Nijerya’daki un endüstrisi küçük bir üretici grubu tarafından kontrol edilmektedir. Ülkede, 2000 yılında 23 adet un değirmeni olduğu görülürken, bu miktar 2013 yılında 10’a, 2014 yılında ise 9’a düşmüştür. Bunlardan 5 tanesi ülkedeki un endüstrisinin yüzde 90’ına hâkimdir. Gana’da ise 3 un değirmeni olduğu bilinmektedir. Ülkede üretilen buğday ununun yüzde 80’i ekmek yapımında kullanılmaktadır. Kalan yüzde 20’si ise kek ve diğer unlu mamullerin üretiminde kullanılmaktadır.
Afrika’nın orta batısında yer alan Nijerya, Afrika’nın en büyük topraklara sahip ülkelerinden biridir. 181 milyonluk nüfusuyla (2015 tahmini) Afrika’nın en kalabalık ülkesi olan Nijerya, 1960 yılında İngiltere’den bağımsızlığını kazanmış ve federal bir yapıya bürünmüştür. Nijerya, doğal kaynaklar bakımından zengin bir ülke olmakla birlikte güneyinde ekvatoral, iç kısımlarında tropikal ve kuzeyinde de kurak bir iklime sahiptir. Ülkenin tarıma elverişli arazi oranı ise yüzde 37,3’tür.
Batı Afrika’da, Gine Körfezi kıyılarında yer alan Gana, toplam 26,3 milyonluk nüfusa sahiptir. 1957’de İngiltere’den bağımsızlığını kazanan Gana, siyasi olarak uzun yıllar istikrarsız dönemler geçirmiş olmasına rağmen, günümüzde diğer Afrika ülkeleri için model ülke konumundadır. Ülkenin güney doğu ve batısında sıcak ve kurak, güney batısında ise nemli bir iklim görülmektedir.
GENEL EKONOMİK GÖRÜNÜM
Dünyanın 12. büyük petrol üreticisi ve 8. büyük petrol ihracatçısı olan Nijerya, ABD’nin Sahra Altı Afrika’daki en büyük ticaret ortağıdır. ABD toplam ham petrol ithalatının % 11’ini Nijerya’dan gerçekleştirmektedir. Bu oran Nijerya’nın toplam ham petrol ihracatının % 46’sını oluşturmaktadır. 2005 yılından bu yana petrol sektöründeki büyüme, diğer sektörlerin gerisinde kalmış olmasına rağmen, 2007-2008 dönemindeki artan petrol fiyatları ülkenin petrol gelirlerinde ciddi artış sağlamıştır. Ülkenin en önemli petrol sahasını oluşturan Nijer Deltası’ndaki siyasi gerilim, çatışma ve petrol tesislerine yönelik sabotajlar, ülkenin % 100 kapasiteyle üretim ve ihracat yapmasını engellemektedir. Ağır sanayi sektörünün yeterince gelişmediği ülkede, petrol gelirlerinin artmasıyla birlikte hükümet özellikle çelik, petrokimya, gübre ve metal sanayinin devlet eliyle geliştirilmesine yönelik ağır sanayi politikasını benimsemiştir. Ülkede tekstil, içecek, sigara, deterjan ve çimento sanayileri, endüstriyel üretimin %60’ını oluşturmaktadır.
Son yıllarda Nijerya ekonomisinin yakaladığı yüksek büyüme oranları dikkat çekici olmuştur. Bu çerçevede, özellikle son dönemde pazar odaklı reformlar ile ekonomisini güçlendirme çalışmaları içerisinde olan Nijerya’nın, sermaye ağırlıklı petrol ekonomisinden uzaklaşmaya çabaladığı, ekonomisini güçlendirme ve çeşitlendirme çabaları içerisinde olduğu gözlemlenmektedir. Tüm bu gelişmelere rağmen, Nijerya mülkiyet edinme, inşaat izinlerinin çıkarılması, uluslararası ticaret ve vergi ödeme gibi hususlarda yaşanan sıkıntılar sebebiyle iş yapmanın zor olduğu bir ülke olarak değerlendirilmektedir.
