Enerji kullanımı, un fabrikalarında önemli bir konudur. Son 10 yılda, enerji maliyetlerindeki ciddi artış, fabrikalarda kar marjlarının azalmasına neden oldu. Tahıl işleme tesislerinde kar marjları genel olarak görece düşük olduğundan, enerji tüketiminin verimli yönetimi, bir tercih olmaktan çıkarak ihtiyaç haline geldi. Enerji yönetimi, şimdiye kadar fabrikada daha yüksek öncelik verilen üretim, planlama, pazarlama ve ürün kalitesi gibi diğer hususlar kadar hayati bir mesele olarak görülmedi. Un değirmeninde kullanılan enerji miktarı, önemli bir ekonomik konudur. Bir un fabrikasının toplam enerji tüketiminin neredeyse yüzde 75’i, öğütme işleminde kullanılıyor. Kullanımın artırılması, ürün maliyetini doğrudan artıracak ve fabrikanın toplam marjlarını azaltacaktır. Enerji fiyatları yakın gelecekte düşecek gibi görünmüyor. Dolayısıyla, enerji tüketimini azaltmak ve marjları artırmak için enerji yönetimi sistemi ve uygun olduğunda enerjinin geri kazanımı uygulanmalıdır. Diğer taraftan mevcut/gelecekteki çevre düzenlemeleri ve çevreyle ilgili kaygılar, endüstriyel enerji verimliliğini artıracaktır. Üreticiler, tesislerinde enerji verimliliğini artırmak için en uygun maliyetli teknikleri kullanmayı tercih ediyor.

UN FABRİKALARINDA ENERJİ İHTİYACI-TÜKETİMİ Buğdayın un haline getirilmesi yani öğütülmesi, un fabrikalarında en fazla enerji gerektiren işlemdir. Bu nedenle un değirmeninin enerji tüketimini kontrol etmek önemlidir. Öğütme işleminde, tahıl farklı hızlarda dönen bir dizi silindirden geçerek içindeki besi dokusu çıkarılır. Kırma sistemi, aslen farklı hızlarda ve farklı yönlerde çalışan silindir değirmenlerden oluşur. Amacı, tahıl tanesinden besi dokusunu ayrıştırmaktır (Olaoye vd., 2014). En çok enerji tüketilen operasyon, öğütme birimi olarak tanımlanır; bunu, paketleme ünitesi takip eder. Dolayısıyla, enerji tüketimini azaltmak için öğütme işlemine odaklanmak gerekir. Öğütme sırasında enerjinin verimsiz veya aşırı kullanılması, ekonomik kayıplara ve un maliyetinde artışa neden olur. Un fabrikalarında üretim maliyetlerinin başlıca bileşenleri; yakıtın, elektriğin, termal enerjinin ve iş gücünün daha iyi ve verimli kullanılmasıdır.

Enerji kaynaklarının kalitesini bozan işlemler sadece tüm sistemde ayrıntılı bir analiz yapılarak belirlenebilir (Ezeike, 1981). Buğday işlemede, temizleme, tavlama/olgunlaştırma, tutma kazanı ve öğütme gibi işlemler yer alır. Bu işlemlerin yapılması için yüksek ve düzenli enerji kaynağı gereklidir ve bu nedenle verimli bir enerji sistemine ihtiyaç vardır. Özellikle yoğun enerji kullanımı gerektiren sektörlerde üretilen malların maliyeti, aşırı enerji tüketimiyle arttığından, endüstriyel enerjinin verimsiz kullanımı devasa ekonomik kayıplara neden olabilir.

İlkesel olarak, öğütme işlemi üç aşamada gerçekleşir; bunlar kırma, saflaştırma ve redüksiyon sistemleridir. Kırma işlemi, buğday tanesini açmak ve adım adım, sıralı geçişlerle besi dokusunu kepekten ayırmak için kullanılır. Saflaştırma sistemi, dıştaki kepeği içteki beyaz besi dokusundan ayırmak için kullanılır. Bu saflaştırma sisteminin amacı, un üretiminde neredeyse hiç kullanılmayan öğütme materyallerini saflaştırmaktır. Redüksiyon sistemi, buğday tanesinin ortasındaki partikülleri un şeklinde öğütür (Mustapa Kamal vd., 2006).

