“Un fabrikalarında taşıma problemlerinin çözümlerinde genellikle pnömatik ve mekanik taşıma sistemleri kullanılmaktadır. Bu sistemler arasında bir seçim yapılması ise söz konusu değildir. Çünkü her iki sistemin özellikleri farklıdır ve dolaysıyla kullanım yerleri farklılık göstermektedir.”
Mustafa SEBER
Dura Makina San. ve Tic. Ltd. Şti
Birçok fabrikada olduğu gibi un fabrikalarında da malzemelerin, üretim veya depolama için gereken noktalarda hazır bulundurulması veya bu noktalara taşınması amacıyla üretimin tüm aşamalarında taşıma sistemleri gereklidir.
Un fabrikalarında taşıma problemlerinin çözümlerinde genellikle pnömatik ve mekanik taşıma sistemleri kullanılmaktadır. Bu sistemler arasında bir seçim yapılması ise söz konusu değildir. Çünkü her iki sistemin özellikleri farklıdır ve dolaysıyla kullanım yerleri farklılık göstermektedir.
Örneğin hammaddenin (buğday, tahıl) taşımasında, özellikle düşük kapasiteler ve uzun yatay hat boyları söz konusu değilse, genellikle mekanik taşıma sistemleri kullanılır. Buradaki en önemli sorun taşıma sisteminin aşınması ve enerji maliyetidir.
Un ve diğer mamullerin taşımasında (kepek, razmol, vs.) ise pnömatik yüksek basınç sistemleri (blover) kullanılır.
Değirmenlerde, pnömatik taşıma sistemleri için uygun kullanım alanları;
• Düşük basınç kaybı (300 mmSS) ve düşük hava hızlarında, aspirasyon ve toz tutma sistemlerinde, taş ayırmada, temizlemede ve buğday havalandırmasında;
• Orta basınç kaybı ve hava hızlarında (600 – 1000 mmSS), pasaj taşımasında;
• Yüksek basınç ve hava hızlarında (5000 mmSS), mamul madde depolama ve paketleme bölümlerinde pnömatik sistemler kullanılır.
Pnömatik taşıma sistemlerinde, malzemelerin sürtünmesi dolaysıyla enerji sarfiyatı ve malzeme zorlanması nedeniyle de kırılma ve aşınma fazladır. Buna karşılık taşıma işlemi borularla yapıldığından, istenilen her yöne daha esnek bir taşıma hattı kurmak mümkündür. Mekanik taşımada ise yalnızca düz hat boyunca taşıma yapılabilmektedir.
Ayrıca taşımanın borularda yapılması nedeniyle kirlenme ve bulaşma, pnömatik sistemde daha rahat önlenebilmektedir. Bu sistemin diğer bir önemli avantajı ise arıza ihtimalinin ve bakım onarım maliyetlerinin fevkalade düşük olmasıdır. Çünkü kabuğu soyulmuş ve tavlanmış olan malzemenin ya da nihai ürünün aşındırıcı özelliği yoktur.