Avrupa Komisyonu, Moskova ve müttefiklerinin AB piyasalarını olumsuz etkilemesini önlemek ve ucuz ithalat nedeniyle aylardır protesto gösterileri düzenleyen çiftçileri yatıştırmak amacıyla Rusya ve Belarus'tan yapılan tahıl ithalatına gümrük vergisi getirilmesini önerdi. Komisyon, bu adımın aynı zamanda Rusya'nın Ukrayna'daki savaşını finanse etme kabiliyetini sınırlamak için planlandığını açıkladı.
Avrupa Birliği, aylardır protesto eylemleri gerçekleştiren çiftçileri ve bazı üye ülkeleri yatıştırmak için Rusya ve Belarus'tan tahıl ithalatına gümrük vergisi getirmeye hazırlanıyor. Avrupa Komisyonu, Rusya ve Belarus'tan ithal edilen tahıllara ton başına 95 Avro, yağlı tohumlar ve bunlardan elde edilen ürünlere de %50 gümrük vergisi uygulanmasını önerdi. AB, küresel arzı sekteye uğratmamak için şimdiye dek Rus tarım ürünlerine yaptırım uygulamaktan kaçınmıştı.
Söz konusu gümrük tarifeleri, 27 üyeli Avrupa Birliği'nde kullanılacak tahıllar için geçerli olacak. Rus tahılının blok üzerinden diğer ülkelere geçişine ve bu tür sevkiyatların finansmanına, sigortalanmasına, depolanmasına ve taşınmasına ise izin verilecek.
AB hükümetlerinin söz konusu düzenlemelere birkaç hafta için onay vermesi bekleniyor. Rusya’ya karşı atılacak adım, gümrük tarifesi şeklinde olacak. Çünkü oybirliği gerektiren yaptırımların aksine ticari tedbirler sadece AB çoğunluğunun desteğini gerektiriyor.
TAHIL FİYATLARI ETKİLENECEK Mİ?
Hububat tüccarları, Rusya ve Belarus'un AB’ye yaptığı sevkiyatların Ukrayna'dan gelenlere kıyasla düşük olduğunu ve gümrük vergisi uygulamasının büyük ölçüde sembolik olacağını söylüyor. Rusya 2023 yılında AB'ye 1.3 milyar avro değerinde 4,2 milyon ton tahıl, yağlı tohum ve türev ürün ihraç etti. Bu, AB pazarının yaklaşık %1'ine karşılık geliyor. Ancak AB Komisyonu, Rusya'nın toplam buğday ihracatının 35 milyon tondan 50 milyon tona yükselmesi nedeniyle ithalatın artma riski bulunduğunu belirtiyor.
Bu hamle, Avrupa Birliği genelindeki çiftçilerin, bloğun iklim değişikliğiyle mücadeleye yönelik Yeşil Mutabakat planı kapsamında kendilerine getirilen kısıtlamalarda değişiklik yapılması ve Rusya'nın 2022'deki işgalinin ardından Ukrayna'dan yapılan tarım ürünleri ithalatında kaldırılan gümrük vergilerinin yeniden uygulanması için protestolar düzenlediği bir dönemde getiriliyor. Hepsi de AB üyesi olan Ukrayna’ya komşu Polonya, Macaristan ve Slovakya'daki çiftçiler, Ukrayna tahılına getirilen vergi muafiyetinin yerel fiyatları düşürdüğü için şikayetçi.
Avrupa Komisyonu verilerine göre AB'nin 2023/2024 sezonunda Rusya'dan yaptığı toplam tahıl ve yağlı tohum ithalatı şubat ayı sonu itibariyle 1.8 milyon ton olarak gerçekleşti. Aynı dönemde Ukrayna'dan yapılan ithalat ise 19.1 milyon ton. Uzmanlar, AB’deki Rus tahıl ithalat hacminin Avrupa fiyatlarını etkileyecek kadar büyük olmadığını, Rus tahılının kolayca ikame edilebileceğini belirtiyor.