Karadeniz tahıl koridoru anlaşmasından çekilmesinin ardından gıdayı silah olarak kullandığı eleştirilerine maruz kalan Rusya, Türkiye ile birlikte Afrika ülkelerine tahıl ihracatı için işbirliğine gidiyor. Prensipte varılan anlaşmaya göre, 1 milyon ton tahıl indirimli fiyatla Türkiye'ye gönderilecek ve ülkemizde işlendikten sonra Afrika ülkelerine sevk edilecek.

Rusya, 6 Eylül’de yaptığı açıklamada Afrika'ya yönelik 1 milyon ton tahılının hareketini kolaylaştırmayı prensipte kabul eden Türkiye ile ortaklığını dünyaya duyurdu. Katar'ın mali desteğiyle indirimli fiyatlarla piyasaya girecek olan tahılla, Afrika kıtasının gıda sorunlarının kısmen çözülmesi amaçlanıyor. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Aleksandr Gruşko, planla ilgili olarak yaptığı açıklamada ilkesel olarak anlaşmaya varıldığını, yakın gelecekte tüm taraflarla sevkiyatın teknik detayları üzerine çalışmalara başlanacağını aktardı.

Rusya'nın adımı, Moskova'nın geçtiğimiz temmuz ayında, bir yıldır uygulamada olan Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması’ndan çekilmesinin ardından atıldı. Söz konusu anlaşma Ukrayna'nın Karadeniz limanlarından güvenli bir şekilde tahıl ihraç etmesine imkân tanıyarak Rusya'nın Ukrayna'daki saldırılarıyla daha da şiddetlenen küresel gıda fiyatlarındaki artışı durdurmuş, fiyatların düşmesini sağlamıştı.

Rusya'nın Afrika ülkelerine ücretsiz ya da indirimli tahıl teklif etmesi, her ne kadar teklif edilen miktarlar Ukrayna'nın daha önce ihraç ettiğinden çok daha küçük olsa da, stratejik bir değişime işaret ediyor.

Rusya'nın tahıl koridoru anlaşmasından çekilmesi sonrasında gündeme getirdiği Afrika planıyla ilgili olarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, olumlu görüş bildirmiş, ancak Ankara önceliğin Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması’na dönülmesi olduğunu açıklamıştı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 4 Eylül’de Rusya lideri Vladimir Putin ile yaptığı görüşme sonrasında, Rusya'nın, tahılı fakir ülkelere göndermek istediğini belirterek, “Bugünkü yaptığımız görüşmede de Sayın Putin, 'Biz fakir ülkelere bu 1 milyon ton tahılı göndermeye varız, bunun bütün lojistik çalışmalarını da yaptık, bu lojistik çalışmalarıyla bu adımı atmaya hazırız' dediler. Biz de kendilerine 'burada üzerimize ne görev düşüyorsa Türkiye olarak biz de buna varız ve sizden gelecek olan bu tahılları biz fabrikasyon olarak değirmenlerimizde öğüterek un şeklinde fakir Afrika ülkelerine gönderebiliriz' dedik ve bu konularda da mutabık kaldık. Temennim odur ki Sayın Putin de Afrika ülkelerinden gelen bu talepleri süratle yerine getirir ki altı tane ülkeden özellikle bahsediyor. Temennim odur ki bu adımları da müşterek atma durumunda oluruz." ifadelerini kullanmıştı.

Moskova, tahıl anlaşmasından çekilmesi konusunda, kendisine uygulanan yaptırımlar sebebiyle tahıl ve gübre ihracatının önündeki engellere işaret ederek Batı'yı suçluyor. Rusya aynı zamanda koridor üzerinden nakledilen tahılın dünyanın en yoksul bölgelerine yeterince ulaştırılamadığını söylüyor.

Anlaşmadan çekilmesinin ardından Rusya, Ukrayna'nın deniz yollarına ve tahıl tesislerine yönelik saldırılarını yoğunlaştırdı. Bu durum hem Ukrayna'nın hem de Batılı ülkelerin Rusya'nın taktiklerini kınamasına ve Rusya'yı gıdayı bir savaş silahı olarak kullanmakla suçlamasına yol açtı. Suçlamaları reddeden Moskova ise Ukrayna'daki faaliyetlerini "özel askeri operasyon" olarak sınıflandırıyor.