Rusya ve Kazakistan’la 5 yıllık buğday anlaşması yapan İran’ın Rusya’dan toplamda yıllık 1,5 milyon ton tahıl alması bekleniyor.  Yüzde 50 kapasiteyle çalışan İran değirmenleri satış ve üretim miktarlarını artırmak için ham madde arayışındaydı. Yapılan anlaşma İran’ın komşusu Irak’a daha fazla un ihraç etmesinin önünü açabilir.

İran yönetimi, başta Irak olmak üzere komşu ülkelere un ihracatını artırma hedefiyle Moskova ile aylardır yürüttüğü buğday pazarlığından istediğini aldı. Tahran hem Rusya hem de Kazakistan ile buğday ithalatı konusunda anlaşmaya vardı. İran’ın tahıl ithalatı için Rusya ve Kazakistan’la 4 Mart’ta anlaşma imzaladığını açıklayan Tahran Ticaret Odası, önümüzdeki 5 yıl içinde büyük bir kısmı Rusya’dan olmak üzere yıllık 1 milyon ton tahıl alımı yapılacağını belirtti. İran Gıda Endüstrisi Birlikleri Federasyonu Genel Sekreteri Kaveh Zargaran, konuyla ilgili Bloomberg’e verdiği röportajda, İranlı değirmencilerin kredi temin edebilmesi hâlinde Rusya’dan nakliyatın hemen başlayabileceğini söyledi. Zargaran, yerli buğday üreticisini korumak amacıyla yurt içi tüketimde ithal buğdayın kullanımına dair yasağın ise devam edeceğini aktardı. İran’da ithal buğday sadece ihraç etmek üzere un üretiminde kullanılabiliyor. İran’daki özel değirmenler un ihracatı için yerli buğdayı da kullanamıyor. ABD Tarım Bakanlığı’na göre, İran’ın 2017-18 sezonunda buğday tüketimi, 15 milyon tonluk iç üretimi aşarak 18,35 milyon ton ile rekor kıracak.

RUSYA BİR PAZAR DAHA KAZANDI Söz konusu anlaşma İran’ın, buğday üretiminde kendi kendine yetme ve bölgedeki buğday ve un ihracatında öne çıkan bir merkez olmak için coğrafi konumunun avantajını kullanma hedefi doğrultusunda önemli bir adım olarak görülüyor. Yüzde 50 üretim kapasitesi ile çalışan İranlı değirmenciler, yurt dışına satışları artırmak için buğdaya ihtiyaç duyuyordu. Anlaşma sayesinde buğday ihracat şampiyonu Rusya da rekor seviyede ürettiği buğdayı için yeni bir pazar bulmuş oldu. Rusya Enerji Bakanı Alexander Novak da İran’a yapılan yıllık tahıl satışının 1,5 milyon tona ulaşmasını beklediğini söyledi. Moskova, düşük fiyatlar sayesinde daha önce ABD’nin ve Avrupa ülkelerinin domine ettiği pazarlardan pay almakta zorlanmıyor. İhracatını daha da artırmak isteyen ülke, İran ve Suudi Arabistan gibi yeni pazarlara yönelmiş durumda. Rusya’dan en fazla buğday alan ikinci ülke olan Türkiye, hâlihazırda Irak un piyasasına hâkim konumda bulunuyor. 7 milyonluk talebinin yarısına yakınını dışardan temin eden Irak, yılda 3 milyon ton civarında un ithal ediyor. Un ihracatında son altı yıldır dünya lideri olan Türkiye, bu ihracatın yüzde 40’ını Irak’a yapıyor. lrak pazarının yüzde 90’ına Türk uncular hakim.