“Meksika, dünyanın en büyük 11. ve Latin Amerika’nın ise 3. tarım ve hayvancılık ülkesi. Meksika’da tarıma dayalı sektörler, güçlü tüketici talebi ve büyüyen orta sınıfın da etkisiyle sürekli ve istikrarlı bir şekilde büyüyor. Geniş tarım arazilerine ve çok çeşitli iklime sahip olan Meksika, büyük ölçekli tarımsal üretim için çok uygun bir ülke durumunda. Ülkede faaliyet gösteren değirmenler de modern ekipmanlarla yenileniyor ve eskilerinin yerini yenileri alıyor.”

Meksika, nüfus açısından İspanyolca konuşulan ülkelerin en büyüğü. Dünyanın en kalabalık nüfusa sahip 10. ülkesi olan Meksika, 127 milyon insanın yaşadığı bir pazar. 1,1 trilyon dolarlık ekonomisi ile Latin Amerika’da ikinci, dünyada ise 15. sırada yer alıyor. ABD ile derin ticaret ve yatırım ilişkilerini sürdüren Latin Amerika ülkesinin büyük ve çeşitlendirilmiş bir ekonomisi var.

Meksika; Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği Örgütü (APEC), G-20 ve Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’ne (OECD) üye. Ayrıca dünya üzerinde en çok serbest ticaret anlaşmasına (STA) taraf olan ülke konumunda. Meksika, toplamda 46 ülkenin taraf olduğu 12 STA imzalamış durumda. STA imzaladığı ülkelere ve topluluklar arasında Avrupa Birliği, Avrupa Serbest Ticaret Bölgesi, Japonya, Pasifik İttifakı ve İsrail ile 10 Latin Amerika ülkesi var.

Meksika, birkaç yıldır bir reform programı yürütüyor ve bu kapsamda özelleştirmeler, denetimleri gevşetme ve hükümetin rolünü azatlma gibi adımlar atıyor. Hukukun üstünlüğünün güçlendirilmesi, sınırlar arası ticaretin kolaylaştırılması, birçok sektörün özel şirketlerin yatırımlarına açılması, telif haklarının korunması gibi adımlar, Meksika’nın ekonomik büyümesi ve kalkınmasını desteklemek için aldığı önlemlerden bazıları.

LATİN AMERİKA’NIN 3. BÜYÜK TARIM ÜLKESİ

Meksika ekonomisi; yüksek teknolojiye dayalı endüstriler, petrol üretimi, madencilik ve imalat sektörlerinin güçlü olduğu çeşitlendirilmiş bir ekonomi. Ayrıca büyük ve çeşitlendirilmiş bir tarım sektörü var ve bu sektör, ABD ile sıkı bir entegrasyon içinde. Tarım, Meksika GSYİH’sinin %3,42’sini oluştururken, istihdamın %12,97’sini sağlıyor. Hayvancılık alanında dünyada 11. sırada yer alan Meksika, Latin Amerika’da ise üçüncü. Kahve, şeker, mısır, sorgum, portakal, avakado ve misket limonu üretiminde de üst sıralarda yer alıyor. Sığır yetiştiriciliği ve balıkçılık da gıda sektörü için önemli faaliyetler arasında.

Meksika’da tarıma dayalı sektörler, güçlü tüketici talebi ve büyüyen orta sınıfın da etkisiyle sürekli ve istikrarlı bir şekilde büyüyor. Geniş tarım arazilerine ve çok çeşitli iklimlere sahip olan Meksika, büyük ölçekli tarımsal üretim için çok uygun bir ülke durumunda.

TAHIL İTHALATI ARTMAYA DEVAM EDECEK Meksika, ABD menşeli mısır, buğday ve pirincin en büyük alıcısı. Bunun yanında Amerikan sorgumu için de önemli bir pazar. Bu tahılları üretiyor olmasına rağmen, Meksika’nın tahıl ithalatının artarak devam etmesi bekleniyor. Bunda, özellikle mısırın hayvan yemi olarak artan şekilde kullanımı ve buğday temelli gıdalara ve fırınlanmış ürünlere olan talep artışının etkisi görülüyor.Meksika hükümeti, 2017 yılından itibaren, Amerikan tahılına olan bağımlılığı azaltmak için harekete geçti ve diğer bölgelerden daha fazla tahıl satın alma yoluna gitti. Bu trendin sürmesi bekleniyor.

