İstanbul’un Şişli, Beşiktaş ve Sarıyer ilçelerinde bazı fırınlarda uygulanan 1.50 TL’lik ekmek fiyatı sektörde taşları yerinden oynattı. Sektörden peş peşe açıklamalar geldi. Fırıncılar maliyet artışlarını öne sürerken Ticaret Bakanlığı, Fırıncılar Federasyonu’nu suçlayarak zam yapma yetkileri olmadığını belirtti.
Ekmek tüketiminin en fazla olduğu ülkelerin başında gelen Türkiye’de ürün fiyatıyla ilgili tartışmalar kafaları iyice karıştırdı. Türkiye Un Sanayicileri Federasyonu Başkanı (TUSAF) Günhan Ulusoy’un un fiyatlarında 10 liralık artış olacağını ve bunun ekmek fiyatlarında 15 kuruşluk zamma yol açacağını açıklamasıyla başlayan ekmek zammı tartışmaları durmak bilmiyor. TUSAF Başkanı’na tepki gösteren Türkiye Fırıncılar Federasyonu Başkanı Halil İbrahim Balcı, TUSAF’ın böyle bir açıklama yapma yetkisi olmadığını belirterek sert sözlerle eleştirmişti. Balcı geçen günlerde yaptığı bir başka açıklamada ise ekmek fiyatlarına zam yapılacağını, ancak fiyat artışının enflasyon rakamlarının üzerinde olmayacağını söylemişti.
Geçtiğimiz hafta ise İstanbul’un Şişli, Beşiktaş ve Sarıyer ilçelerinde uygulanan 1.50 TL’lik ekmek fiyatı adeta sektörde taşları yerinden oynattı. İlk önce Ticaret Bakanlığı, bir açıklama yaparak Türkiye Fırıncılar Federasyonu’nun ne ülke genelinde ne de herhangi bir il için tek başına ekmek fiyatını belirleme yetkisinin bulunmadığını duyurdu. Bakanlık bu doğrultuda ekmeğe yüzde 15 zam yapıldığı yönündeki iddiaların gerçeği yansıtmadığını bildirdi.
Bakanlık açıklamasında “Ekmek fiyatları, illerimizde veya ilçelerimizde esnaflarımız için ilgili esnaf ve sanatkarlar odaları, tacirlerimiz için ise ticaret odalarımız tarafından hazırlanan fiyat tarifelerine istinaden belirlenmektedir. Bu konuda Türkiye Fırıncılar Federasyonu’nun görüş belirtmekten başka ekmek fiyatlarını belirleme konusunda herhangi bir yetkisi bulunmamaktadır.” denildi.
FİYATI KOMİSYON BELİRLİYOR
Tartışmalara İstanbul Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (İSTESOB) Başkanı Faik Yılmaz da katıldı. Yılmaz yaptığı açıklamada, “İstanbul sınırları içerisinde ekmek fiyatlarını belirlemede tek yetkili kurum İstanbul Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği’dir. Esnaf ve Sanatkârlarca Üretilen Mal ve Hizmetlerin Fiyat Tarifeleri Hakkında Yönetmeliği’nin 5.maddesi gereğince, ekmek fiyatına ilişkin odalarca hazırlanan fiyat tarifesi, ilgili belediye, Ticaret İl Müdürlüğü, İl Gıda Tarım Hayvancılık Müdürlüğü, ticaret ve sanayi veya ticaret odası ile ilgili odanın temsilcilerinden oluşan bir komisyon tarafından değerlendirilecektir. Daha sonra komisyon kararı, Fırıncılar Federasyonu’nun görüşü ile birlikte Ticaret Bakanlığı’na görüş almak üzere sunulmaktadır. Bakanlığın görüşünün alınmasını müteakiben, ekmek fiyat tarifesi İstanbul Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği’nce uygun bulunması halinde onaylanarak yürürlüğe girmektedir. İstanbul Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği tarafından onaylanmayan ekmek fiyat tarifeleri yürürlüğe girmemektedir. İstanbul Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği 17 Aralık 2015 tarihinde yayımladığı tarifeyle 250 gr. ekmeğin fiyatını 1 Lira 25 kuruş olarak belirlemiştir. O tarihten bugüne kadar ilimizde henüz ekmek fiyat tarifesi belirleme komisyonu toplanıp ekmek fiyat artışlarına yönelik bir karar alınmamış ve bahsi geçen diğer aşamalar tamamlanmamış olup Birliğimiz tarafından ekmek fiyatlarının artırılmasına ilişkin bir tarifeye onay verilmemiştir.” denildi.
Gelişmeler üzerine yeni bir açıklama yapan Türkiye Fırıncılar Federasyonu Başkanı Halil İbrahim Balcı, ekmeğe yaklaşık 2 yıldır fiyat artışı olmadığını, fırıncı esnafının zor durumda olduğunu, fiyat değişikliğinin gündemlerinde olduğunu ama bunun kesinlikle yüzde 20 olmayacağını vurguladı.
Ekmek Sanayi İşverenleri Sendikası Başkanı Çetin Keçeli ise ekmek zammı tartışmaları ile ilgili yaptığı açıklamada, İstanbul Ticaret Odası’nın fiyatları serbest bıraktığını belirterek, Şişli, Beşiktaş ve Sarıyer’de uygulanan 1.50 TL’lik fiyatın yasal olduğunu söyledi.
Ekmek zammı tartışmalarına Ekmek Üreticileri Federasyonu eski Başkanı Murat Kavuncu da katıldı. “Her önüne gelenin” ekmek fiyatıyla ilgili açıklamalar yapmasını eleştiren Kavuncu, siyasilerin de konuya müdahil olmasına tepki gösterdi. Kavuncu, ekmeğin siyasete alet edilmemesini istedi. Kavuncu, üretim maliyetlerinin arttığını ve sektörün büyük sıkıntı içinde olduğunu ifade etti.
BUĞDAYIN FİYATI YÜZDE 12 ARTTI
Mayıs ayında açıklanan 2018 yılı buğday taban fiyatlarına göre Anadolu ekmeklik kırmızı sert buğdayın alım fiyatı ton başına 940 liradan 1050 liraya çıktı. Buna göre buğday alım fiyatları geçen yıla göre yüzde 12 artış yapıldı. Ayrıca buğdayın kalitesine göre yüzde 6’ya kadar ilave pirim verilecek. Uzmanlara göre fırıncının kullandığı un, elektrik ve doğalgaza gelen zamlar ekmekte bir fiyat artışını kaçınılmaz kılıyor.