Değirmenin birim enerji tüketimi, tahılın sertliğine, test ağırlığına ve kül içeriğine bağlıdır. Sertlik ve test ağırlığı arttıkça birim enerji tüketimi artar ve tahılda kül içeriği azaldıkça birim enerji tüketimi azalır. Tanenin sertliği, besleme hızı, silindir boşluğu, silindir diferansiyeli ve tavlama işlemi, öğütme sırasında kullanılan enerji miktarını ciddi şekilde etkiler. Öğütme, en çok enerji harcayan işlemlerden biridir (McCabe vd., 2004). Endüstriyel işlemede enerjinin yaklaşık yüzde 60 ila 75’i öğütme sırasında harcanır (Danciu ve ark., 2009). Tahılları öğütmede kullanılan enerji, bilim insanlarının da dikkatini çekmiştir. Öğütme sırasında kullanılan enerji miktarı, uygulanan öğütme türüne, öğütme ayarlarına, tahılın fiziksel ve kimyasal özelliklerine ve öğütme derecesine göre değişir. Öğütme işleminde tüketilen enerji miktarı, tahıldaki nem içeriğiyle birlikte artar. Tahıl öğütmedeki enerji tüketimi aynı zamanda tanenin sertliğine bağlıdır. Sert buğdayı öğütmek için, yumuşak buğdaya kıyasla daha fazla enerji gerekir (Warechowska, 2014).

ENERJİ TÜKETİMİNİ İZLEME VE ÖLÇME SİSTEMLERİ Enerji yönetimi, birçok şirketteki üretim operasyonlarında kilit bir yetenek haline geliyor. Ölçüm, analiz ve enerji kontrolü için mevcut çözümler, kurumsal, fabrika veya işlem düzeyinde enerji yönetiminin tüm gerekliliklerini karşılamıyor ve zira iş gücünde kullanılan enerji konusunda yeterince farkındalık yaratmıyor. İstenen enerji iyileştirmelerini sağlamak için enerji kullanımı daha ayrıntılı ve gerçek zamanlı olarak ölçülmeli ve böylece üretim sisteminin her kısmındaki enerji kullanımı modelleri konusunda farkındalık yaratılmalıdır (Vikhorev, 2013). Birçok üretici için enerji, daha yakından izlenmeli ve gerçek zamanlı olarak kontrol edilmelidir. Enerji üzerinde doğrudan veya dolaylı olarak etkili olan her bir önemli işlem ile birlikte ekipmanıyla yapılan başlıca işlemleri de içeren bir akış şeması hazırlanmalıdır. Burada tutarlı bir enerji ve malzeme dengesi kullanılarak uzlaştırılan çeşitli işlem akışlarının sıcaklıkları, akışları ve bileşimleri de yer almalıdır. Vikhorev (2013) enerji verileri alışverişi, çevrimiçi enerji verisi analizi, performans ölçümü ve enerji kullanımının gösterilmesi için standartları birleştiren bir çerçeve önermiştir. Bu çözüm, üretim sürecinin her kısmında enerji kullanımı modelleri konusunda farkındalık yaratmak için enerji kullanımını gerçek zamanlı olarak ölçerek, istenen verimlilik iyileştirmelerini sağlar. Ayrıca bu makalede, enerji takibi ve yönetimi için, karar destek sistemlerinin ve kurumsal hizmetlerin, hem küresel hem de yerel enerji optimizasyonunu sağlamak amacıyla, her bir üretim varlığı ve ilgili enerji kullanım süreçlerinin kullandığı enerjiyi göz önünde tutmasını sağlayan bir çerçeve önerilmiştir.