ORGANİK GIDAYA YÖNELİK TALEP ARTIŞI Daha sağlıklı tüketim trendinin güç kazandığı Meksika’da organik ürünlere olan talep de son yıllarda artış görülüyor. Çünkü Meksikalı tüketiciler, organik gıdaların diğerlerine göre daha sağlıklı olduğunu düşünüyor. Bugün Meksika, obezite ve diyabetin, özellikle de çocuklarda en çok görüldüğü ülkeler arasında yer alıyor. Meksika hükümeti, bu duruma karşı eğitim kampanyaları, işlenmiş gıdalarla ilgili yeni etiketleme normları ve öğrencileri hedef alan beslenme yasalarını devreye soktu. Sonuç olarak, Meksikalı tüketiciler arasında sağlıklı yaşam tarzı ve daha iyi beslenme alışkanlıklarını takip edenlerin sayısı artıyor.

TAHIL ÜRETİMİNDE MÜTEVAZI BÜYÜME BEKLENTİSİ ABD Tarım Bakanlığı (USDA), Meksika’da tahıl üretiminin 2019/20 sezonunda hafif şekilde artmasını bekliyor. Bunda, hükümetin temel tahılların üretiminde küçük çiftçilere verdiği desteğin önemli bir payı var. Ancak bu progamların henüz başlangıç aşamasında olması, üretim üzerinde ne kadar güçlü bir etki yapacağını tahmin etmeyi güçleştiriyor. USDA’nın mart ayında yayınladığı raporda, Meksika tahıl sektörü için şu değerlendirmeler yapılıyor:

Yemlik tahıl talebinin istikrarlı şekilde yükselmesi bekleniyor. 2019/20 dönemi için bu artışın yüzde 3 olacağı tahmin ediliyor. Uluslararası piyasada fiyatı nispeten düşük olan mısır, besleyici özellikleri sebebiyle de Meksika yem sektöründe tercih edilen ürün. Bu arada, insan tüketimi için tahıl talebindeki artış, nüfus artış hızı civarında kalacak.

Meksika, başlıca tahılların önemli pazarlarından biri olmayı sürdürecek. 2019/20 döneminde, yem ve gıda için kullanılan tahıllara yönelik talep artışı, ithalata da yansıyacak. ABD, lojistik avantajları ve mevcut iş ilişkileri dolayısıyla Meksika’nın başlıca tedarikçisi olmayı sürdürecek. Ancak Meksika’nın tahıl kaynaklarını çeşitlendirmesi eğilimi özellikle buğday ve bir ölçüde de pirinçte kendisini gösterecek.

ÜRETİMDE BUĞDAYDAN MISIRA GEÇİŞ

Meksika’da özellikle kuzey eyaletleri olan Sonora, Sinaloa ve Baja California’da yoğunlaşan 28 bin kadar buğday üreticisi var. 2019/20 sezonunda buğday üretiminin 3,1 milyon ton olarak gerçekleşmesi bekleniyor. Fakat buğdaydaki nispeten düşük fiyatlar sebebiyle birçok üreticinin son yıllarda mısıra geçiş yaptığı belirtiliyor. Daha yüksek verim sağlayan mısır, çiftçiler için cazip bir alternatif. Örneğin Sonora’da son iki yılda 30 bin hektarlık tarım arazisinde buğday terk edilerek mısıra geçildi.

Aynı dönem için buğday tüketiminde yüzde 1,4 artış bekleniyor. Bunun temel sebebi, nüfustaki artış olarak göze çarpıyor. 2017/18 döneminde kalori alımına karşı kampanyaların da etkisiyle unlu mamül tüketimi azalsa da 2018/19 döneminde yeniden artmıştı. Yıllık toplam buğday tüketiminin ise 7,7 milyon ton civarında gerçekleşmesi bekleniyor.

Meksika’da daha sağlıklı olarak algılanan yeni ürünlerin tüketiminde de artış söz konusu. Örneğin, tam buğday ve organik unlu mamüllerin tüketimi artmaya devam edecek. Bu tür ürünlerin tüketimi, daha çok büyük şehirlerle sınırlı kalsa da söz konusu alt sektörlerde en hızlı büyüme oranları kaydediliyor.

UN FABRİKALARI YENİLENİYOR

Meksika, birbirinden bağımsız birkaç buğday pazarına sahip bir ülke. Ülkenin güneydoğusundaki Bajio bölgesinde, değirmenciler ve fırıncılar yerli buğday kullanıyor. Bunda, daha uygun olan lojistik şartlar ve bölgesel ekmeğin tercih edilmesi etkili. Başkent Mexico City’nin de dahil olduğu orta kesimlerde yüksek proteinli unlar tercih ediliyor. Mexico City ve ülkenin kuzeyinde, ithal buğdayı kullanmak lojistik açıdan daha avantajlı.

Meksika genelinde, büyük ülkeler tarafından işletilen 85 değirmen mevcut. Bu değirmenler modern ekipmanlarla yenileniyor ve eskilerinin yerini yenileri alıyor. Bu tesislerin yılda toplam 9,4 milyon ton buğday işleme kapasitesine sahip olmasına rağmen, bunun 6,6 milyon tonu kullanılıyor.