Son yıllarda ekonomide önemli bir büyüme hızı yakalamış olan Gana ise 2000’li yıllardan itibaren uluslararası ilişkilerini de hızla güçlendirmektedir. Özellikle Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği yapmış olan Kofi Annan ile dünyaya açılarak ivme kazanan Gana, içinde bulunduğumuz dönemde Afrika ülkeleri içinde adından en çok söz edilen ülkeler arasında yer almaktadır.
Gana’da tarım, halen ekonominin temel sektörü olup, GSYİH’ya katkısı %35 civarındadır. Hizmetler sektörü GSYİH’dan %30 civarında pay almakta, sanayinin GSYİH’ya katkısı ise %25’tir. Gana’nın GSYİH’sı son yıllarda önemli gelişme göstermiştir. 2010 yılında %7,7 oranında gerçekleşen GSYİH, 2011 yılında ise %14,4 gibi rekor düzeyde gerçekleşmiştir.
Ülkede tarım sektöründeki gelişmenin devam etmesi, altın madeni üretiminin önemli ölçüde artması, petrol üretiminde ve hizmetler sektöründe beklenen olumlu gelişmelerin devam etmesi neticesinde önümüzdeki yıllarda %5'in üzerinde büyüme hızının yakalanabileceği öngörülmektedir. Gana’da önümüzdeki süreçte özellikle haberleşme ve inşaat sektörlerindeki önemli gelişmelerin devam etmesi beklenmektedir. 1997 yılında keşfedilen petrol yatakları, ülkenin özellikle kıyı kesimlerinde yer almaktadır.
Gana’da son dönemlerde uygulanan başlıca ekonomi politikaları; kamu harcamalarının verimli şekilde kullanımı, kamu gelirlerinin artırılması, iş ve yatırım imkânlarının artırılması, kredi kullanım imkânlarının genişletilmesi ve özel sektörün desteklenmesi konularında yoğunlaşmıştır. Bunların dışında altyapı yatırımlarına öncelik verilmesi, yoksulluğun giderilmesi ve petrol üretim ve ihracatının artırılması konuları Gana hükümetlerinin üzerinde durdukları önemli konuları oluşturmaktadır.
TARIMIN YERİ VE ÖNEMİ
Nijerya ekonomisinde, petrol sektörünün yanı sıra büyük ölçüde gelenekselliğini koruyan tarım sektörü, bağımsızlığın kazanıldığı 1960 yılından 1970 yılına kadar ülkenin ihracat gelirlerinin ana kaynağını oluşturmuş ve GSYİH’nin %60’ından fazlasını sağlamıştır. Nijerya 1960 yılında bağımsız olduğunda, önemli ölçüde tarım ürünleri ihracatçısı olmasına rağmen, tarımın ekonomiye katkısının yıllar itibariyle azalması sonucunda, önemli bir tarım ürünleri ithalatçısı konumuna gelmiştir. 1970 yılından beri tarımın yeniden canlandırılması amacıyla çeşitli girişimlerde bulunulmuş, ancak uygulanan politikalar ve yatırımlardaki eksiklik nedeniyle bu girişimler pek etkili olamamıştır. Günümüzde istihdamın %70’ini karşılayan tarım sektörü, GSYİH’nin % 20,6’sını oluşturmaktadır. Tarım sektörünün ülkedeki gelişimi ise sınırlı olmuştur. 1970'li yılların sonlarında başlıca ulusal gıda üretim programını ortaya çıkaran Başkan Olusegun Obasanjo, 1999 yılında yönetime geldikten sonra dikkatleri tarımın kalkınması üzerine çekmeye çalışmıştır. Tarımın geri kalmasında rol oynayan önemli faktörler ise pek çok tarım arazisinin küçük oluşu, tarımsal mekanizasyonun yetersiz olması, tarımsal girdi temininin oldukça yetersiz oluşu ve modern teknolojiye sınırlı erişimdir.