Fabrikada uygulanan geleneksel enerji yönetimi yöntemleri sınırlıdır. Çünkü enerji tüketimi sürekli ölçülmeden ve işlemlerin enerji verilerini, ilgili iş performansı ölçüleriyle haritalandırmadan ayrı ayrı işlemlerin enerji performansı anlaşılamaz. Bu kavrayış eksikliği, enerji kullanımını azaltmada, zamanında karar vermek için kapsamı kısıtlamaktadır. Verimli endüstriyel enerji yönetimi genellikle bağlama özgüdür ve ürün tasarımı, işlem seçimi, ulusal yakıt çeşitleri, vb. gibi birçok yerel faktöre dayanmaktadır. Yani, bir sektörde üretilen enerji tasarrufu çözümlerini farklı bir endüstriyel sektöre uygulamak zor olabilir (Vikhorev, 2013).

Her bir işlem, motor, pompa, silindir, makine, vb. günlük bazda enerji tüketimine ve akış hızına göre takip edilmelidir. Ayrıca, veriler, operatörlere anlamlı direktifler sağlayacak şekilde yorumlanmalıdır. Diğer yandan enerji kullanımındaki dalgalanmalar da verilerle takip edilmelidir. İşlemi, rutin çalışma karşısında sürdürmek için arızalar kısıtlı sürelerde giderilmelidir. Tüm un fabrikalarında ana yöntem aynıdır ancak enerji tüketimi açısından üretim süreçleri tesisler arasında farklılık gösterir. Dolayısıyla bir fabrikadaki enerji yönetiminin başarıyla uygulanması için benzersiz olması gerekir.

MOTORLARIN ENERJİ TÜKETİMİNE ETKİLERİ VE DOĞRU MOTOR SEÇİMİ Küresel sanayi üretiminde elektrik enerjisi hayati bir faktördür. Un değirmeni bakım planının kontrolü, işlem süresinin en aza indirilmesi ve bakım harcamalarının azaltılmasıyla gereksiz enerji tüketiminden tasarruf edilebilir. Enerji tasarrufunun başlıca adımı, her bir işlemin enerji kullanımını tam olarak kontrol etmektir.

Değirmencilik sektöründe elektrik kullanımının yaklaşık dörtte üçü, elektrik motorlarından kaynaklanır. Enerji verimli motorlar, işletim sırasında enerji kullanımının azaltılmasını sağlar. Yüksek verimli bir motor, standart verimli bir motordan daha pahalıdır. Ancak, enerji maliyetinin yüksek olduğu yerlerde, artan kurulum harcamaları, enerji tasarrufuyla dengelenebilir. Sürekli çalışan 20 beygir gücünde bir motor için verimlilik derecelerine dikkat edilmesi durumunda her yıl yüzlerce dolar tasarruf edilebilir. Birçok uygulamada, işleme bağlı olarak, değişken tahrik hızları, yüksek verimli motorlardan daha fazla tasarruf sağlayabilir (Gwirtz, 2008). Ayrıca, öğütmede büyük motorlara enerji vermek için büyük miktarlarda enerji gereklidir. Un öğütme fabrikalarında öğütme ve değirmen işlemlerinde motorlar kullanılır. Aşağıdaki bölüm, bu sistemler veya motorların kullanıldığı diğer motorlar için geçerlidir. Enerji hizmetlerinin arz ve talebini optimize etmek için bütün motor sistemine bakan bir sistem yaklaşımı kullanmak genellikle en büyük tasarrufu sağlar. Örneğin, pompalamada sistem yaklaşımı hem arz hem de talep tarafını analiz eden ve nasıl etkileşime girdiklerini inceleyerek, analizin odak noktasını tek tek bileşenlerden tüm sistem performansına kaydırır.

