“Değirmenlerde bakım yönetiminde en önemli unsur önceden planlamadır. İşgücü, yedek parça ve üretim planlanması ile tesis yerleşimi koordineli bir şekilde gerçekçi olarak planlandığında bakımın gerçek amacı olan üretimde verimlilik elde edilebilir. Aksi taktirde, planlanan bakım işleminin başarısı şansa kalmakta, bu da işletmenin operasyon esnasında arıza riskini artırmakta ve işletme beklenmeyen maliyetler ile karşı karşıya kalabilmektedir.” 

Değirmenlerde eskiye kıyasla hem üretim kapasitelerinin artması hem de artan rekabet koşulları neticesinde, değirmen bakım yönetimi yıllar içinde gelişmiş ve önemi anlaşılarak bugün un tesislerinin yönetilmesinde olmazsa olmaz unsur haline gelmiştir.

Öncelikle ‘değirmenlerde bakım’ denilince en temelinde günümüzde ne anlaşılması gerekir bundan söz edilmesi gerekir. Değirmenlerde bakım kısaca, kullanılan ekipmanların operasyon esnasında arıza çıkarma olasılığını azaltmak için periyodik olarak önceden kullanma ömrü belirlenen parçaların ve sarf malzemelerin yenileri ile değiştirilmesi, genel ekipmanların durum kontrolünde zamanından önce aşınmış veya zarar görmüş parçaların veya ekipmanların tespiti ve onarılması son olarak da mekanik parçaların sorunsuz çalışmasını sağlamak ve zamanından önce aşınmaları önlemek için gerekli yağlamaların yapılması olarak sıralanabilir.

Günümüzde modern un tesisleri geçmişte yaygın olarak kullanılan “durum bazlı bakım”’ yönetimi yerine “önleyici bazlı bakım” yönetimini kullanmaktadırlar. Gelişmemiş ve gelişmekte olan ülkelerde düzgün bakım kültürü olmadığından veya tam yerleşmemesinden dolayı bakım konusu o bölgelerdeki değirmenlerin yönetilmesinde ne yazık ki öncelikli konumda değildir. Bu firmalar ya “durum bazlı bakım” uygulayarak tesiste veya son üründe herhangi bir sıkıntı olduğunda ya da arıza olduğunda makinalara gereken müdahaleyi yapmaktadırlar. Bu da tesisin verimini ciddi şekilde etkilemesi, hatta ekipmanlara ciddi zarar verilmesi sonucu ekipman kayıplarına yol açmasının yanında tesisin plansız durdurulmasına sebep olarak üretim kayıplarına da neden olmaktadır. Durum bazlı bakım yönetiminden ziyade önleyici bazlı bakım yönetimi hakkında konuşmak günümüz şartlarında daha isabetli olacaktır.

ÖNLEYİCİ BAKIM YÖNETİMİ: 

Önleyici bakım yönetimi en basit tanımıyla, çalışan tesiste arıza meydana gelmeden, önceden yapılan belli bir plan dahilinde ekipmanların bir sonraki planlı bakıma kadar fonksiyonlarını sürdürerek üretimi aksatmamalarını sağlamak olarak tanımlanabilir. Önleyici bakım yönetiminin amacı arıza ortaya çıkmadan ona müdahale ederek önlemektir.

Un tesislerinde önleyici bakım yönetiminin etkin bir şekilde uygulanabilmesi için aşağıda sıralanan 4 maddenin koordine bir şekilde önceden planlanması çok önemlidir.

1) İŞGÜCÜ PLANLAMA

Planlanan bakım çalışması için doğru sayıda personel, doğru zamanda doğru müdahaleleri yapan doğru yetenekte ve kapasitede personel seçmek önemlidir. Tahmin edilebileceği gibi yapılacak bakıma uygun olmayan sayıda ve uygun eğitim ve yeteneğe sahip olmayan personel ile yapılacak bakım planlamasının başarılı olma ihtimali çok düşüktür. 

Günümüzde bazı firmalar bakımlarının bir kısmını dışarıdan profesyonel bakım ekipleri ile planlayarak bünyelerinde ilave maliyet olarak gördükleri deneyimli bakım personeli bulundurmamaktadırlar. Bu tamamen firmaların tercihine kalmaktadır. 

2) YEDEK PARÇA PLANLAMA

Bakım aktivitelerinin kesintisiz yürütülmesi için bakıma başlamadan önce gerekli olacak bakım malzemelerinin tesis envanterinde hazır olması gerekir. Eksik ekipman ile yapılacak planlı bakım kesinlikle amacına ulaşmayacaktır.

Bir un fabrikasında yedek malzeme envanteri belli kriterler doğrultusunda oluşturulmalıdır. Bu kriterler yedek parçaya ulaşım ve parçanın tesis için ne denli kritik olduğu ile doğrudan ilgilidir. Örnek vermek gerekirse belli bir tip rulman veya motor eğer o ülkede çok yaygın bulunabiliyorsa bu malzemeleri yüklü bir şekilde envanterde tutup yedek parça envanter yükünü artırmak gereksiz maliyet doğurmaktadır. Ancak bu tip ekipmanların ithalatı veya temini zor ve zaman alan gümrük prosedürü vb. içeriyorsa ihtiyaca uygun envanterde bu ekipmanlardan yedek olarak tutularak tesis çalışmasının aksatılmaması sağlanmalıdır. 

