Mark WILD, Fawema GmbH: “Full otomatik anahtar teslim paketleme sistemi kurmak mümkündür. Bir değirmen (un, bakliyat ya da diğer gıda ürünleri), saygın bir tedarikçiden aldığı doğru ekipmanı kullanarak hammaddeyi teslim aldığı andan itibaren, torbalama ya da paketlemede insanla temasa ihtiyaç duymayan tam bir otomatik prosesten faydalanabilir. Aslında bir insanın paketlenmiş torbayla ilk teması, müşterinin paketi süpermarket rafından aldığı an olabilir.”

Paketleme teknolojileri konusunda dünyanın önde gelen tedarikçileri arasında yer alan Almanya merkezli Fawema GmbH, 95 yılı aşan bir geçmişe sahip. Bu da ciddi bir tecrübe ve birikim anlamına geliyor. Bu yüzden paketleme teknolojileriyle ilgili merak ettiklerimizi ve teknoloji seçiminde dikkat edilmesi gereken noktaları firmanın Satış Müdürü Mark WILD’le konuştuk.

Paketlemenin üretici açısından taşıdığı anlamı “Paketleme teknolojisi değirmenlerin vazgeçilmez parçasıdır. Tamamlanmış ürünler değirmenin kendisini yansıtır; kötü paketlenerek tamamlanmış ürünlerse elbette değirmenin imajı üzerinde negatif bir etki yaratacaktır.” sözleriyle ifade eden WILD, ambalajlamada dikkat edilmesi gereken hususları şöyle sıralıyor; poşetlerde doğru ağırlık, güvenli ve sağlam poşetler, emniyetli ikincil ambalaj…

Paketleme ve paketleme teknolojileriyle ilgili ayrıntıları Fawema GmbH Satış Müdürü Mark WILD aktarıyor.

Sayın Wild, öncelikle bize un ve bakliyat paketlemesinde kullanılan ambalajların türleri ve ölçekleri (kg) hakkında bilgi verir misiniz? Un ve bakliyat paketlemesinde hangi ölçek ve malzemelerden üretilen ambalajlar daha çok tercih edilmektedir? Un ile başlayabilirim; bu, buğday unu, mısır unu, hatta pirinç unu bile olabilir. Perakende paket boyutları için (genel olarak 1-5 kg arası) değirmenciler tarafından en yaygın şekilde kullanılan paketleme materyali hazır, dipli kağıt ambalajdır (SOS/ Block bottom). Küresel anlamda ifade edecek olursak, kâğıt ambalajlar Avrupa, Orta Doğu, Afrika’nın önemli bir bölümü, Güney, Orta ve Kuzey Amerika, Orta Asya ve Güneydoğu Asya Adaları’nda kullanılmaktadır. Unun paketlenmesinde plastik paketleme malzemelerinin kullanıldığı alanlar ise şöyledir: Batı Afrika, Hindistan, Pakistan ve Güneydoğu Asya. Bakliyat için ise dünyadaki en yaygın paketleme materyali plastiktir. Bu, yastık paket de (pillow pack) olabilir, paketlerin düz bir rulo filmden yapıldığı ve paketler kapatılıp mühürlendikten sonra torbalandığı tuğla paket de (brick pack) olabilir. Bu tip paketleme aynı zamanda müşterinin satın almadan önce paketin içini görebilmesine de olanak tanır.

Peki paketleme/torbalama ve dolum için kullanılan teknolojiler nelerdir? Bu teknolojilerin çalışma prensipleri hakkında bilgi verir misiniz? Paketlemede (torba dolumu) kullanılan teknoloji değirmenden değirmene değişmekte olup; genel olarak değirmenin kendi özel durumuna (örneğin bir değirmenin perakende torba boyutlarında ya da yalnızca toplu ambalajlama yapıp yapmamasına ya da her ikisine, değirmenin günlük iş hacmine, tesisin coğrafi konumuna ve değirmenin iş gücünü en düşük seviyeye indirmek isteyip istemediğine) bağlıdır.

1 kg ve 5 kg’lık tipik perakende boy un poşetleri için endüstride en yaygın şekilde kullanılan makine Fawema FA217 gibi otomatik paketleme makineleridir. Bu tip makineler kullanıcıya esneklik (aynı makinede farklı boyutlarda paketleme yapabilme ve 3 vardiyalı rotada bile çalışabilme) ve tam otomasyon (iş gücüne ihtiyaç duyulmaması) sunmaktadır. Makine operatörü, makine tüm paketleme işini kendi başına yaparken hattın yönetimini sağlayabilir.