Uygun boyutlarda olmayan motorlar ve pompalar, gereksiz enerji kayıplarına yol açar. Pik yüklerin azaltılabildiği noktalarda motor büyüklüğü de azaltılabilir. Aşırı büyük motorların düzeltilmesi, elektrik tüketiminde yüzde 1,2 oranında, daha küçük motorlarda ise daha yüksek oranlarda tasarruf sağlar (Xenergy, 1998).

Yüksek verimli motorlar, iyileştirilmiş tasarımları, daha iyi materyal, daha sıkı tolerans ve daha iyi üretim teknikleriyle enerji kayıplarını azaltır. Kötü motor soğutması, motor sıcaklığını ve dönme direncini artırarak, motorun ömrünü azaltabilir ve enerji tüketimini artırabilir. Enerji tasarrufuna ek olarak, bu sistemin aşınmasını ve bozulmasını engellemeye de yardımcı olabilir.

TESİS TASARIMI & PROSES KONUMLANDIRMA VE ENERJİ TÜKETİMİ Değirmenin maliyeti, bir un fabrikası tasarımında en önemli faktördür. Dolayısıyla, değirmenin maliyet faktörünün azaltılması, değirmenin kar oranını otomatik olarak artırır. Değirmenlerde en önemli maliyet faktörlerinden biri enerji tüketimidir. Değirmenlerde elektrik enerjisi maliyetleri genellikle, hammadde ve işgücünden sonra üçüncü en büyük tesis işletme gider kalemidir. Enerji kullanımı değirmenden değirmene değişir, ancak en fazla enerji öğütme işleminde harcanır. Öğütme işleminde yer alan başlıca ekipmanlar silindir değirmen, elek ve saflaştırıcıdır. Dolayısıyla, bu ekipman kalemlerinin kullanım adedinin azaltılması, elektrik enerjisi maliyetini de azaltır. Elektrik veya enerji tüketiminin ölçümü, üretim hızına veya öğütülen buğdaya göre yapılmalıdır. Dolayısıyla, daha az enerjiyle sürekli üretim yapabilen un değirmeni daha iyidir. Enerji kullanımını azaltmada kullanılan yöntemler arasında, un öğütme işleminde, aslen ikinci kırmada kırma sisteminde geri dönüşüm konseptinin uygulanması da yer alır (Mustapa Kamal, 2006).

Öğütme dokusu ve enerji verimliliğinde, enerji tüketimini azaltmak amacıyla bakım ihtiyacını ve işlem optimizasyonunu sağlamak için sürekli iyileştirmeler yapılmalıdır. Bu hedeflere ulaşmak için endüstriyel tesiste, enerji akışlarıyla ilgili tüm başlıca değişkenleri kaydedebilen ve ayrıntılı bilgilerini toplayan gerçek zamanlı bir cihaza sahip bir izleme ağı gereklidir.

Enerji arzını optimize etmek ve mümkünse yüksek güç kullanımlarından kaçınmak için tüketilen enerjinin tesiste merkezi bir noktada kaydedilmesi ve görüntülenmesi gereklidir.

OTOMASYON VE BİLGİSAYARLI KONTROL SİSTEMLERİ Un fabrikalarında enerji tüketimi çok yüksektir. Her bir işlem genellikle ihtiyacından daha fazla enerji tüketir. Optimum enerji arzı hesaplanmalıdır. Bazen, hammadde türüne ve akış hızına bağlı olarak daha yüksek düzeyde enerji gerekebilir. Başlıca enerji tasarrufu, her bir motordan, pompadan, vb. küçük enerjilerin toplamıyla sağlanır. Enerji verileri analizi için kavramsal yazılım bazlı yaklaşım, tüm üretim seviyelerinde otomatik enerji izleme ve karar desteği sunar ve üretim sistemlerinde enerji tüketiminin otomatik olarak kontrol ve analiz edilmesini sağlar. Günlük bazda her bir işlemdeki enerji kullanımını izlemek için bu tür bir yazılım kullanılmalı ve ardından günlük veriler anlamlı kararlara dönüştürülmelidir. Akış hızındaki değişiklikler kontrol edilmeli ve enerji tüketimindeki dalgalanmalar raporlanmalıdır. Bu şekilde, olası arızalar önceden görülebilir ve sistem kesintisiz olarak çalışmaya devam eder.

