu heyet, adı geçen mantarda buğdayın doğal savunmasını tetikleyen bir gen tespit etti. Böylece buğdayın bağışıklık cevabının devreye girmesi için yeni bir yol keşfedilmiş oldu. Sonuçları Science adlı bilimsel dergide yayımlanan çalışmada, mahsulleri ölümcül hastalıktan korumak için yeni yöntemler öneriliyor. Asırlar boyu mahsullerde hastalığa ve kıtlığa neden olan buğday pası, 1950’li yıllarda Kuzey Amerika’da yayılmış ve mahsulün yüzde 40’ını tahrip etmişti. O zamandan bu yana bilim insanları buğdayın mantara karşı bağışıklığını artırmak için pasa karşı dirençli türler geliştiriyor. Ancak hastalığın mutasyonlarla değişiklik geçirmesi mücadeleyi zorlaştırıyor. Afrika’nın birçok ülkesinde ve Ortadoğu’da yakın zamanda baş gösteren bir belirtinin rüzgârlarla daha da yayılmasından endişe ediliyor. Yeni çalışma, hastalıklı olduğundan şüphelenilen ürünlerin numunelerine kısa zamanda DNA testi yapılmasına ve tarlalarda haşere ilacının kullanılmasının gerekip gerekmediğini belirlenmesinin önünü açıyor.

“PAHALI MANTAR İLACINDAN KURTULABİLİRİZ” Söz konusu çalışmada yer alan ve Sidney Üniversitesi’nde sürdürülebilir gıda alanında uzman olan Prof. Robert Park, gelişmelerle ilgili yaptığı açıklamada, “İlk defa, dünyanın herhangi bir yerindeki buğday mahsulünde bulunan bir pasın yüksek verimli buğday türlerine yerleştirilen ve pasa dirençli Sr50 genini yenip yenemeyeceği test edilebilecek. Bu gelişme belirli bir buğday mahsulünün maliyetli mantar ilacının kullanılmasının gerekip gerekmeyeceğini belirleyecek. İlaç gerekip de kullanılmadığı durumlarda hastalık birkaç hafta içinde bütün mahsulü tahrip ediyor.” diye konuştu. Çalışma ölümcül hastalıkla mücadelede ileriye doğru atılmış bir adım olarak görülüyor. Bilim insanlarının bu bulgularla yeni buğday türleri geliştirmesi bekleniyor. BBC’ye konuşan Dr. Matthew Moscou, “Artık patojenin evrimini gözlemleyebiliriz. Patojenin buğday mahsulümüz üzerindeki etkisini tahmin edebiliriz. Gelecekte, bu hastalığa karşı dirençli akıllı bitki ıslahı yapabiliriz” değerlendirmesinde bulundu.