Ulusal Hububat Konseyi (UHK) Başkanı Özkan Taşpınar; “2022-23 yılı için dekara verilen geçici destek kalıcı olmalı ve sertifikalı tohumluk, gübre ve mazot desteği 116 TL’den 230 TL’ye çıkarılmalı. Halen kiloda 10 kuruş olan ürün desteği 25 kuruşa yükseltilmeli. Açıklanacak Hububat alım fiyatı dünya fiyatlarıyla entegre olmalı ve periyodik olarak güncellenmeli” dedi.
Ulusal Hububat Konseyi’nin (UHK) Olağan Genel Kurulu’nda yeniden Başkanlığa seçilen Özkan Taşpınar, salgın kaynaklı sorunlar ve Rusya-Ukrayna savaşının gıda güveliğini çok daha karmaşık hale getirdiğini söyledi. Taşpınar, göreve yeniden seçilmesinin ardından yaptığı konuşmada, “Salgın kaynaklı sorunlara ek olarak Rusya-Ukrayna savaşının gıda güveliğini tehdit edici boyuta ulaşması; Rusya ve Ukrayna’nın birçok temel gıda ürününün küresel tedarikçi olmasından, özellikle Rusya’nın doğal gaz ve gübre üreticisi ve tedarikçisi olması ve tedarik sorunları ve kısıtlama kaynaklı fiyat artışlarından, Ukrayna’da ürünlerin bu sezonda ve muhtemel gelecek sezonlarda bakım ve hasat sorunları kaynaklı üretim düşüşünden, lojistikte aksama, gıda tedarik zincirinde sıkıntılar, limanların, kritik önemdeki ticari işletmelerin kapanması gibi nedenlerden kaynaklanmaktadır. Kriz ortamlarında toplumların ve bireylerin davranışlarında panik ya da aşırı itiyat gibi sebeplerle değişiklikler olmakta; ülkelerin buğday gibi temel ürünlerde ihracat kısıtlamasına ya da yasaklamasına gitmesi ile bireylerin stoğa yönelmeleri zaten karmaşık olan gıda güvenliği sorunun çok daha dramatik hale getirmektedir. Sıralanan bu sorunlar yıllardan beri globalleşmenin hâkim olduğu başta buğday olmak üzere temel ürünlerde alınan önlemlere rağmen kaçınılmaz olarak ülkemizi de etkilemiştir. Tüm bunların sonucu olarak ithal edilen buğdayın tonu 420 doları aşmış, iç piyasada buğday kilogram fiyatı ortalama 5,5-6 liraya yükselmiştir. Petrol, doğalgaz, elektrik, gübre ve zirai ilaç gibi temel girdi fiyatları tüm Dünya’da olduğu gibi, belirgin dışa bağlılık sebebi ile katlanarak artmıştır.” dedi.
Taşpınar, yaşanan gıda krizinin önümüzdeki yılarda da etkisinin değişen oranlarda sürebileceğinin ön görülmesine göre; Türkiye’de bu etkinin buğday gibi temel ürünlerde kontrol edilebilmesi için bazı tedbirlerin alınmasının kaçınılmaz ve hayati olduğunun önemine değindi. Taşpınar, “Bunlar; TMO’nun reel fiyat belirleyerek, fiyatları haftalık gözden geçirmesi, piyasayı regüle edebilmek için TMO’nun stok düzeyini oldukça yükseltecek tedbirler alması, üretimdeki maliyet yükünü hafifleterek üretimin sürdürülebilirliğini sağlamak üzere, 2022-2023 yılı için dekara ürün desteğinin geçici verilen destekler de kalıcı hale getirilerek dekara 116 TL’den 230 TL’ye çıkarılması, kilograma 10 kuruş olan ürün desteğinin 25 kuruşa çıkarılması, tarım sigortasının zorunlu hale getirilmesi, TARSİM desteğinin yüzde 70 ve hasar ödeme desteğinin yüzde 80’e çıkarılması şeklinde özetlenebilir.” dedi.
BUĞDAYDA 20 MİLYON TON BEKLENTİSİ
Taşpınar sözlerine şöyle devam etti, “Geçen üretim yılına göre Güneydoğu ve Marmara Bölgelerinde yağışlar aynı düzeyde, diğer bölgelerde değişen oranlarda daha yüksek olmuştur. Uzun yıllar ortalamalarına göre ise, Marmara Bölgesi aynı düzeyde, Akdeniz ve Karadeniz Bölgeleri daha yüksek yağış almış, diğer bölgelerde ise değişen oranlarda daha düşük yağışlar kaydedilmiştir. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde ise buğday açısından tarımsal bir kuraklıktan söz etmek mümkündür. Ayrıca yerüstü su rezervlerindeki artış sonucu sulamaya daha fazla kaynak ayrılması, sulama yatırımlarındaki geri dönüşlerle sulanan alan miktarındaki artış, mayıs ayının ilk on gününde genellikle ülke genelinde, özelde ise önemli buğday ekim alanlarında yağış ve diğer iklim koşullarının olumlu seyretmesi, buğday üretim beklentisinin uzun yıllar ortalaması düzeyinde, geçen yılın ise oldukça üzerinde öngörülmesinin en önemli dayanağıdır. İç Anadolu ve Geçit Bölgelerinde mayıs yağışlarının, Doğu Anadolu Bölgesinde mayıs-haziran yağışlarının önemini koruduğu değerlendirilmektedir. Buğday üretiminin uzun yıllar düzeyinde ve geçen yıla göre yüzde 17,6 artışla 20 milyon ton olacağı tahmin edilmektedir.”
Ulusal Hububat Konseyi olarak kurullarında sektörün tüm paydaşlarının temsil edildiğini ve alınan kararların istişare ile alındığını belirten Taşpınar, hububat üretiminin arttırılması ve sürdürülebilir bir hale getirilmesi için karar alıcılarla, tarım paydaşlarıyla ve üreticilerle sürekli iletişim halinde olduklarının altını çizdi. Yeni dönemde UHK kurullarındaki değerli çalışma arkadaşlarıyla proaktif bir çalışma dönemi yaşayacaklarını belirten Taşpınar, genel kurula katılan ve destek veren herkese teşekkür ederek, bereketli bir harman sezonu diledi.