Nijerya’da tarım sektörünün modernizasyonu için önemli yatırımlara ihtiyaç duyulmaktadır. Kuzeydeki çölleşme, orta ve güney kesimdeki erozyon, tarım alanındaki en önemli tehditler arasında gösterilmektedir. Bunun yanı sıra uygulanan politikaların ve yatırımların yetersiz kalması nedeniyle tarımda beklenen sonuçlar elde edilememiş, hatta Nijerya tarım ürünleri ithalatçısı konumuna gelmiştir. Ülkede üretilen başlıca tarım ürünleri ise bakliyat, susam, baladur ağacı cevizi, manyok, kakao, fıstık, mısır, darı, kavun, pirinç, sorgum, soya fasulyesi ve tatlı patatestir.
Gana’da da yurt içi ekonomi hala büyük ölçüde tarıma dayalı olup, tarım sektörü GSYİH’nın %40’ını, istihdamın da %55’ini karşılamaktadır. Ülkede tarım sektörüne küçük aile işletmeleri hâkimdir. Sektördeki büyüme diğer sektörlerin gerisinde kalmakta ve sektör, büyük ölçüde iklim koşullarına bağlı olması nedeniyle çeşitli risklerle karşı karşıyadır. Ekili arazilerin yalnızca %1’i sulanabilmektedir.
Ülkede ekonomik anlamda en önemli tarımsal ürün kakaodur. Kakao aynı zamanda altın madeniyle birlikte Gana’nın en önemli ihraç kalemi olup, tarımsal ürünler içerisinde kakaoyu ormancılık ürünleri, sebzeler, deniz ürünleri ve ananas takip etmektedir. Tarım sektörü uluslararası piyasalardaki fiyat dalgalanmalarına açık olan bir sektördür. Tarımdaki ürün çeşitliliğini arttırma çalışmaları ise sınırlı kalmaktadır.
Son yıllarda, tarım sektöründeki büyüme kakao ve ormancılık alt sektörlerindeki genişlemeye bağlı olarak gelişme göstermiş ve söz konusu büyüme yıllık ortalama %5’in üzerinde olmuştur. 2011 yılında tarım sektöründeki %0,8’lik gelişmeden sonra, 2012 yılında %3’ün üzerinde gelişme beklenmektedir. Ülkede kakao üretimindeki gelişmelerin tarım sektörü üzerine büyük etkisi bulunmaktadır. Son yıllarda tarım sektöründeki büyümeler de esas itibarıyla kakao sektöründeki büyümeden kaynaklanmıştır. Tarım sektöründeki olumlu gelişmeler hava koşullarının iyi gitmesinin yanı sıra kamu politikalarının uzun vadeli olumlu etkilerinden de kaynaklanmaktadır. Ekonomik reformlar çerçevesinde hükümet, gıda fiyat kontrollerini kaldırmış, üreticilere ödenen kakao ve diğer ürünlerin fiyatlarını ve tarıma yönelik çeşitli hizmetlerle destekleri artırmıştır. Dünya Bankası’nın Afrika Gelişme Göstergeleri’ne göre Gana’da devamlı ekilen alanlar düzenli olarak artış göstermiş olup, 1995 yılında tahmini olarak 2,8 milyon hektar olan ekili alanlar, içinde bulunduğumuz yıllarda 4 milyon hektara ulaşmıştır. Bununla birlikte Gana’da gıda ürünleri üretiminde yeterli gelişme sağlanamamıştır. Son 10 yılda kakao, manyok ve pirinç üretiminde olumlu artışlar görülmekle birlikte diğer ürünlerin üretimindeki artışlar sınırlı kalmıştır. Bu durum, yatırım azlığı, zayıf teknoloji ve son yıllarda ekilen alanların kalitesinin iyi olmaması gibi nedenlerin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır.
