Ukrayna tahılının Karadeniz üzerinden yeniden dünya
pazarlarına taşınmasına imkan tanıyan tahıl koridoru anlaşmasının yenilenmesi
için Moskova’da temaslarda bulunan BM İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter
Yardımcısı Martin Griffiths, 120 günlük süresi 22 Kasım’da dolacak olan anlaşmanın
uzatılması konusunda iyimser olduklarını söyledi.
Dünya gıda güvencesi üzerindeki baskıların azaltılmasına yardımcı olan Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması’nın uzatılması ve kapsamının genişletilmesi konusundaki diplomatik çabalar sürüyor. Birleşmiş Milletler İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı ve Acil Yardım Koordinatörü Martin Griffiths ve BM Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) Genel Sekreteri Rebeca Grynspan, 16 Ekim’de Mokova’da Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Verşinin ile görüştü. Griffiths, Moskova’daki temaslarına dair önceki gün yaptığı açıklamada anlaşmanın uzatılması konusunda iyimser konuştu. Griffiths, gazetecilerin konuyla ilgili bir sorusu üzerine, “Bunun hemen yenilendiğini görmek istiyoruz. Bu, piyasa için önemli. Bu, devamlılık için önemli. Ve bunu elde edeceğimiz konusunda hâlâ nispeten iyimserim. Çok çalışıyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Ancak Moskova ise Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması’nın uzatılması için öncelikle Rusya’nın tarımsal ürünler ve gübre ihracatının kolaylaştırılmasını şart koşuyor. Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Rusya’nın BM Daimi Temsilcisi Vassily Nebenzia, “Anlaşmanın başlangıcından bu yana hiç gerçekleşmeyen tahıl ve gübre ihracatımızı dünya pazarlarında görmemiz gerekiyor.” dedi.
Batılı ülkeler, Rusya’nın 24 Şubat’ta Ukrayna’ya askeri müdahalede bulunmasının ardından Rusya’ya karşı yaptırım kararları almıştı. Moskova, bu yaptırımların lojistik, ödemeler, nakliye ve sigorta üzerindeki etkisinin, tahıl ve gübre ihraç etmesini engellediğini savunuyor.
Dünyanın en büyük tahıl ihracatçılarından biri olan Ukrayna, normalde her yıl küresel pazara yaklaşık 45 milyon ton tahıl tedarik ediyor. Ancak Rusya'nın bu ülkeyi işgal etmesinin ardından, 20 milyon tondan fazla tahıl silolarda kaldı. Ukrayna’nın tahıl arzında devre dışı kalması ise pandemiyle birlikte zaten yükselişe geçen tahıl fiyatlarını daha da yükseltti ve küresel bir gıda krizini şiddetlendirdi. BM ve Türkiye arabuluculuğunda 22 Temmuz'da İstanbul'da imzalanan Karadeniz Tahıl Anlaşması sayesinde üç önemli Ukrayna limanından (Çornomorsk, Odessa ve Yujnıy/Pivdennyi) dünyaya yeniden tahıl sevkiyatı yapılmaya başlandı. Anlaşma kapsamında 1 Ağustos’tan bu yana Ukrayna limanlarından şimdiye dek 8.5 milyon tondan fazla Ukrayna tahılı dünya pazarlarına sevk edildi.