Ticari olarak var olan enerji yönetim sistemleri (EMS), bir veya daha fazla parametre kullanarak enerji verilerini toplayabilir ve günlük enerji için fırsatları belirlemede kullanılabilir. Bunlar, elektrik, doğalgaz ve diğer enerji sağlayıcılar tarafından sunulan enerjiyi izlemek için bir dizi sensör teknolojisiyle birlikte kullanılabilir. Hava koşullarına bağlı olarak belirlenen üretim programlarından çıkan enerji kullanımını ayrıştırmak için bu veriler analiz edilebilir. Bunlar, işlem, fabrika ya da saha verimlilik iyileştirmelerini belirlemek ve mağazadan hissedar seviyesine kadar farklı düzeylerde bilgileri görüntülemek için kullanılabilir. Ancak bu sistemlerde, standartlaşma ve çoklu üretim seviyelerinin hepsinde, enerji verilerinin otomatik ve gerçek zamanlı korelasyon yoktur. Mevcut EMS’lerin enerji kullanımını yüzde 5 oranında azalttığı kanıtlanmıştır (Carbon Trust, 2008).

Enerji tüketimi kolaylıkla sabit bir genel gider olarak görülebilir ancak çok az sermaye yatırımıyla ya da hiçbir yatırım yapmadan ciddi tasarruflar sağlanabilir. Birçok işlemin otomasyonu genellikle daha verimli bir operasyon sağlayacaktır.Zira tesis, doğru işlem değişkeniyle sürekli olarak çalıştırılabilir. Operatörün katılımı elzemdir, ancak otomasyon doğru seviyede esneklik sağlamalıdır, aksi halde sistemler iptal olabilir ve tam tasarruf potansiyeli gerçekleşmez (Carbon Trust, 2004).

Gıda sektöründe gerçek zamanlı optimizasyon, su ve enerji kullanımının doğrudan en aza indirilmesi için kilit bir araçtır. Gıda ürünlerindeki büyük çeşitlilik, işletmedeki değişikliklere ve teknik özelliklerdeki değişimlere uyum sağlayabilecek bir optimizasyon sistemi gerektirir. Farklı su şebekeleri arasındaki etkileşim ve ısı entegrasyonunun etkileri, gerçek zamanlı bir optimizasyon çerçevesinde göz önünde tutulabilir. Rajan tarafından gerçek zamanlı optimizasyonla işleme sektöründe yüzde 65’e kadar enerji verimliliği sağlandığı iddia edilmektedir (2006). Artan enerji maliyetleri ve iklim değişikliğiyle ilgili kaygılar nedeniyle, enerji verimliliği acilen iyileştirilmelidir.

Üretim sistemlerinde ölçüm ve kontrol sistemleri ayrılmaz birer parçadır. Yeni enerji yönetimi konseptleri, enerji verimliliğini iyileştirici önlemler konusundaki kararlar için bir zemin sunar. Yeni enerji yönetimi konseptleri geliştirmek için, sensörlere ve kontrol cihazlarına, kilit performans göstergelerine ve teknolojik-insani arayüzlere dikkat edilmelidir. Enerji verimliliği aynı zamanda, üretim için bilgi ve iletişim teknolojisi (ICT) sistemlerinde de temsil edilmelidir. Daha iyi işbirliği için yeni seçeneklerin olması nedeniyle, tedarik zincirlerinde daha fazla enerji tasarrufu yapılabilir (Bunse, vd. 2011).

