Geçmişte Sovyetler Birliği bünyesinde yer alan ülkelerin birçoğu, 2016 ve 2017’de yaşanan makroekonoimik istikrardan yararlanmak adına tarımsal pazarlarını çeşitlendirmeye yönelik program ve stratejilere hız verdi. Eski Sovyet ülkeleri, tarım ürünlerinin ihracatından elde edilecek kârın, sektörün genel olarak büyümesi için potansiyel bir faktör olabileceğini değerlendiriyor.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Eski Sovyet Ülkelerinin 2016-2017 Yıllarındaki Tarımsal Ticaret Politikaları Raporu’nda 12 eski Sovyet ülkesinde ticaretin durumu ve dinamiklerini etkileyen politika değişikliklerini ele aldı. Raporun İngilizce özetinin editörlerinden FAO ekonomisti Iryna Kobura, “Ticaret ve ticaret politikası değişikliklerinde şeffaflığın kaçınılmaz olduğuna” işaret etti.
Tarım ürünler ticaretiyle ilgili politikalar geliştiren ve küçük-orta ölçekli tarım şirketlerinin uluslararası ticarete entegre edilmesi için ortam oluşturan ülkeleri destekleyen FAO Bölgesel İnisiyatifi kapsamında yayınlanan raporla ilgili konuşan Kobuta, “Çeşitli ticaret anlaşmalarına katılmak, bu ülkelerin ulusal kurumların gelişmesine ve uluslararası standartlara gelmesine katkı sağladı.” ifadelerini kullandı.
Söz konusu bölge, 2013 yılından bu yana ilk kez tarımsal ticarette fazla verdi. 2016’da ise bu miktar 1,4 milyar dolara çıktı. Bölgenin tarım ürünleri ihracatının neredeyse yüzde 60’ını tahıl, katı ve sıvı yağ, yağlı tohumlar ve balık oluştururken, 29 puanlık pay tek başına tahıllara aitti. Rusya Federasyonu’nun tahıl ihracatı 2016/17 satışı yılında 37 milyon tona ulaştı. Bunun 27,6 milyon tonunu buğday oluşturdu. Ukrayna’nın tahıl ihracatı ise aynı dönemde, bir önceki sezona göre yüzde 20 artarak 20,7 milyon tona yükseldi. Bunda mısır sevkiyatlarındaki artış etkili oldu. FAO’nun tahminlerine göre, 2017/18 satış yılında, Rusya’da devam eden üretim artışı sayesinde, tahıl ihracatı yeni bir rekor kıracak. Fakat Kazakistan ve Ukrayna’nın ihracatı, bu ülkelerde daralan ekim alanları ve Rusya’nın sert rekabeti sebebiyle azalacak.
FAO-OECD 2017-2026 Tarım Raporu’na göre, bu dönemde global tarımsal ürün ticaretindeki artış hızı bir önceki on yıla göre yavaşlayacak. Yine de tarım ürünleri ticareti, diğer ürünlere göre makroekonomik dalgalanmalardan daha az etkilenecek. Piyasaların daha da liberalleşmesi sayesinde tarım sektörüne yönelik korumacılık tedbirleri gevşeyecek ve bu da ticarette büyümeyi sağlayacak.
Eski Sovyet ülkelerinin çoğunda uygulamaya konulan ihracat geliştirme programları başarılı olursa, yüksek kaliteli ihraç ürünlerinin geliştirilmesiyle yeni ortaklarla ticaretin kapıları da açılabilecek. Raporda, şu ülkelerdeki tarımsal ürün ihracatı geliştirme stratejileri ve programları ele alınıyor: Ermenistan, Azerbaycan, Belarus, Gürcistan, Kazakistan, Kırgızistan, Moldova, Rusya, Tacikistan, Türkmenistan, Ukrayna ve Özbekistan.