İtalya hükümeti, ülkenin en sevilen ve kültürel açıdan en önemli gıdalarından biri olan makarna fiyatlarının, genel enflasyon oranının iki katından fazla yükselmesi üzerine kriz masası oluşturdu.

İtalya’da mart ayında 2022 yılının aynı dönemine göre %17,5 oranında artan makarna fiyatlarını düşürmek için neler yapılabileceğini görüşmek üzere milletvekilleri, makarna üreticileri ve tüketici hakları gruplarından oluşan bir komisyon kuruldu. 11 Mayıs’ta Roma'da gerçekleştirilen ilk toplantıya İtalya Sanayi Bakanı Adolfo Urso başkanlık etti.

Ülkede makarna fiyatlarındaki artış, yüzde 8.1 olan genel tüketici fiyatları enflasyonunun iki katından daha fazla. Makarnanın ham maddesi buğdayın fiyatının son aylarda düşmesine rağmen makarna fiyatlarının yükselmesi ise İtalya hükümetini harekete geçirdi.

Roma’daki kriz toplantısının ardından komisyon tarafından yapılan açıklamada, makarna fiyatlarının ‘şimdiden zayıf da olsa ilk düşüş işaretlerini gösterdiği, bunun da önümüzdeki aylarda makarna maliyetinin önemli ölçüde düşeceğinin bir işareti olduğu’ belirtildi. Tüketicileri korumak, enerji ve durum buğdayı gibi maliyetlerdeki önemli düşüşlerin makarnanın perakende fiyatına yansıtılmasını sağlamak için piyasanın yakından izlenmeye devam edileceği ifade edildi.

İtalya Sanayi Bakanı Urso’nun sözcüsü de, birçok üreticinin makarna fiyatlarındaki artışın geçici olduğuna dair güvence verdiğini ve yüksek fiyatları ‘ham madde maliyetinin daha yüksek olduğu dönemde yapılan makarna stoklarının elden çıkarılmasına’ bağladığını söyledi.

Makarna fiyatları, İtalya için ulusal önem taşıyan bir sorun. Tüketici hakları grubu Assoutenti'nin Başkanı Furio Truzzi, ortalama bir İtalyan'ın her yıl yaklaşık 23 kilogram makarna tükettiğini dile getirerek, “Makarna, İtalyanlar tarafından en çok sevilen yiyeceklerden biri. Rusya'nın geçen yıl şubat ayında Ukrayna'yı işgal etmesi, makarna üretimi için gereken bazı ham maddeler için yüksek fiyatlardan oluşan bir tsunami yarattı. Bugün ise durum farklı görünüyor. Bazı girdi maliyetlerinin düştüğünü görüyoruz.” dedi.

İtalya'nın en büyük çiftçiler birliği olan Coldiretti ise makarnadaki yüksek perakende fiyatlarının, kendi maliyetlerini karşılamakta zorlanan durum buğdayı üreticileri için daha yüksek gelirlere dönüşmemesinden şikayetçi. İtalyan makarna üreticilerinin çoğunlukla tercih ettiği durum buğdayının fiyatı Mayıs 2022'den bu yana %30 düştü. Birlik, perakende fiyatlarındaki büyük artışın için ‘pek bir meşru gerekçe olmadığı’ kanaatinde. Coldiretti, durum buğdayının kilogram başına yaklaşık 0,36 Avro olan fiyatının İtalya genelinde nispeten aynı olmasına rağmen, makarnanın perakende satış fiyatının ise farklı bölgelerde büyük ölçüde değiştiğine dikkat çekiyor. Örneğin Toskana'daki Siena bölgesinde %58'in üzerinde bir artış kaydedilirken, İtalya'nın kuzeybatısındaki Alessandria'da sadece %4,6'lık bir artış görüldü.

Tüketici hakları grubu Assoutenti de Ukrayna'daki savaşın piyasalarda yarattığı etkinin bir bahane olarak kullanıldığını, makarna üreticilerinin kârlarını artırmak için fiyatları yapay olarak şişirmiş olabileceklerini öne sürüyor. İtalyan makarna üreticileri ise raflardaki makarna fiyatlarının enerji, ambalaj ve lojistik fiyatlarından büyük ölçüde etkilendiğini belirtiyor.