ISI GERİ KAZANIM YÖNTEMLERİ, SİSTEMLERİ & ISI EŞANJÖRLERİ Üretim süreçlerinde enerji ve kaynak verimliğini iyileştirmenin diğer bir yolu da, atık akışlarının ve ısı kayıplarının geri kazanılmasıdır. Gıda endüstrisinin sürdürülebilir gelişimi için enerji koruması hayati önemdedir. Koruma yoluyla enerji tüketiminin azaltılması, enerji maliyetlerini düşürerek sadece enerji tüketicileri açısından değil, enerji kaynaklarının kullanımını ve karbondioksit (CO2) salınımını azaltarak genel olarak toplum açısından da faydalıdır (Wang, 2014). Gıda sektöründe enerji verimliliğinin iyileştirilmesi ve atık ısının geri kazanılması, son yıllarda gıda işlemede sürdürülebilirliği artırmak için odak nokta haline gelmiştir. Diğer üretim sektörlerinden birçok enerji koruma teknolojisi kolaylıkla gıda işleme sektörüne aktarılabilir. Isı eşanjörleri de atık ısının geri kazanılmasında kilit rol oynar. Isı eşanjörlerinin enerji verimliliğini artırmak için ısı aktarımı iyileştirme, tortu giderme, ısı eşanjörü tasarımının optimizasyonu ve ısı eşanjörü ağının optimizasyonu gibi bazı enerji koruma teknolojileri kullanılmaktadır (Wang, 2008).

Kompakt ve gelişmiş ısı eşanjörleri bugün sektörde yaygın olarak kullanılmaktadır ve temiz koşullardaki performansları, çeşitli işletme koşullarında kanıtlanmıştır. Bugün gıda ve işleme sektöründe gelişmiş ısı aktarım yüzeyleri ve kompakt ısı eşanjörleri yaygın olarak kullanılmaktadır ve temiz koşullardaki performansları kanıtlanmıştır. Ancak tortunun bulunduğu koşullarda uzun vadeli ısıl ve hidrolik performansları ve gelişmiş ısı aktarım yüzeylerinin temizlenebilirliği, hala sektörde kullanımlarını ve kabul görmelerini kısıtlayan faktörlerdir. Gelişmiş ısı aktarım yüzeyleri, geleneksel düz borulardan daha yüksek ısı aktarım katsayıları sağlamaktadır ve tortulanmaya daha duyarlı olacaktır. Üstelik tortulanma marjı fazladan bir yüzey demektir ve bu da düz çelik veya bakır borulara kıyasla daha fazla maliyete sahiptir. Sonuç olarak, hem tortulanma direnci değerlerine, hem de işletim koşullarına özel tavsiyeler verilmelidir (Thonon, vd., 2013).

Üretim proseslerinin çoğunda, bekleme modunda bulunan ve yükleme yapılmamış makineye karşılık gelen sabit güç seviyesi, toplam enerji tüketimine ciddi derecede etki eder. Dolayısıyla doğru ekipmanın (ve ilgili maksimum kapasitenin) seçilmesi enerji tüketimini azaltabilir (Duflou, vd., 2012).

Özetle, üretimde etkili enerji yönetimi, un imalat fabrikalarında daha fazla enerji verimliliği için bir ihtiyaçtır. Enerji tüketimini ve maliyetlerini azaltmak için, özellikle öğütme işleminde enerji yönetimini kullanmak gereklidir. Akademi ile sektör ortakları arasında işbirliğiyle, tahıl öğütme işlemi için yeni bir model geliştirilebilir. Bu şekilde geliştirilen sistemler diğer üretim şirketlerinde kullanılabilir ve sektörde enerji verimliliği konusunda farkındalığı artırmaya yardımcı olabilir.

REFERANSLAR 1. Bunse, K., Vodicka, M., Schönsleben, P., Brülhart, M., & Ernst, F. O. (2011). Üretim yönetiminde enerji verimliliği performansının entegrasyonu-sektörün ihtiyaçları ile bilimsel literatür arasında boşluk analizi. Dah Temiz Üretim Dergisi, 19(6), 667-679.