Bu makinelerin çalışma prensipleri ise şöyledir: Un değirmeninden ya da silodan/depodan ayrılan un, makinenin en tepesinde yer alan yükleme haznesine (charge hopper) gelir. Bu yükleme haznesi, köprülemeye imkân vermeyen özel bir tasarımın ürünüdür ve her zaman dolum için hazır bekleyen sabit bir ürün başı bulunmaktadır. Yükleme haznesi, un seviyesi belli bir sınırın altına düştüğünde, hazneye daha fazla un yüklenmesi için yukarı yönlü besleme burgusuna sinyal gönderen seviye sensörleriyle donatılmıştır. Bu, paketleme makinesinin un beklediği sırada asla durmayacağını da garantilemektedir. Makine operatörünün tek yapması gereken boş poşet deposunun yeniden doldurulduğundan emin olmak ve sonrasında makinenin başlat düğmesine basmaktır. Paketleme makinesi, boş poşeti otomatik olarak makineye transfer edecek, poşeti açacak ve özel dolum burgusuyla hacimsel olarak dolduracaktır. Poşet dolduğunda, unun yerleşmesi için hat boyunca otomatik olarak titreşeceği yere transfer edilir; hijyen ve temizlik için poşetin üzerindeki toz alınır. Ürünün dolum yüksekliğine ulaşıldığında poşetin başı otomatik kırpma bıçağıyla kesilir; poşet katlanır ve poşete, tuğla şeklinde kapatılmadan önce anında mühürleme sağlayan sıcak yapışkan uygulanır. Sonra, poşetler otomatik olarak ağırlık kontrolüne ve metal detektöre gönderilerek her bir poşetin izin verilen ağırlıkta olduğu garantilenir. Metalik partikül içerdiği tespit edilen poşetler ise hattan çıkarılır.

Paketleme teknolojilerinin, bir un fabrikasının ya da bakliyat işleme tesisin tam otomasyonunu sağlamadaki yeri ve önemi nedir? Paketleme sistemlerini, diğer üretim süreçlerindeki teknolojilerle buluşturmak ve hammadde alımından nihai ürün paketlemeye kadar tüm üretim sürecinde tam bir otomasyon sağlamak ne kadar mümkündür? Mümkünse bu nasıl sağlanıyor? Paketleme teknolojisi değirmenlerin vazgeçilmez parçasıdır. Tamamlanmış ürünler değirmenin kendisini yansıtır; kötü paketlenerek tamamlanmış ürünlerse elbette değirmenin imajı üzerinde negatif bir etki yaratacaktır. İster IBC poşetlerinde toplu ürünler halinde olsun, isterse 20 ya da 50 kg’lık çuvallar ya da un ve bakliyat için perakende poşetleri olsun, bir değirmen işletmesi tamamlanmış ürünlerini satacaktır ve gereken kriter şudur: • Poşetlerde doğru ağırlık: Ağırlık fazla olursa değirmen para kaybeder. Ağırlık çok az olursa değirmen yasal gerekliliklere cevap veremez. • Güvenli ve sağlam poşetler: Poşetler sızıntıyı önleyecek ve ürünü sıkıştırmayacak şekilde kapatılmalıdır. • Paketlerin üzerine, paketlenme tarihi, tavsiye edilen son tüketim tarihi ve parti seri numarası gibi belirli üretim bilgileri işlenmelidir. Bunlar, kaliteli bir baskı ünitesi kullanılarak paketleme hattında otomatik olarak gerçekleştirilebilir. • Emniyetli ikincil ambalaj: Ürünlerin güvenle depolanması ve uzun mesafelerde hasar riski almadan taşınmasını garantilemek için kullanılmalıdır. Bunlar, shrink ambalaj, karton, kutu ya da streç sarılmış paletler formunda olabilir.