NİJERYA’DA TAHIL ÜRETİMİ VE TÜKETİMİ
Amerikan Tarım Bakanlığı Dış Tarım Servisi (USDA FAS) verileri incelendiğinde Nijerya’nın hububat üretiminde en yüksek miktarın mısıra ait olduğu görülmektedir. 2004/05 sezonunda 6,5 milyon tona yükselen mısır üretimi sonraki sezonlarda 7 milyon tonun üzerine çıkmış ve 2009/10 sezonunda 8,9 milyon tona ulaşmıştır. 2011/12 sezonundaki 9,2 milyon tonluk üretimle son 11 sezonun en yüksek seviyesine ulaşan Nijerya’nın mısır üretimi, 2012/13 ve 2013/14 sezonlarında 7,6 milyon tonun üzerinde gerçekleşmiş; 2014/15 sezonunda ise 7,5 milyon ton olarak kaydedilmiştir. 2015/16 sezonunda da yine 7 milyon ton civarında bir mısır üretiminin olacağı öngörülmektedir. Mısır tüketiminin hemen hemen üretimle aynı miktarlarda seyrettiği Nijerya’da, en yüksek tüketim miktarına 9,2 milyon tonla 2011/12 sezonunda ulaşmıştır. Nijerya, 2012/13 ve 2013/14 sezonlarında 7,8 milyon ton, 2014/15 sezonunda ise 7,6 milyon ton mısır tüketmiştir.
Nijerya’nın hububat üretiminde en yüksek ikinci miktarın sorguma ait olduğu görülmektedir. 2003/04 sezonunda 9 milyon ton sorgum üreten Nijerya, 2004/05 ve 2008/09 sezonları arasında 10 milyon tonun üzerinde üretim gerçekleştirmiştir. 2009/10 sezonunda 6,6 milyon tona düşen ülkenin sorgum üretim miktarı, 2010/11 ve 2011/12 sezonlarında bir miktar yükselse de 2012/13 sezonunda 6 milyon tonun altına gerilemiş, 2014/15 sezonunda ise yeniden artış göstererek 6,7 milyon tona ulaşmıştır. 2015/16 sezonunda da 6,1 milyon tonluk sorgum üretiminin gerçekleşeceği öngörülmektedir. Nijerya’da sorgum tüketimi, üretime paralel gitmektedir. 2003/04 sezonunda 8,9 milyon ton olan sorgum tüketim miktarı, 2005/06 sezonunda 10 milyon tonun üzerine çıkmıştır. 2009/10 sezonunda ise 6,5 milyon tona gerileyen tüketim, 2013/14 sezonunda 6,5 milyon ton, 2014/15 sezonunda ise 6,6 milyon ton seviyesinde seyretmiştir.
Sorgumun ardından en çok üretimi gerçekleştirilen bir diğer tahıl ürünü ise pirinçtir. 2003/04 sezonunda 1,8 milyon ton olarak gerçekleşen Nijerya pirinç üretimi, sonraki sezonlarda 2 milyon tonun üzerine çıkmış ve son 11 sezonun en yüksek üretim miktarına 2,877 milyon tonla 2011/12 sezonunda ulaşılmıştır. 2012/13 sezonunda 2,3 milyon ton olarak gerçekleşen pirinç üretimi, 2013/14 sezonunda 2,7 milyon tona; 2014/15 sezonunda da 2,8 milyon tona yükselmiştir. 2015/16 sezonunda ise 2,7 milyon tonluk pirinç üretiminin gerçekleştirilmesi öngörülmektedir. Pirinç üretiminin tüketimi karşılamaya yeterli gelmediği görülmektedir. 2003/04 sezonunda 3,6 milyon ton olan pirinç tüketim miktarı, devamlı olarak artmış ve 2011/12 sezonunda 5,6 milyon tona ulaşmıştır. Tüketim miktarı, 2012/13 sezonunda bir miktar gerileyerek 5,3 milyon tona düşse de, 2013/14 sezonunda 5,8 milyon tona, 2014/15 sezonunda ise 6,4 milyon tona ulaşmıştır.
