Değirmenci Dergisi olarak Tat Bakliyat Sanayi ve Ticaret A.Ş Yönetim Kurulu Üyesi Veysel Memiş ile Tat Bakliyat’ın kuruluş sürecini, ürettiği bakliyat ürünlerini, bakliyat sektörünün dünyadaki ve Türkiye’deki durumunu konuştuk.

Sayın Veysel Memiş, Tat Bakliyatı biraz anlatabilir misiniz? Firmanızın kuruluş sürecini ve bugünkü noktaya geliş hikâyesini bizimle paylaşır mısınız? Memişoğlu Tarım Ürünleri, 1991 yılında Mersin’de kuruldu. Kurucumuz Şerafettin Memiş ve kardeşleridir. 1977 yılından bu yana gıda ticaretiyle uğraşan Şerafettin Memiş, 1991 yılında bakliyat ve hububat sektöründe faaliyet göstermeye başladı. 1994 yılı itibariyle “TAT” markasıyla hizmet veren Memişoğlu-Tat Bakliyat, sektördeki ilk paketli bakliyat ürünleriyle hem yurt içi hem de yurt dışında yoğun olarak faaliyetlerine devam etti. Kurulduğu tarihten itibaren her yıl düzenli yatırımlarla büyümesini sürdüren Memişoğlu-Tat Bakliyat, bugün satış ve kapasite büyüklüğü ile Türkiye’nin en büyük bakliyat ve hububat işleme firmaları arasında yer alıyor. 25 yıllık ihracat tecrübemizle yaklaşık 80 ülkeye ihracat yapıyoruz. 2016 yılında 100 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirerek Türkiye’nin en fazla ihracat yapan 302’inci firması ve 505 milyon TL toplam satışımızla Türkiye’nin en büyük 237’inci sanayi kuruluşu olduk.

Üretim tesisleriniz, ürettiğiniz bakliyat türleri, üretimde kullandığınız teknolojiler ve üretim kapasiteniz gibi konularda bize neler anlatabilirsiniz? Bakliyat sektöründe kapasite ve çeşitlilik bakımından Türkiye’nin büyük firmaları arasında yer alan Memişoğlu-Tat Bakliyat, Mersin’de toplam 105 bin metrekare alan üzerinde kurulu tesisinde faaliyet gösteriyor. Ayrıca, Kırgızistan’da bakliyat eleme tesisi ve depolama alanları da bulunan firmamızın ürettiği başlıca ürünler arasında pirinç, bulgur, kırmızı ve yeşil mercimek, nohut, kuru fasulye, barbunya, börülce, bakla ve mısır bulunuyor. Yıllık ortalama 400 bin ton ürün işleme kapasitemiz var. Bakliyat sektörüyle ilgili yeni teknolojileri kullanan firmalardan biri olan firmamız, şuan Türkiye’deki en modern bakliyat eleme, işleme ve paketleme tesisine sahip. Mersin’de günlük 120 ton kapasiteli bulgur, günlük 360 ton kapasiteli kırmızı mercimek fabrikamız, günlük 250 ton kapasiteli çeltik fabrikamız ile bakliyat eleme ve paketleme tesisimiz bulunuyor. Ayrıca Edirne Uzunköprü’de ise günlük 250 ton kapasiteli bir çeltik fabrikamız daha mevcut.

Üretiminizin ne kadarlık bir bölümünü iç piyasada, ne kadarını yurtdışı piyasasında değerlendiriyorsunuz? Dünya genelinde ihracat gerçekleştirdiğiniz kaç ülke var? Yeni hedef pazarlarınız neler? Yurtdışında fabrika kurmak ya da başka fabrikalar satın almak gibi bir hedefiniz var mı? Hem yurt içi, hem de yurt dışı pazarlara odaklanan Memişoğlu-Tat Bakliyat, pazar durumuna göre üretim kapasitesini bazen yurt içi pazara bazen de yurt dışı pazara kaydırıyor. 2016 yılında satışlarımızın yüzde 65’ini yurt dışına, yüzde 35‘ini ise yurt içine gerçekleştirdik. Dünya genelinde ihracat yaptığımız 80 ülkeden bazıları şunlar: İngiltere, Almanya, Fransa, İtalya, Suudi Arabistan, Irak, Fas, Birleşik Arap Emirlikleri, Sudan, Katar, Tunus, Cezayir, Hindistan, Malezya, ABD, Avustralya, Yeni Zelanda. Kırgızistan’da yetiştirilen fasulyelerin büyük bir bölümünü alan, işleyen ve eleyen bir tesisimiz bulunuyor. Bunun yanı sıra büyük alım yaptığımız Kanada, ABD, Rusya gibi ülkelerde uzun yıllardır çalıştığımız, ilişkilerimizin kuvvetli olduğu partnerlerimiz var.

