Önemli bir gübre tedarikçisi olan Rusya’dan arz belirsizliği tahıl üreticisi ülkeleri alternatif tedarikçilere yönetti. Brezilya, mısır karşılığında üre gübresi almak için İran ile barter anlaşması yaptı. Hindistan da gübre ithalatı için İran’la pazarlık yürütüyor.

Rusya-Ukrayna krizi sebebiyle gübre arzında sıkıntı yaşanabileceğine dair endişeler artarken, birçok ülke bu konuda tedarik kaynaklarını çeşitlendirmeye çalışıyor. Bunların başında dünyanın en büyük gübre ithalatçısı olan Brezilya geliyor. Brezilya, üre gübresi ithalatı için İran ile barter anlaşması yaptı. Brezilya Tarım Bakanı Tereza Cristina’nın şubat ayında Tahran’a yaptığı ziyaret sırasında imzalanan anlaşmaya göre Brezilya mısır karşılığında İran’dan üre gübresi alacak. İran, halihazırda mısır arzının %60'ını Brezilya'dan, geri kalanını ise Ukrayna ve Rusya'dan sağlıyor.

İran-Brezilya Ticaret, Sanayi ve Tarım Odası Başkanı Fakhreddin Amerian, barter anlaşmasıyla ilgili olarak yaptığı açıklamada, Karadeniz’deki iki büyük tahıl tedarikçisi arasındaki çatışmanın devam etmesi halinde mısır ihtiyacının yüzde 100'ünü Brezilya'dan ithal edebileceklerini söyledi. İranlı yetkili,  “Rusya-Ukrayna krizi, üre ve diğer petrokimya ürünlerimizin ihracatı için iyi bir pazar fırsatı oluşturabilir. Çünkü Rusya bu alanda ana rakibimiz.” dedi. İran Tarım Bakanı Javad Sadatinejad da İran'ın şu anda Brezilya'ya yılda 400 bin ton üre gübresi ihraç ettiğini, ancak bunu 2 milyon tona çıkarmaya çalıştıklarını açıkladı. İran, Brezilya tarım ürünlerinin en büyük alıcılarından biri. Gıda ve tarım ürünleri ticareti, ABD’nin Tahran’a uyguladığı yaptırımlar kapsamında değil. Ancak İranlı tüccarlar bu konuda işlemleri gerçekleştirmeye istekli uluslararası banka bulmakta genellikle zorluk yaşıyor.

SAVAŞ, GÜBRE ARZINDA SIKINTIYA YOL AÇABİLİR

Tahıl üreticileri için en yüksek girdi kalemlerinden biri olan gübrenin fiyatı, 2021'in ikinci yarısında dünya genelinde rekor seviyede artmıştı. Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş ise gübre arzı ve fiyatları üzerindeki belirsizliği daha da artırdı. Çünkü Rusya önemli bir azotlu gübre ve potasyum tedarikçisi.  Rusya, azotlu gübrelerdeki küresel ticaretin %15'ini ve küresel potasyumlu gübre ihracatının %17'sini karşılıyor. Özellikle de küresel stokların azaldığı ve fiyatların rekor düzeyde olduğu bir zamanda bu durum, gelişmekte olan ülkelerde fiyat etkisiyle gübre kullanımını önemli ölçüde azaltabilir ve bu da zayıf yerel hasatla sonuçlanabilir.

HİNDİSTAN DA GÜBRE İÇİN İRAN’LA PAZARLIK YAPIYOR

Karadeniz’deki savaş sebebiyle gübre arzını garanti altına almak için İran’ın kapısını çalan bir başka ülke de Hindistan.  Reuters haber ajansı, küresel tedarik kesintilerinden korunmak isteyen Hindistan'ın, İran ile uzun vadeli üre gübresi ithalat anlaşması yapmayı planladığını duyurdu. Reuters, Hintli kaynaklara dayandırdığı haberinde tarafların bu konuda görüşmelere başladığını, Yeni Delhi’nin planının, İran'dan yılda 1,5 milyon ton üre ithal etmek için yerel bankaların katılımıyla rupi cinsinden ödeme yapmak olduğunu söyledi. Hindistan, ülkedeki istihdamın yaklaşık %60'ını karşılayan ve ekonominin %15'ini oluşturan devasa tarım sektörü için gerekli olan gübrenin en büyük küresel ithalatçılarından.