Nijerya’nın buğday üretimi ise tüketimine kıyasla oldukça düşük seviyededir. 2003/04 ve 2014/15 sezonları arasında yalnızca 2006/07 ve 2011/12 sezonlarında 100 bin tona ulaşabilmiş, diğer sezonlarda 100 bin tonun altında kalmıştır. 2014/15 sezonunda Nijerya’nın buğday üretimi 70 bin tondur. Üretimdeki son derece düşük rakamlara karşın, zaman zaman küçük dalgalanmalar yaşanmakla birlikte, genel hatlarıyla Nijerya’daki buğday tüketimi her geçen gün artış göstermeye devam etmektedir. USDA verilerine göre; 2003/04 sezonunda 2,4 milyon ton olan ülkenin buğday tüketimi, 2004/05 ve 2012/13 sezonları arasında 3 milyon tonun üzerinde gerçekleşmiştir. 2013/14 sezonunda 4,1 milyon tona kadar çıkan ülkenin buğday tüketimi, 2014/15 sezonunda 3,8 milyon tonda kalmıştır. Ancak yeni öngörüler 2015/16 sezonunda tüketimin yeniden 4 milyon tonun üzerine çıkacağına işaret etmektedir.
GANA’DA TAHIL ÜRETİMİ VE TÜKETİMİ
Gana, tahıl üretimi konusunda son derece sınırlı bir ülkedir. Amerikan Tarım Bakanlığı Dış Tarım Servisi (USDA FAS) verileri incelendiğinde, Gana’nın hububat üretiminde en yüksek miktarın mısıra ait olduğu görülmektedir ancak bu da 1 ile 2 milyon ton arasında kalmaktadır. 2003/04 sezonunda 1,2 milyon ton olan ülkenin mısır üretimi, 2004/05, 2005/06 ve 2006/07 sezonlarında 1,1 milyon ton seviyelerinde kalmıştır. 2007/08 sezonunda yeniden 1,2 milyon ton ulaşan üretim, sonraki sezonlarda da artmaya devam etmiş, 2010/11 sezonunda 1,872 milyon tona ulaşmıştır.
Ülke, mısır üretiminde son 11 sezonun en yüksek miktarına 1,950 milyon tonla 2012/13 sezonunda ulaşmıştır. 2014/15 sezonunda 1,8 milyon ton civarında kalan mısır üretiminin 2015/16 sezonunda da yine bu seviyede seyredeceği öngörülmektedir. Mısır tüketiminde ise üretimindekine yakın miktarlar söz konusudur. 2003/04 sezonunda 1,2 milyon ton olarak gerçekleşen mısır tüketimi, 2008/09 sezonunda 1,5 milyon tona ulaşmıştır. Sonraki sezonlarda da yükselmeye devam eden mısır tüketimi, 2013/14 sezonunda 1,9 milyon tona yükselmiştir. Gana’nın mısır tüketimi, 2014/15 sezonunda ise 1,8 milyon ton olarak gerçekleşmiştir.
Gana’da mısırın dışındaki diğer tahılların üretim ve tüketim miktarları 1 milyon tonun altında seyretmektedir. Bu ürünlerden biri olan pirinçte, bugüne kadarki en yüksek üretim miktarı 300 bin tondur. USDA verilerine göre; 2003/04 ve 2008/09 sezonları arasında 200 bin tonun altında pirinç üretimi gerçekleştiren Gana, 2009/10 sezonunda 235 bin ton pirinç üretimi gerçekleştirmiş ve bu miktar 2014/15 sezonunda 300 bin tona yükselmiştir. Gana’da pirinç üretiminin tüketimi karşılamaya yeterli gelmediği görülmektedir. 2003/04 sezonundan 2010/11 sezonuna kadar 463 bin ve 608 bin ton arasında değişen miktarlarda pirinç tüketimi gerçekleştirilmiştir. 2010/11 sezonundan itibaren 700 bin tonun üzerine çıkan pirinç tüketimi, 2014/15 sezonunda 960 bin tona, yani son 11 sezonun en yüksek miktarına ulaşmıştır.