2. Carbon Trust (2004) Gıda ve İçecek Bilgi Belgesi, GIL149, Londra, Carbon Trust’a ulaşmak için: www.carbontrust.co.uk/publications.

3. Carbon Trust, 2008. Otomatik İzleme ve Hedefleme Ekipmanı: Daha İyi Sermaye Getirilerinde Kullanılabilecek Ekipman Kılavuzu. Rapor numarası ECA756, ulaşmak için: www.carbontrust.co.uk (erişim tarihi: 04.012.16)

4. Danciu, I, Danciu, Cristina, Banu, I, Vaduva, M, & Mester, M. (2009). Buğday tanesinin öğütme direnci konusundaki araştırmalar. Tarımsal Besin İşlemleri ve Teknolojileri Dergisi, 15(3), 393-395.

5. Duflou, Joost R., Sutherland, John W., Dornfeld, David, Herrmann, Christoph, Jeswiet, Jack, Kara, Sami, Kellens, Karel. (2012). Enerji ve kaynak verimli üretime doğru: İşlemler ve sistemler yaklaşımı. CIRP Yıllıkları - Üretim Teknolojisi, 61(2), 587-609. doi: https://dx.doi.org/10.1016/j.cirp.2012.05.002

6. Ezeike, GOI. (1981). Nijerya’da pirinç işleme faaliyetlerinde enerji tüketimi: seçilmiş vaka incelemeleri. Asya, Afrika ve Latin Amerika’da Tarımda Makineleşme Dergisi, 18(1), 33-40.

7. Gwirtz, Jeff. (2008). Un değirmenciliğinde elektrik enerjisinden tasarruf. Dünya Tahıl.

8. K. Vikhorev, R. Greenough ve N. Brown, “Enerji farkındalığını artırmak için gelişmiş bir enerji yönetimi çerçevesi,” Daha Temiz Üretim Dergisi, cilt 43, no. 0, sayfa 103 – 112, 2013.

9. McCabe, Warren Lee, Smith, Julian Cleveland, & Harriott, Peter. (1993). Kimya mühendisliğinde birim operasyonları (Cilt 5): McGraw-Hill New York.

10. Mustapa Kamal, Siti Mazlina, Webb, C, & Hussain, Siti Aslina. (2006). Un öğütmede geri dönüşüm ve geleneksel işlem arasında enerji tüketimi karşılaştırması: bir kırma sistemi.

11. O.S., Olaoye, A.A., Adefajo, & O., Ekundayo S. (2014). Nijerya’da bir buğday işleme fabrikasının enerji analizi. ARPN Mühendislik ve Uygulamalı Bilimler Dergisi, 9(9).

12. Rajan, GG. (2006). Uygulamalı enerji verimliliği optimizasyonu: PennWell Books.

13. Thonon, B., Klemes, J., Smith, R., & Kim, J. K. (2008). Gıda sektöründe ısı aktarım ekipmanında tortulanma. Gıda işlemede su ve enerji yönetimi el kitabı, 570-584.

14. Wang, Lijun, Weller, Curtis L, Jones, David D, & Hanna, Milford A. (2008). Biyokütlenin termal gazlaşmasında çağdaş sorunlar ve elektrik ve yakıt üretiminde uygulanması. Biyokütle ve Biyoenerji, 32(7), 573-581.

15. Wang, Lijun. (2014). Sürdürülebilir gıda işleme için enerji verimli teknolojiler. Enerji verimliliği, 7(5), 791-810.

16. Warechowska, Małgorzata. (2014). Tahılların bazı fiziksel özellikleri ve öğütmede enerji tüketimi. Ziraat Mühendisliği, 1(149), 239-249.

17. Xenergy, Inc. 1998. ABD Endüstriyel Elektrikli Motor Sistemleri Pazarında Fırsatların Değerlendirilmesi. ABD Enerji Bakanlığı, Endüstriyel Teknoloji Dairesi ve Oak Ridge Ulusal Laboratuvarı.