Dünyanın en büyük buğday ithalatçısı Mısır'ın, 2024/25 sezonunda 12 milyon ton buğday alması öngörülüyor. Mısır hükümeti, bu yıl sonuna kadar 3,8 milyon ton daha ithalat yaparak, düşen Karadeniz buğday fiyatlarından faydalanmayı hedefliyor.
Mısır'ın buğday ithalatının neredeyse yarısı, hükümete bağlı Emtia Tedarik Genel Kurumu (GASC) aracılığıyla gerçekleştiriliyor. GASC, Ağustos 2024'te, Karadeniz menşeli nispeten düşük ihracat fiyatlarından faydalanmaya çalışmış ve 3,8 milyon ton buğday ithalatı için büyük bir ihale açmıştı. Ancak, satıcılar Mısır'ın uzun vadeli ödeme koşullarını kabul etmek istemediğinden, bu ihale kapsamında satın alınan miktar 280 bin tonla sınırlı kalmıştı. Ancak GASC, 2024 yılı sonuna kadar 3,8 milyon tonluk ithalat yapma niyetinden vazgeçmiş değil. Gerçekleşmesi halinde, halihazırda ithal edilen 2,4 milyon tona ek olarak bu hacim, sadece 6 ay içinde bir yıllık normal GASC alımına karşılık gelecek.
Mısır hükümeti, içinde bulunduğu zorlu makroekonomik durum nedeniyle buğdaya yapılan devlet harcamalarını azaltmaya çalışıyor. Hükümet, vatandaşlara sübvanse ekmek sağlıyor. Ancak son dönemde dört katına çıkmasına rağmen sübvanse fiyat, hükümetin ekmek üretim maliyetinin çok altında kalıyor ve ülkenin zaten kısıtlı olan mali durumunu zorluyor. Ülke, 2024 yılında da döviz sıkıntısı ve enflasyon sorunu yaşamaya devam ediyor. Gelir sıkıntısının son nedenlerinden biri de Aralık 2023'ten bu yana Kızıldeniz’de devam eden gerilim nedeniyle Süveyş Kanalı'ndan geçen kargo gemilerinin sayısındaki düşüş. O tarihten bu yana Mısır'ın ekonomik koşulları kötüleşmeye devam etti. Ancak mart ayında Uluslararası Para Fonu Mısır'ın Genişletilmiş Fon Kolaylığı düzenlemesini artırdı ve o zamandan bu yana ülkeye ek yabancı yatırım akışı oldu. Bu yatırımlar Mısır hükümetine çok ihtiyaç duyduğu sermayeyi sağlayarak buğday ithalatının normal hacimlerde devam etmesine imkan verdi.
MISIR PAZARINDA RUSYA HAKİMİYETİ
Mısır'ın en büyük buğday tedarikçisi konumunda olan Rusya, 2023/24 sezonunda bu pazarın yüzde 71'ini elinde bulunduruyordu. Ukrayna ve Avrupa Birliği ise geçen sezon Mısır buğday pazarının yüzde 25'ini oluşturdu. Ancak 2024/25 sezonunda bu tedarikçilerin üretiminin olumsuz hava koşulları nedeniyle daha düşük olacağı tahmin ediliyor. Ancak başlıca ihracatçılar arasındaki arz sıkıntısı, zayıflayan ithalat hacmiyle dengeleniyor. Mısır'ın bölgedeki başlıca buğday alım rakibi, 21 Haziran-15 Ekim 2024 tarihleri arasında buğday ithalatına yasak getiren Türkiye. Türkiye'nin yüksek miktarda mahsulü ve bol miktarda başlangıç stoku bulunuyor. Türkiye'nin geçici olarak piyasada olmaması, Karadeniz menşeli buğday fiyatlarını normalde olması gerekenden daha düşük seviyede tuttu ve Mısır'a bu durumdan faydalanmak için fırsat verdi. ABD Tarım Bakanlığı’nın raporuna göre Rusya buğday ithalat rakamları ton başına 218 dolar sevilerinde seyrediyor.