Memişoğlu Grup bünyesinde kurulan TATLOG hizmeti hakkında bilgi verir misiniz? Buradaki faaliyetleriniz neler? 2011 yılında 12 milyon TL yatırımla Memişoğlu-Tat Bakliyat tarafından kurulan TATLOG, Akdeniz bölgesinin ve Mersin’in modern gümrüklü, gümrüksüz soğuk hava ve kuru ürün depolama tesisi olarak hizmet veriyor. Liman şehri olan Mersin’in depolama tesisi ihtiyacı TATLOG ile karşılanmış oldu. Toplamda 61 bin 500 metrekare alanda kurulu olan tesisimiz, soğuk hava depolama, kuru ürün raflı depolama, silo sistemli dökme ürün depolama ve açık saha depolama üniteleriyle gıda, kimya, inşaat-yapı, tekstil ve kâğıt sanayi ile elektronik ve otomotiv yan sanayi gibi birçok sektöre hizmet veriyor.

Bakliyat dışında üretiminiz var mı? Pazara yeni bir ürün sunmayı planlıyor musunuz? Her yıl kazancımızı bakliyat sektörüne yatırım yapmak için kullanıyoruz. 2016 yılında ikinci çeltik fabrikamızı Edirne Uzunköprü’de kurduk, böylece Marmara Bölgesi’ndeki müşterilerimize daha hızlı hizmet ve rekabetçi fiyatlar sunuyoruz.

2017 yılının başlarında bakliyat unu tesisi kurarak tüm bakliyat ürünlerini un yaparak satmaya başladık. Bitkisel protein ağırlıklı beslenen tüketiciler açısından önemli bir ürün olmasından dolayı, bakliyat unu şuan her gıda türünde protein miktarını artırmak amacıyla kullanılıyor. Bu nedenle pirinç ve bakliyat unu (mercimek, fasulye, nohut, bezelye unu) üretimiyle tüketicilerimizin taleplerini karşılıyoruz.

Dünyada ve Türkiye’de bakliyat ürünleri yeterince tüketilmiyor, ilgi görmüyor. Bakliyat ürünlerini tanıtmak için Tat Bakliyat neler yapıyor, ne gibi çözüm önerileri sunuyor? Her ne kadar ülkemizde bakliyat ürünleri tüketimi azalsa da dünyada bakliyat ürünlerine olan ilgi artıyor. Bakliyat ürünlerinin en fazla tüketildiği Hindistan ve Güneydoğu Asya ülkelerinde nüfusun her geçen gün artmasının etkisiyle bakliyat tüketimi de artıyor. Ayrıca bakliyat ürünlerinin fazla tüketilmediği ABD ve Avrupa gibi ülkelerde bile sağlıklı, güçlü bir protein kaynağı olan bakliyatlara ilgi artmaya başladı. Bakliyatlar artık un, ekmek, pasta, tatlılar gibi birçok gıda maddesi içerisinde kullanılarak bu ürünlerin protein oranı ve besin değeri arttırılıyor.

Sizce dünyada ve Türkiye’de bakliyat sektörünün en önemli sorunu nedir? Bu sorun için çözüm önerilerinizi bizimle paylaşır mısınız Türkiye’de en büyük sorun her geçen gün bakliyat üretiminin azalması ve ithalatçı konuma gelmemiz. Dünyadaki en lezzetli ve kaliteli bakliyatın Anadolu’da yetişmesine rağmen şuan Türkiye’de bakliyat üretimi düştü. Bu nedenle yaklaşık 20 yıl öncesinde bakliyat ürünlerini bilmeyen ancak bugün büyük miktarlarda üretim yapan Kanada, Rusya, ABD gibi ülkelerden bakliyat ithal ediyoruz. Türkiye’de dünyanın en modern bakliyat işleme tesisleri bulunmasına rağmen ülkemizde yeterli üretim olmadığı için, hammaddeyi başka ülkelerden alıp Türkiye’de işleyerek tekrar ihraç etmek durumunda kalıyoruz ve bu da rekabet şansımızı azaltıyor. Türkiye’nin lojistik konumunun bakliyat tüketen ülkelere yakın olması, ihracat konusunda az da olsa Türkiye’nin şansını arttırıyor. Ama üretim sorununa çözüm bulamadığımız takdirde Türkiye’de bakliyat sektörü gelişme gösteremez.

AR-GE çalışmalarınızla ilgili bilgi verebilir misiniz? AR-GE faaliyetlerine ne kadar bütçe ayırıyorsunuz? AR-GE ile ilgili ilkeleriniz neler? Üretim teknolojilerimizi geliştirmek, daha verimli üretim yapmak ve müşterilerimize daha kaliteli ürünler sunmak için düzenli olarak Ar-Ge çalışmaları yürütüyoruz.

Bundan sonraki süreçte nasıl bir yol almayı planlıyorsunuz? Hedefleriniz neler, nereye ulaşmak istiyorsunuz? Sektörde büyümeye devam etmeyi ve yurt dışında pazar payımızı arttırmayı hedefliyoruz. Tüketicilerimizin talepleri ile pazardaki gelişmelere göre firmamızın yatırımlarına yön vereceğiz.