Ülkenin toplam buğday ithalatının 2019/20 döneminde hafif artarak 5,7 milyon tona yükselmesi bekleniyor. Meksika’nın en büyük tedarikçisi yine ABD olacak ve onu Kanada takip edecek. Bununla birlikte, Latin Amerika ülkesi son yıllarda buğday tedarikçilerini çeşitlendirme yoluna gitti. 2017/18 ve 2018/19 döneminin ilk yarısında Rusya’dan önemli miktarda, Ukrayna’dan da bir miktar buğday sevkiyatı yapıldı. Rus buğdayının fiyatının düşük olması ve Karadeniz üzerinden nakliye masraflarının nispeten az olması bunu mümkün hale getirdi.

Meksika, 2019/20 sezonunda ise ilk kez Polonya ve Almanya’dan buğday sevkiyatına başlayacak. Böylece hem fiyat hem de buğday çeşidi bakımından daha esnek bir tedarik kaynağına sahip olacak. Değirmenlerin buğday alımlarını etkileyen faktörler arasında fiyatla birlikte, protein içeriği ve sevkiyatların homojenliği de yer alıyor. ABD’den gelen bir sevkıyat içinde farklı protein düzeyine sahip buğdayların bulunduğu not edilmişti. Fakat diğer ülkelerden yapılan sevkiyatlarda bu sorunla karşılaşılmadı.

Öte yandan, makarna yapımında kullanılan cristalino buğdayı ise Meksika’nın ihraç kalemleri arasında. Başlıca pazarları ise Cezayir ve Venezuela. 2019/20 döneminde, cristalino buğdayı ihracatının hafif şekilde artması bekleniyor.

DÜNYANIN EN BÜYÜK 6. MISIR ÜRETİCİSİ

Meksika’da mısır üretimine dair tahminler, 2019/20 dönemi (ekimden eylüle) için 27,1 milyon ton. Mısır ekili arazinin 7,3 milyon hektar olacağı tahmin ediliyor. 2018/19 sezonunun sonbahar/kış mısırı üretiminin ise geçtiğimiz yıl olduğu gibi 7,7 milyon ton olarak gerçekleşmesi bekleniyor. 2017/18 ve 2018/19 sezonlarındaki mısır üretimi tahminleri ise USDA tarafından daha önce 27,6 milyon ton ve 26,7 milyon ton olarak açıklanmıştır. Fakat bu rakamlar yukarı yönlü revize edildi.

Meksika, dünya mısır üretiminin yüzde 3’ünü gerçekleştiriyor ve bu alanda dünyada 6. sırada. Mısır, üretim ve tüketim anlamında Meksika’da en çok rağbet gören tahıl. Mısır üretimi, büyük ölçekli ve sulama sistemine sahip ticari plantasyonların yanı sıra küçük çiftçiler tarafından geçinebilmek için de ekiliyor. Fakat diğer tahıllarda olduğu gibi, düşük verimlilik sebebiyle mısır üretiminde istenen artış sağlanamıyor.

USDA’nın tahminlerine göre, Meksika’da 2019/20 döneminde mısır tüketimi bir önceki yıla göre yüzde 2,3 artarak 44,7 milyon tona yükselecek. Bu artışta en önemli rolü yemlik mısıra olan talep oynayacak. Gıda için kullanılan mısıra talep de hafif şekilde artacak. Meksika’da mısır daha çok tortilla ve mısır unu yapımında kullanılıyor.

Diğer birçok ülkenin aksine mısır, Meksika’da yemden ziyade gıda olarak kullanılıyor. Meksika’da beyaz mısır daha çok gıda için, sarı mısır ise hayvan yemi olarak ayrılıyor.

2019/20 sezonu için mısır ithalatının bir önceki yıla göre yüzde 6 artarak 17,8 milyon tona çıkması bekleniyor. Mısır ihracatının ise 1 milyon ton civarında kalacağı tahmin ediliyor.

ÖNEMLİ BİR SORGUM ÜRETİCİSİ

Meksika, dünya sorgum üretiminde de 4. sırada. 2018/19 dönemindeki sorgum üretiminin 4,7 milyon ton civarında kalacağı, 2019/20 döneminde ise üretimin 5 milyon tona çıkacağı tahmin ediliyor. Meksika’da sorgum üretimi 5 yıldır düşüş eğiliminde. 2013/14 döneminde 8,5 milyon tonluk sorgum üretimi gerçekleştirilmişti.

Sorgum tüketiminin ise 2019/20 sezonunda hafif şekilde artarak 5,15 milyon tona çıkacağı tahmin ediliyor. Bu ürünün başlıca müşterisi kanatlı hayvan yetiştiricileri. Sorgum daha çok yem karışımı ve konsantrelerinde kullanılıyor. Sorgum ithalatının 400 bin ton civarında kalması bekleniyor.