Uluslararası Tahıl Konseyi (IGC), dünya buğday unu
ticaretine dair son tahminlerini paylaştı. IGC’nin son raporuna göre 2022/23
sezonunda küresel buğday unu ticareti, geçen yıla göre yaklaşık %2 oranında
daralarak 13,9 milyon tona gerileyecek. Bu rakam, dünya un ticaretinin, son beş
yıllık ortalamanın 1,3 milyon ton altında kalmasına anlamına geliyor.
Un ticaretindeki yıllık düşüş, esas olarak Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT), Güney Amerika ve Sahra altı Afrika ülkelerinin bu sezon daha az un ithalatı yapacağına dair öngörüye dayanıyor. IGC, özellikle Sahra altı Afrika ülkelerinin un ithalatının son 12 yılın en düşük seviyesine inmesini öngörüyor.
IGC’nin 2022/23 sezonu görünüme göre Irak yine açık ara dünyanın en büyük un ithalatçısı olmaya devam edecek. IGC, Irak’ın bu sezon 2.6 milyon ton un ithal edeceğini öngörüyor. Irak geçen sezon ise çok büyük bir bölümü Türkiye’den olmak üzere 2.2 milyon ton un ithal etmişti.
Dünyanın ikinci büyük un ithalatçısı Afganistan'ın da bu sezon 1,8 milyon ton un satın alması bekleniyor. Un ihtiyacını geleneksel olarak komşu Kazakistan’dan karşılayan Afganistan, geçen sezon 1.7 milyon ton un ithal etmişti.
IGC, Irak ve Afganistan’daki durumun tersine, Sahra altı Afrika ülkelerine yapılan un ithalatının ise yaklaşık beşte bir oranında düşmesini bekliyor. IGC’ye göre bu düşüş, buğday bazlı ürünlerdeki fiyat artışı sebebiyle tüketicilerin alternatif ürünlere yönelmesinden kaynaklanacak. Güney Amerika'daki un ithalatının da, tipik olarak bölgenin başlıca buğday unu tedarikçisi olan Arjantin'deki azalan buğday arzı nedeniyle düşmesi öngörülüyor.
TÜRKİYE, DÜNYA UN İHRACAT LİDERLİĞİNİ KORUYACAK
Küresel un ihracatı tarafında ise Türkiye’nin dünya un ihracat lideri konumunu koruması bekleniyor. IGC’nin raporuna göre önceki yıl dünya pazarlarına 4,1 milyon ton un sevk eden Türkiye, bu sezon ise 4.6 milyon ton un ihraç edecek. Bu artış, Irak'tan gelen talebin devam etmesine ve Avrupa Birliği un ihracatı pazar potansiyelinin azalmasına bağlanıyor. Ancak IGC’nin Türkiye'ye yönelik öngörüsünü, bugüne kadarki sevkiyatların yavaş ilerlemesi nedeniyle düşürmesi dikkat çekiyor. Türkiye, Temmuz-Eylül döneminde çoğunluğu Irak, Suriye ve Yemen'e olmak üzere yaklaşık 1,1 milyon ton un ihracatı gerçekleştirdi. Ancak özellikle Sahra altı Afrika'ya yapılan ihracatta daralma gözlenirken, un ihracatının geçen yılın aynı dönemine göre %8 düştüğü görülüyor.