Sorgumdaki üretim miktarları, pirinçten biraz daha yüksektir. 2003/04 ve 2010/11 sezonları arasında genel hatlarıyla 300 bin tonun üzerinde gerçekleştirilen sorgum üretimi (sadece aradaki 2 sezonda düşüş göstermiştir), 2011/12 sezonundan itibaren 300 bin tonun altına gerilemiş, 2013/14 sezonunda 251 bin ton, 2014/15 sezonunda ise 293 bin ton olarak kaydedilmiştir. 2015/16 sezonunda üretimin yeniden 300 bin tonu bulacağı öngörülmektedir. Gana’nın sorgum tüketimi ise üretim miktarıyla paraleldir.
Buğday ise Gana’da üretimi gerçekleştirilmeyen bir tahıl ürünüdür. Ancak, diğer hububat ürünleri arasında en çok tüketilen üçüncü hububat ürünüdür. Ülkede 2003/04 sezonundan 2008/09 sezonuna kadar 306 bin ton ile 426 bin ton arasında buğday tüketimi gerçekleştirilmiş, 2009/10 sezonundan itibaren bu tüketim miktarı 400 bin tonun üzerine çıkılmıştır. Sonraki sezonlarda giderek artan buğday tüketimi, 2012/13 sezonunda 535 bin tona, 2013/14 sezonunda ise 550 bin tona yükselmiş ve 2014/15 sezonunda 560 bin tonla en yüksek tüketim miktarına ulaşmıştır.
NİJERYA’DA TAHIL TİCARETİ
USDA verilerine göre Nijerya’nın en çok ithal ettiği hububat ürünü buğdaydır. Ülkede tüketimi karşılamaya yetmeyecek kadar az miktarda buğday üretilmekte ve tüketim miktarını karşılamak amacıyla ithalata gidilmektedir. Nijerya’da 2003/04 ve 2009/10 sezonları arasında ağırlıklı olarak 3 milyon tonun üzerinde buğday ithalatı yapılmış, ithalat miktarı yalnızca 2003/04 ve 2007/08 sezonlarında 3 milyon tonun altına düşmüştür. 2010/11 sezonunda 4 milyon ton olarak gerçekleşen buğday ithalatı, 2011/12 sezonunda 3,9 milyon tona gerilese de 2012/13 sezonunda 4,1 milyon ton, 2013/14 sezonunda ise 4,5 milyon ton olarak gerçekleşmiştir. 2014/15 sezonunda 4,2 milyon ton olarak kaydedilen Nijerya’nın buğday ithalatının, 2015/16 sezonunda da 4,4 milyon ton civarında gerçekleşeceği öngörülmektedir. Nijerya’nın kayda değer miktarda buğday üretimi gerçekleştirmediği, ithal ettiği buğdayın çok küçük bir kısmını ise ihracatta kullandığı görülmektedir. 2003/04 ve 2008/09 sezonları arasında herhangi bir ihracat faaliyeti görülmezken, 2008/09, 2009/10 ve 2010/11 sezonlarında, ülkenin 500 bin ton dolaylarında buğday ihracatı gerçekleştirdiği görülmektedir. İhracat miktarı, 2011/12 ve 2012/13 sezonlarında bir miktar düşse de 2013/14 sezonunda tekrar 500 bin tona yükselmiş, 2014/15 sezonunda ise 400 bin ton seviyesinde kalmıştır.
Nijerya’nın ithalatını yaptığı en önemli ikinci hububat ürünü ise pirinçtir. Nijerya’da 2 milyon tonun üzerinde pirinç üretimi yapılmakta, ancak bu üretim miktarı, tüketimi karşılamaya yetmemektedir. Bu sebeple pirinç ithalatına gidilmektedir. Pirinç ithalatının 2003/04 sezonundan itibaren istikrarlı şekilde yükseldiği, 2010/11 sezonunda 2,4 milyon tona, 2013/14 sezonunda 3,2 milyon tona ve 2014/15 sezonunda 4 milyon tona ulaştığı görülmektedir. 2015/16 öngörüsü ise 3 milyon ton civarındadır.
