Türkiye Un Sanayicileri Federasyonu (TUSAF) Yönetim Kurulu Başkanı Mesut Çakmak, HUBUDER’in düzenlediği X. Uluslararası “2025 Yılı Hasadına Doğru Türkiye ve Dünyada Tahıl” Konferansı’nda önemli açıklamalarda bulundu. Yaklaşık üç hafta önce TUSAF yönetimini devralan Çakmak, sektörel değerlendirmeler, üretim öngörüleri, ihracat sorunları ve federasyonun yeni hedeflerine dair kapsamlı bilgiler paylaştı.

“Rekolte Kayıpları Ciddi Düzeyde”

TUSAF Başkanı Mesut Çakmak

Konuşmasında Türkiye genelindeki buğday üretim tahminlerine dair bilgi veren Çakmak, özellikle Güneydoğu ve Çukurova Bölgeleri'nde ciddi rekolte kayıpları yaşanacağını belirtti. Kıraç arazilerdeki verim düşüşlerine dikkat çeken Çakmak, Çukurova, Amik Ovası, Maraş, Gaziantep, Diyarbakır, Batman ve Mardin gibi bölgelerde bu yıl %20’nin üzerinde kayıp öngörüldüğünü söyledi.

İç Anadolu’daki üretimin ise Mayıs ayı yağışlarına bağlı olduğuna işaret eden Çakmak, Karadeniz ve Ege Bölgelerinde yağışların olumlu etkisiyle sınırlı da olsa artış beklediklerini ifade etti. Ancak Marmara’da son günlerde yaşanan kuraklığın %10’a varan kayıplara yol açabileceğini kaydetti.

Geçen yıl 20,8 milyon ton olarak gerçekleşen buğday üretiminin bu yıl yaklaşık %10 azalarak 18,5-19 milyon ton civarına gerilemesini beklediklerini belirten Çakmak, özellikle Çukurova’da bundan sonraki yağışların kaliteyi bozabileceği uyarısında bulundu.

“Un İhracatında Liderliği Sürdürmek Zorlaşıyor”

Türkiye’nin son 10 yıldır dünya un ihracatında lider ülke olduğunu hatırlatan TUSAF Başkanı, bu konumun korunması gerektiğini vurguladı. Ancak Rusya’nın hızla yükselen rekabet gücüne dikkat çekerek, geçen yıl 1 milyon tonun üzerinde un ihracatı gerçekleştiren Rusya’nın bu yıl daha da agresif bir politika izlediğini söyledi.

Sektörde geçen yıl uygulanan yasakların piyasalarda büyük dengesizlik yarattığını belirten Çakmak, 15 Haziran’da getirilen yasak nedeniyle alım-satım dengesinin bozulduğunu, beklenen %50-50 oranı yerine %75-25 gibi ciddi bir dengesizliğin oluştuğunu kaydetti. Yasakların 18 Mart itibarıyla kaldırıldığını hatırlatan Çakmak, Temmuz-Ağustos aylarından itibaren toparlanma beklendiğini dile getirdi.

“Kuzey Irak Sınır Kapıları Kapalıydı, Etkisi Büyük Oldu”

Çakmak, Türkiye’nin toplam un ihracatının üçte birinin yapıldığı Kuzey Irak bölgesiyle yaşanan sınır kapısı sorununun da sektöre büyük zarar verdiğini vurguladı. Merkezi hükümet ile Kürt Bölgesel Yönetimi arasında yaşanan anlaşmazlıklar nedeniyle 20 gün boyunca kapıların kapalı olduğunu belirten Çakmak, sadece un değil, mobilyadan beyaz eşyaya kadar birçok sektörün bu süreçten olumsuz etkilendiğini ifade etti. Kapıların kısa süre önce yeniden açıldığını ancak personel yetersizliği nedeniyle işlemlerin yavaş ilerlediğini söyledi. Durumun normale dönmesi halinde un ihracatında yıllık 2,5-3 milyon ton seviyelerine yeniden ulaşabileceklerini belirtti.

“Sektörün Verisi Yok, Önceliğimiz Veri Tabanı Oluşturmak”

Yeni yönetim olarak sektörde en büyük eksiklerden birinin güncel ve sağlıklı veri eksikliği olduğunu vurgulayan Çakmak, ilk hedeflerinin kapsamlı bir sektörel veri tabanı oluşturmak olduğunu açıkladı. Türkiye’nin dört bir yanındaki un fabrikalarının sayısı, üretim kapasitesi ve faal durumlarının net olarak bilinmediğini belirten Çakmak, bu eksikliği gidermek için çalışma başlatacaklarını söyledi. Ayrıca akademi ve özel sektörle daha fazla iş birliği yapılacağını da sözlerine ekledi.

“Gaziantep’te Buluşma Çağrısı”

Konuşmasının sonunda sektöre yönelik birlik ve dayanışma mesajı veren Çakmak, 2-5 Ekim tarihlerinde Gaziantep’te gerçekleştirilecek olan Çukurova Un Sanayicileri Derneği organizasyonuna tüm sektör temsilcilerini davet etti. Etkinliğin yalnızca sektörel toplantılarla sınırlı kalmayacağını belirten Çakmak, şehrin tarihi ve kültürel güzelliklerinin de katılımcılarla paylaşılacağını ifade etti.

Mesut Çakmak’ın verdiği mesajlar, 2025 yılı hasadına doğru ilerlerken hem üretim hem de dış ticarette sektörün karşı karşıya olduğu zorluklara ışık tuttu. Yeni yönetimle birlikte atılacak adımların, un sanayisinin sürdürülebilirliği açısından kritik öneme sahip olacağı görülüyor.