Mısır’da özel şirketler artık ülkenin buğday alımlarının dörtte üçünü gerçekleştiriyor; devletin payı son yirmi yılın en düşük seviyesinde.
Dünyanın en büyük buğday ithalatçısı Mısır, tahıl ithalat yapısında köklü bir dönüşüm yaşıyor. S&P Global Commodity Insights verilerine göre, özel şirketler 2025/26 sezonunun başlangıcından bu yana ülkenin buğday ithalatındaki paylarını %75,8’e yükseltti. Buna karşılık devletin payı %24’e gerileyerek son yirmi yılın en düşük seviyesine indi.
6 Aralık 2024’ten bu yana, Mostakbal Misr adlı devlet kurumu, Mısır’ın kamuya ait buğday ithalatından sorumlu tek kuruluş konumuna geldi. Bu kurum, uzun yıllar alımları ihale sistemiyle yöneten hükümete bağlı Emtia Tedarik Genel Kurumu’nun (GASC) yerini aldı. Ancak yeni modelle birlikte sistem köklü biçimde değişti: Mostakbal Misr artık buğdayı yerel Mısırlı şirketlerden ve uluslararası tedarikçilerden doğrudan alıyor. Yani, açık kamu ihaleleri sisteminden uzaklaşarak özel sektör tarzında ticarete yönelmiş durumda.
Ancak bazı piyasa aktörleri bu geçişe temkinli yaklaşıyor. Kahire merkezli bir tüccar S&P Global Commodity Insights’a yaptığı değerlendirmede,“Mostakbal Misr henüz uluslararası ticarette yeterli deneyime sahip değil. Eğer kurum bu performansla devam ederse, gelecekte buğday ithalatının büyük kısmını özel sektör üstlenecek gibi görünüyor,” diye konuştu.
BUĞDAY İTHALAT EĞİLİMLERİ VE FİYAT HAREKETLERİ
Mısır, Temmuz–Eylül 2025 döneminde 3,3 milyon ton buğday ithal etti. Bu rakam, geçen yılın aynı dönemine kıyasla 626 bin ton daha düşük. S&P Global Commodity Insights analistleri, Mısır’ın 2025/26 sezonu toplam ithalatının 13,2 milyon ton olacağını öngörüyor. Bu, önceki sezonun 12,9 milyon tonluk seviyesine göre mütevazı bir artış anlamına geliyor ve ülkenin 20,2 milyon tonluk iç tüketim tahminiyle uyumlu.
Yeni sezon ilerledikçe ithalat talebinin ekimde güçlenmesi bekleniyor. Bu artışta, eylülde zayıflayan Mısır poundunun yeniden toparlanması etkili olacak. Eylül ayında yerli buğdayın çiftlik çıkışı fiyatı, ithal buğdaya göre ton başına 8 dolar indirimle daha rekabetçi konumdaydı.
Ekim başı itibarıyla 12,5 proteinli CIF Mısır buğday teklifleri 252–253 $/ton seviyesindeyken, Kasım yüklemeleri için teklifler 255 $/ton civarındaydı. Rusya’dan Mısır’a handysize gemilerle navlun ücretleri ise 23 $/ton’dan 21 $/ton’a geriledi. S&P Global’in bir parçası olan Platts verilerine göre, kasım yüklemeleri için Ekmeklik Buğday Fiyat Endeksi (Milling Wheat Marker) 7 Ekim itibarıyla 231 $/ton olarak değerlendirildi.
RUSYA HÂLÂ LİDER, UKRAYNA PAYINI ARTIRIYOR
Temmuz ayından bu yana Mısır, Rusya’dan 2 milyon ton buğday ithal etti. Bu miktar, 2024’teki 2,58 milyon tonluk hacmin altında. Buna karşılık Ukrayna’nın Mısır’a ihracatı, 2024’teki 334 bin tondan 2025’te 1 milyon tona çıkarak üç kattan fazla artış gösterdi. Ukrayna, Avrupa Birliği’nin getirdiği kota kısıtlamaları nedeniyle Afrika ve Orta Doğu pazarlarında daha fazla pay arayışında.
Bölgenin diğer geleneksel tedarikçileri olan Romanya ve Bulgaristan ise ciddi bir gerileme yaşadı: 2024’te 822 bin ton olan ihracatları, bu yıl yalnızca 149 bin tona düştü. Piyasa kaynakları ayrıca, Temmuz–Ağustos döneminde devletin Fransa’dan sınırlı miktarda buğday satın aldığını, o dönemde Karadeniz fiyatlarının yüksek seyrettiğini bildirdi.