Rusya'nın, Tahıl Koridoru Anlaşması’nı askıya aldığını
açıklaması, buğday piyasalarında sert hareketlere yol açtı. Kararın ardından
Chicago Ticaret Borsası'nda buğday vadeli işlemleri 9 doların üzerine çıktı.
Rusya'nın anlaşmaya geri döndüğünü açıklaması üzerine ise buğday fiyatında
yüzde 6'nın üzerinde düşüş yaşandı.
Rusya’nın Türkiye ve Birleşmiş Milletler'in (BM) arabuluculuğunda kabul edilen Tahıl Koridoru Anlaşması'nı askıya almasının ardından yaşananlar, tahıl piyasalarının jeopolitik risklere karşı ne kadar hassas olduğunu bir kez daha ortaya koydu.
Rusya’nın çekilme açıklaması sonrası tahıl fiyatlarında yukarı yönlü hareketlenme yaşandı. Moskova’dan gelen açıklama, dünya tahıl tedarikine dair endişeleri yeniden artırırken, Chicago Ticaret Borsası'nda (CBOT) buğday ve mısır vadeli işlemleri, son iki haftanın en yüksek seviyesine çıktı. Chicago Ticaret Borsası'nda buğday vadeli işlemleri yüzde 8.5’lik artışla 9 dolara yükseldi. Mısır fiyatları, yüzde 2,4 artarak 6,97 dolara yükselirken, soya fasulyesi de 14.09 dolara çıktı.
Rusya’nın, anlaşmayı askıya almasının hemen ardından 31 Ekim Pazartesi günü artan buğday fiyatları, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın verdiği uzlaşma müjdesi sonrası ise düşüşe geçti. Chicago Ticaret Borsası'nda buğday vadeli işlemleri yüzde 7.7 düşerek 8,30 dolara geriledi. Aynı şekilde mısır ve soya fasülyesi fiyatlarında da düşüş gözlemlendi.
Dünyanın en büyük tahıl ihracatçılarından biri olan Ukrayna, normalde her yıl küresel pazara yaklaşık 45 milyon ton tahıl tedarik ediyor. Ancak Rusya'nın bu ülkeyi işgal etmesinin ardından, 20 milyon tondan fazla tahıl silolarda kaldı. Ukrayna’nın tahıl arzında devre dışı kalması ise pandemiyle birlikte zaten yükselişe geçen tahıl fiyatlarını daha da yükseltti ve küresel gıda krizini şiddetlendirdi. BM ve Türkiye arabuluculuğunda 22 Temmuz'da İstanbul'da imzalanan Karadeniz Tahıl Anlaşması sayesinde üç önemli Ukrayna limanından (Çornomorsk, Odessa ve Yujnıy/Pivdennyi) dünyaya yeniden tahıl sevkiyatı yapılmaya başlandı. Anlaşma kapsamında 1 Ağustos’tan 28 Ekim’e kadar Ukrayna limanlarından 400’ü aşkın gemi ile toplamda 9.3 milyon ton Ukrayna tarımsal ürünü dünya pazarlarına sevk edildi.
Uzmanlar, Ukrayna’dan arzın durmasının başta buğday ve mısır olmak üzere tahılda ithalata bağımlı ülkelere yapılan sevkiyatları vuracağını belirterek, böyle bir senaryoda küresel gıda krizinin derinleşeceği ve gıda fiyatlarının daha da artacağı uyasında bulunuyor.