Nijerya’da mısır ithalatında ise düşük miktarlar gözlenmektedir. 2003/04 sezonundan 2009/10 sezonuna kadar kayda değer bir ithalat miktarı görülmezken, 2009/10 ve 2011/12 sezonları arasında sadece 100 bin ton mısır ithalatı gerçekleştirildiği görülmektedir. 2012/13 sezonundan itibaren 200 bin tona çıkan ithalat, 2014/15 sezonunda da 300 bin ton olarak kaydedilmiştir. Mısır ihracatının ise 2006/07 sezonundan 2014/15 sezonuna kadar 100 bin ton olarak gerçekleştiği, 2014/15 sezonunda ise 200 bin tona ulaştığı görülmektedir.
GANA’DA TAHIL TİCARETİ
Gana’nın ithal ettiği başlıca tahıl ürünleri pirinç ve buğdaydır. Gana’da pirinç ithalatı, tüketim miktarını karşılayabilmek için yapılmakta, bu sebeple herhangi bir ihracat faaliyeti gözlenmemektedir. 2003/04 ve 2006/07 sezonları arasında 400 bin ton civarında pirinç ithal eden Gana, 2006/07 ve 2010/11 sezonları arasında ithalat miktarını 400 bin tonun altına düşürmüştür. 2010/11 sezonundan itibaren tekrar artışa geçen ülkenin pirinç ithalatı, 2013/14 sezonunda 530 bin tona, 2014/15 sezonunda ise 650 bin tona yükselmiştir.
Buğday üretiminin olmadığı ancak tüketimin her geçen gün arttığı Gana’da, iç talebi karşılamak amacıyla buğday ithalatına başvurulmaktadır. 2003/04 ve 2009/10 sezonları arasında 300 bin ton dolaylarında buğday ithalatı yapılmış ve bu miktar 2009/10 sezonunda 430 bin tona, 2011/12 sezonunda 571 tona ve 2013/14 sezonunda 579 bin tona yükselmiştir. 2014/15 sezonunda 550 bin ton seviyesinde kalan Gana’nın buğday ithalatının, 2015/16 sezonunda 575 bin tona ulaşacağı öngörülmektedir.
NİJERYA VE GANA’DA UN ENDÜSTRİSİ
Buğday ve pirinç için büyük bir pazar olan Nijerya’da ekmek, noodle, makarna ve bisküvi gibi unlu mamullere yönelik talebin yüksek olduğu gözlenmektedir. Ülkedeki un endüstrisi, küçük bir üretici grubu tarafından kontrol edilmektedir. Nijerya’da 2014 yılı itibariyle 9 adet un değirmeni olduğu bilinmektedir. 2000 yılında 23 adet un değirmeni olduğu görülürken, bu miktar 2013 yılında 10’a, 2014 yılında ise 9’a düşmüştür. Bunlardan 5 tanesi ülkedeki un endüstrisinin yüzde 90’ına hâkimdir. Genel itibariyle kurulu kapasitelerinin altında faaliyet gösteren ülkedeki un değirmenlerinin birçoğu, limanlarda yer almakta ve bu sebeple depolama faaliyetleri konusunda sıkıntılar yaşamaktadırlar.
Gana’da ise 3 un değirmeni olduğu bilinmektedir. Yılda 270 bin ton buğday unu tüketen Gana, un üretiminde kullanacağı buğdayın hepsini ithal etmektedir. Ülkede üretilen buğday ununun yüzde 80’i ekmek yapımında kullanılmaktadır. Kalan yüzde 20’si ise kek ve diğer unlu mamullerin üretiminde kullanılmaktadır. Ganalı tüketiciler yüksek kaliteli sert buğday ununu tercih etmektedir.