Küresel gıda krizinin
önlenmesi adına hayatî önem taşıyan Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması bir kez
daha uzatıldı. Anlaşma, Kiev’in talep ettiği 120 gün yerine 60 günlüğüne
uzatılırken, Rusya, mayıs ayı ortasından sonraki herhangi bir uzatmanın,
tarımsal ihracatını engelleyen Batı yaptırımlarının kaldırılmasına bağlı
olacağı uyarısında bulundu.
Ukrayna tahılının Karadeniz üzerinden dünya pazarlarına ulaştırabilmesine imkan tanıyan kritik anlaşmanın uzatıldığına dair resmî açıklama Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından yapıldı. Erdoğan, 18 Mart Çanakkale Savaşı anma konuşmasında, “Her iki tarafla da yaptığımız görüşmeler sonunda 19 Mart'ta bitecek olan anlaşma süresinin uzatılmasını sağladık.” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, anlaşmanın ne kadar uzatıldığına ilişkin bir bilgi vermedi. Birleşmiş Milletler (BM), Türkiye ve Ukrayna, küresel gıda güvencesinin sağlanması adına hayatî önemi bulunan anlaşmanın 120 gün süreyle uzatılmasını istiyordu. Ancak Moskova, ilk etapta 60 günlük bir uzatmayı kabul etti.
RUSYA’NIN ANLAŞMAYI
UZATMA ŞARTLARI
Batı yaptırımları sebebiyle tarımsal ürün ve gübre ihracında sorunlar yaşayan Rusya, anlaşmanın mayıs ayı sonrasında da devam etmesine onay vermek için önce kendi tarımsal ihracatının önündeki engellerin kaldırılmasını istiyor. Moskova’nın bu yöndeki talebini dile getiren Rusya'nın BM Büyükelçisi Vassily Nebenzia, Avrupa Birliği, ABD ve İngiltere'nin tahıl anlaşmasını devam etmesini istiyorlarsa, Rus tarım sektörünü etkileyen tüm operasyonlar zincirindeki yaptırımları kaldırmak için iki ayları olduğunu söyledi.
Nebenzia, BM’ye gönderdiği mektupta Rus Ziraat Bankası'nın SWIFT bankacılık sistemine dönmesine ve Rusya'ya tarım makineleri ve yedek parçaları tedarikine izin verilmesini istediklerini aktardı. Nebenzia ayrıca, Rus gemileri ve kargoları için sigorta ve limanlara erişim üzerindeki kısıtlamaların kaldırılması, Rus amonyakını Ukrayna'nın Karadeniz limanına taşıyan boru hattının yeniden faaliyete başlatılması ve son olarak Rus gübre şirketlerinin hesaplarının ve mali faaliyetlerinin engelinin kaldırılması gerektiğini söyledi.
Batılı ülkeler, Ukrayna’ya yönelik saldırıları sebebiyle geçen yıl Rusya’ya karşı sert yaptırım kararları almıştı. Müeyyideler direk olarak Rusya’nın tarımsal ürün ve gübre ihracatını hedef almasa da getirilen kısıtlamalar, bankacılık, lojistik ve sigorta sektörlerini vurduğu için Moskova, bu ürünlerin dünya piyasalarına sevkiyatında zorluk yaşıyor.
Birleşmiş Milletler'in verdiği bilgiye göre, Ukrayna şimdiye kadar anlaşma kapsamında 25 milyon tondan fazla mısır ve buğday ihraç etti. Bu ürünleri en çok ithal eden ülkeler Çin, İspanya, Türkiye, İtalya ve Hollanda oldu.