Ayrıca tesiste kritik yedek parça olarak tanımlanan yedekler belirlenmeli ve bunlar belli seviyede tesisi envanterinde olmalıdır. Kritik yedek parçalar, arızaları ile tesisin çalışmasını durduran veya üretimi ciddi etkileyen parçalardır. Bu parçalar ekipmanların imalatçısına özgü olan başka yerde bulunamayan parçalar olabileceği gibi çok kolay bulunabilen, hatta basit ancak arızasında üretimi durdurabilecek parçalar da olabilir.

Önleyici bakım yönetiminde, belli bir çalışma ömrü belirlenmiş, önceden değiştirilmesi planlanan parça ve ekipmanlar bakım işlemine başlamadan hazır tutulmalı ve bakıma kesinlikle hazır şekilde başlanmalıdır.  

3) ÜRETİMİN PLANLANMASI

Önleyici bakım yönetimi planlamasının bir diğer önemli ayağı üretim planlamasıdır. Birbirinden bağımsız prensipler olarak gözükse de her ikisi de planlanırken beraber göz önüne alınması gereken çalışmalardır. Bakım esnasında tesis kapasitesi geçici olarak düşmektedir. Bakım işlerinin işletmeye iş gücü ve ekipman anlamında maliyeti yanında oluşan kapasite kaybı anlamında da bir maliyeti vardır. İşgücü ve ekipman maliyetleri bakım programında sabit olduğundan işletmenin kapasite kaybından oluşacak maliyetleri doğru zamanlama ve planlama ile minimum seviyeye indirilebilir. Bakım süresince oluşacak kapasite kaybı önceden planlanan ekstra ürün depolama ile müşteriye tedarikin kesintisiz devam etmesi ile azaltılabileceği gibi düşük sezonlar işletme için belirlenip bakımların daha çok o dönemlerde planlanması daha uygun olacaktır. Enerji maliyetlerinden dolayı veya talep ile ilgili düşme yaşandığında periyodik olarak duran ve 24 saat çalışmayan tesislerde bakım elbette durma zamanlarına denk getirilerek üretimin aksaması önlenmektedir. 

4) TESİS YERLEŞİMİ

Yapılan bir çalışmaya göre Amerika Birleşik Devletleri’nde Un fabrikalarının üçte biri her iki yılda bir tesislerinde makine yerleşimlerinde ufak ya da büyük bir değişime gitmektedirler. Tesis yerleşiminde göz önüne alınan ana kriter toplam üretimde kârlılığı artırmak ve operasyon kolaylığını sağlamak olduğundan zamanla tesis yerleşiminde iyileştirmeler yapılabilmektedir.

Önleyici bakım yönetimi planlamasında, tesis yerleşimi bir diğer göz önüne alınması gereken önemli bir faktördür. Ekipman eklenerek üretim kapasitesi artırılmış tesislerde, ürün cinsi ve sayısı pazar ihtiyacına göre revize olan tesislerde ve değirmenin bulunduğu yerel yönetim sınırlamaları ile değirmen binasının kat yüksekliği ve ölçülerinin rahat bakıma elverişli olmadığı durumlarda bakım yönetimi planlamasında tesis yerleşimi kesinlikle göz önüne alınması gereken bir faktör olarak öne çıkmaktadır. Örneğin önceden bakımı belli bir süre öngörülmüş bir makinanın kapasite artırımı sonucu ilave makine eklenmesi ile hem bakım için çalışma alanı daralmakta hem de bakımı olacak makinaların artması ile bakıma ayrılacak süre artmaktadır. 

Yukarıda da kısaca değinildiği gibi değirmenlerde bakım yönetiminde en önemli unsur önceden planlamadır. Yukarıda bahsedilen dört başlık koordineli bir şekilde gerçekçi olarak planlandığında bakımın gerçek amacı olan üretimde verimlilik elde edilebilir. Aksi taktirde planlanan bakım işleminin başarısı şansa kalmakta, bu da işletmenin operasyon esnasında arıza riskini artırmakta ve işletme beklenmeyen maliyetler ile karşı karşıya kalabilmektedir.

Bizler Selis firması olarak gerek makinalarımızın dizaynında gerekse komple tesis projelerimizde, değirmenlerde bakım yönetiminin günümüz şartlarında önemini çok iyi bildiğimizden, hem bakımı kolay ve hızlı olan ekipmanlar dizayn ederek hem de tesisin projesini en kolay bakım yapılacak şekilde dizayn ederek müşterilerimize değirmen bakımı konusunda tam destek vermekteyiz. Örneğin valslerimizde uyguladığımız merkezi yağlama sistemi ile valsleri durdurmaya gerek kalmadan güvenli bir şekilde tek noktadan, ulaşımı zor olan noktaları bile merkezi yağlama sistemi ile kolayca ve hızlı bir şekilde yağlama yapabilmekteyiz. Aynı şekilde valslerde aşınan topların değiştirilmesi işlemini patentli sistemlerimiz sayesinde 15 dakika gibi çok kısa bir zamanda söküp yerine yeni topları paket halinde koyabiliyoruz. Normalde bir vals için en az yarım gün sürecek bu işlem 15 dk. gibi kısa bir sürede halledilebildiği için değirmen için ciddi bir bakım avantajı sağlamaktadır. Öte yandan, valslerde elektronik kontrol panelinin yan kapaklardan ortaya alınması ile makinanın yanlarında kasnakların olduğu bölümde kablo kalabalığı azaltılarak bakım kolaylığı kazanılması yanında elektronik aksamın makine orta gövdesine alınması ile elektronik aksamlar tozdan, ekstra sıcaklık gibi olumsuz şartlardan uzak tutularak arıza verme riski azaltılmaktadır. Diğer makinalarımızdaki benzer tüm bakım avantajları web sitemiz ziyaret edilerek veya direkt firmamız ile bağlantı kurarak alınabilir.