ABD’nin yeni mahsul tahıl ve yağlı tohum satışları, CoBank’in son analizine göre, çok yıllı dip seviyelere geriledi. Ticaret politikalarındaki belirsizlik ve Çin’in pazardan çekilmesi, ihracatçılar üzerinde ciddi baskı oluşturuyor.

ABD’nin tahıl ihracat piyasası, 2025/26 sezonuna ciddi bir politika belirsizliği ortamında girdi. CoBank Knowledge Exchange tarafından yayımlanan yeni rapora göre, özellikle Çin ile olan ticaret politikalarının netlik kazanmaması, küresel alıcı güvenini zayıflatıyor ve ileriye dönük satış faaliyetlerini sekteye uğratıyor.

2 Nisan’da Başkan Trump, ABD-Kanada-Meksika Ticaret Anlaşması kapsamı dışında kalan neredeyse tüm ülkeleri hedef alan kapsamlı “mütekabiliyet” esaslı yeni ithalat tarifeleri açıkladı. Bu tarifeler daha sonra 90 günlüğüne askıya alındı ve tüm ülkelere yönelik geçici olarak %10 düz oranlı bir gümrük vergisi ile değiştirildi. Çin ise bu kapsam dışında tutuldu. Çin mallarına uygulanan tarife şu anda %30 seviyesinde.

Çin de buna karşılık olarak ABD mısır ve buğdayına %15, soya fasulyesi ve sorgumuna ise %10 oranında ek vergi getirdi. Aynı zamanda Brezilya’dan yaptığı soya alımlarını artırdı, üç ABD şirketinin sevkiyatlarını askıya aldı ve Arjantinli ihracatçılarla soya, mısır ve bitkisel yağ alımı için niyet mektupları imzaladı.

CoBank raporuna göre, bu 90 günlük tarife ertelemesi, ABD için geçici bir rahatlama sunuyor, ancak 9 Temmuz sonrasında izlenecek ticaret politikası hâlâ belirsiz. Bugüne kadar yalnızca Birleşik Krallık ile resmi bir ticaret anlaşması yapılabildi. ABD yönetimi, diğer ülkelerle ikili anlaşmalar yapmak için yeterli kaynak olmadığını belirterek yeni tarifelerin gündeme gelebileceği sinyalini verdi.

YENİ MAHSUL SATIŞLARI SERBEST DÜŞÜŞTE

Bu ticaret belirsizliğinin en net yansıması, 2025/26 sezonuna ait yeni mahsul satış rakamlarında görülüyor:

Soya fasulyesi ihracat satışları, 1 Mayıs itibarıyla sadece 518.100 ton ile beş yıllık ortalamanın %88,2 altında kaldı. Bu, 2001’den bu yana en düşük seviye.

Mısır satışları, 2,2 milyon ton ile ortalamanın %26,9 altında.

Buğday satışları ise 2,6 milyon ton ile ortalamaya yakın, hafif üzerinde seyrediyor.

 Çin, önceki yıllarda sezona girerken en büyük alıcılardan biri olmasına rağmen, bu yıl ABD’den henüz hiçbir soya, mısır ya da buğday alımı gerçekleştirmedi. Japonya ve Meksika gibi diğer önemli ithalatçılar da normalin altında bir tempoyla ilerliyor. Özellikle Meksika’nın yeni sezon soya alımları ve Latin Amerika’nın mısır alımları ciddi oranda geride. Güney Kore ve Filipinler gibi pazarlara yapılan buğday ihracatı da tarihsel ortalamaların altında.

ESKİ MAHSUL GÜÇLÜ, YENİ MAHSUL ZAYIF

Yeni sezon satışlarındaki yavaşlamaya rağmen, eski mahsul satışları ve güçlü iç talep şimdilik piyasayı destekliyor. 2024/25 sezonu itibarıyla ABD’nin toplam ihracat taahhütleri şöyle:

• Mısır: Yıllık bazda %27 artış
• Soya fasulyesi: %13 artış
• Buğday: %14 artış

 Soya tesisleri ve etanol üreticileri için işlem marjları pozitif kalmaya devam ediyor. Aynı şekilde, hayvancılık ve kümes hayvancılığı sektörlerinden gelen yem talebi de güçlü, bu da mevcut mahsulün bölgesel fiyat seviyelerini destekliyor. Ancak CoBank, yeni mahsul fiyatlarının özellikle Çin’e bağımlılığı yüksek olan Kuzey Ovaları ve Orta Batı’nın kuzey kesimleri gibi bölgelerde ciddi şekilde zayıflayabileceği konusunda uyarıyor.

ALTERNATİF PAZARLAR 

ABD’li tahıl depolama ve ticaret şirketleri için tek teselli; düşen demiryolu taşıma ücretleri ve zayıflayan ABD doları olabilir. Bu iki faktör, ihracatın Çin dışındaki daha küçük pazarlara yönelmesini teşvik edebilir. Ayrıca, Çin’in kuzeydoğusunda devam eden kuraklık, önümüzdeki aylarda ABD’den daha fazla tahıl ve yağlı tohum ithalatını tetikleyebilir, ancak bu hala spekülatif bir senaryo.

Rapora göre, özellikle Çin ile yaşanan ticaret belirsizliği, ABD’nin yeni sezon tahıl ve yağlı tohum satışlarını ciddi şekilde baskılamış durumda. Devam eden ticaret görüşmelerine rağmen, netlik eksikliği, alıcıların uzun vadeli bağlantılar kurma konusundaki isteksizliğini artırıyor.

Eğer temmuz ayında ABD, ticaret anlaşması bulunmayan ülkelere yönelik tarifeleri yeniden devreye alırsa, bu durum yeni misilleme önlemlerini tetikleyebilir ve ABD tahıl ihracatını daha da zor bir sürece sokabilir.

En büyük risk, ihracata bağımlı çalışan tahıl ticaret şirketlerinin yeni sezona yalnızca yerel talebe güvenerek girmek zorunda kalması ki bu talep, bazı bölgelerde sınırlı olabilir. Ancak, etanol tesisleri, yağlı tohum tesisleri, değirmenler ve yem üreticileriyle çalışan ticaret firmaları, bu etkilerden daha az etkilenebilir. Bu da ABD içinde bölgesel piyasa dinamiklerinde artan ayrışmaya işaret ediyor.