Full otomatik anahtar teslim paketleme sistemi kurmak mümkündür. Bir değirmen (un, bakliyat ya da diğer gıda ürünleri), saygın bir tedarikçiden aldığı doğru ekipmanı kullanarak hammaddeyi teslim aldığı andan itibaren, torbalama ya da paketlemede insanla temasa ihtiyaç duymayan tam bir otomatik prosesten faydalanabilir. Aslında bir insanın paketlenmiş torbayla ilk teması, müşterinin paketi süpermarket rafından aldığı an olabilir. Bir yatırımcı, paketleme için yatırım yapmaya hazırlandığında öncelikle neleri belirlemelidir? Paketleme teknolojisi seçiminde dikkat edilmesi gereken noktalar, olmazsa olmazlar nelerdir? Paketleme ekipmanı almayı tasarlayan bir yatırımcı şu faktörleri dikkate almalıdır: • Makine, değirmenden gelen ürün miktarını karşılayabilecek kapasitede çalışmalıdır. • Gelecekte başka boyutlarda da paketlemeye ihtiyaç duyulursa, makine paket boyutu konusunda esnek olmalıdır. • Ürünleri, torbalar kapanmadan önce yerleştirecek teknik kapasiteye sahip olmalıdır. Tamamlanmış paketler kompakt olmalı; ağzı kusursuz ve sızdırmayacak şekilde kapatılmalıdır. • Paketleme makinesine yapılacak bir yatırım uzun vadeli bir yatırım olacaktır, bu yüzden alıcı makinenin kullanım süresinin beklentilerini karşılayacağından emin olmalıdır. • Herhangi bir alıcı, yatırımı konusunda karara varmadan önce eğer mümkünse makine satıcısının fabrikasını ziyaret etmelidir. Bu sayede, potansiyel bir tedarikçinin teknik uzmanlığını değerlendirmiş, firmanın büyüklüğünü görmüş, satış sonrası hizmetler ve makine yedek parçalarının tedarikindeki etkinliğini, üretimi devam eden diğer makineleri ve ekipman kalitesini değerlendirmiş olur. • İletişim: Bu da her yatırımcının göz önünde bulundurması gereken hayati bir faktördür. Alıcı, ekipman alırken tedarikçinin İngilizce ya da alıcının ana dilini konuşabiliyor olduğundan emin olmalıdır. • Satış sonrası hizmet: Alıcı, tedarikçinin servis ziyareti çağrısı aldığı andan itibaren makul bir sürede servis işini yürütebilecek etkili bir mühendis ekibine sahip olduğundan emin olmalıdır.

Peki gıda güvenliği açısından paketlemenin önemi nedir? Gıda güvenliği son derece önemlidir ve paketleme (hem makine hem de materyaller) güvenliğin kesinlikle tehlikeye düşmeyeceğini garanti edebilir. Doğru makineyle, hiçbir insanın gıda ürünleriyle temas kurmaması sağlanabilir. Torba ağızları, paketleme makinesi sayesinde tahrifatı mümkün olmayacak şekilde güvenli bir biçimde kapanacaktır. Paketleme materyalleri saygın tedarikçilerden alınmalıdır ve özellikleri gıda güvenliği ile ilgili uluslararası düzenlemelere uygun olmalıdır.

Paketleme teknolojilerinde, ürünün güvenliğini (hijyenini) tehlikeye atabilecek unsurlar var mıdır? Varsa bunlar nelerdir ve nasıl önlenmelidir? Bir paketleme hattı her zaman, öğütme prosesinde toplanmış olan metalik partikülleri (cıvata, somun, vida, metal talaşı/parçacıklar) içeren herhangi paketi otomatik olarak paketleme hattından çıkaracak entegre bir metal detektöre sahip olmalıdır. Gelişmiş gıda güvenliği sağlayan bir diğer ekipman parçası entegre x-ray ünitesidir. Metal bir detektör metalik partikülleri seçecek ancak cam, kauçuk, kemik, taş, vb. gibi ön sistemlerde una karışmış olabilecek diğer potansiyel riskleri seçemeyecektir. Süpermarket zincirleri, gıda ürünlerinin, kendi mağazalarına teslim edilmeden önce hem metal detektör hem de x-ray ünitesinde kontrol edilmesini talep ediyor. Yukarıda örnek olarak verdiğimiz hattımız, gıda güvenliği düşüncesiyle tasarlanmıştır ve bu makine, un ve paketlenmiş gıdada potansiyel kirlenme riski anlamına gelen yağ banyosuna sahip değildir. Makine aynı zamanda lastik vantuz gerektirmez; bu sebeple küçük kauçuk partiküllerinin un torbasına düşme riskini ortadan kaldırır. Makine aynı zamanda tamamen korunmaktadır, yani torba dolumu bölümünde hiçbir insan teması bulunmamaktadır.

Son olarak paketleme teknolojilerinden maksimum randıman alabilmek için kullanım esnasında nelere dikkat etmek gerektiğini aktarır mısınız? Paketleme teknolojilerinin bakım gereksinimleri hakkında neler söyleyebilirsiniz? Belirli bakım yönergelerine uyulduğunda herhangi bir makine gibi, bir paketleme makinesi de en iyi performansını sergileyecektir. Bununla beraber, modern makinelerin yeni modellerinde (servo sürücü makineler), bakım ihtiyacı (ve elbette bakım maliyeti de) önemli ölçüde düşer. Bu, mekanik sürücü parçalarının inovatif ve enerji verimli servo-sürücü elemanlarla değiştirilmesi neticesinde gerçekleşir. Mekanik sürücüler, aşınma ve yıpranmaya maruz kalırlar ve zaman içinde yenilenmeleri gerekir. Bir paketleme makinesinin verimi (ve hatasızlığı) mekanik aşınma ve yıpranmadan da etkilenecektir ve bu sebeple yeni servo-sürücülü paketleme hatları, gelecek için modern ve verimli alternatifler sunmaktadır.