Hindistan, dünya genelinde pirinç ve buğday üretiminde ikinci ve baklagillerde ise açık ara birinci sırada yer alıyor. Buğday ve pirinç, Hindistan’ın gıda güvenliği politikasının köşe taşlarını oluşturuyor. ABD Tarım Bakanlığı verilerine göre, buğday üretiminin yoğun olduğu bölgelerde elverişli hava şartları sayesinde Hindistan üst üste beşinci kez bereketli hasat mevsimi geçirecek. İç piyasadaki fiyatların düşük olması sayesinde, Hindistan’ın bu yıl 2 milyon ton buğday ihraç etmesi bekleniyor.

Nüfusu 1,3 milyar civarında olan Hindistan, Çin’in ardından en çok nüfusa sahip olan ikinci ülke. 3,287,263 km² yüzölçümü ile dünyanın 7. büyük ülkesi. Dünyanın en büyük demokratik ülkesi olan Hindistan, 2028 yılı itibariyle Çin’i de geçerek en çok nüfusa sahip ülke olacak. Yükselen bir ekonomik güç olan Hindistan, aynı zamanda önemli bir bölgesel güç. Bununla birlikte çok büyük sosyal, ekonomik ve çevresel sorunlarla da karşı karşıya. Yıllar boyunca çok yüksek büyüme oranları yakalayan Hindistan ekonomisi, COVID-19 pandemisinden önce hız kesmeye başlamıştı. 2017 yılında yüzde 8,3 olan büyüme oranı 2020’de yüzde 4’e geriledi.

Buğday ve pirinç, Hindistan’ın gıda güvenliği politikasının köşe taşlarını oluşturuyor. Hindistan hükümeti; yeni çeşitler ve üretim teknolojileri (örneğin tohum, zararlılarla mücadele) konusunda araştırma, geliştirme ve çiftçileri eğitme faaliyetlerine önemli kaynaklar ayırıyor. Hem merkezi hükümet hem de eyalet yönetimleri buğday gibi ürünler için su, gübre, tohum, enerji, sulama, kimyevi maddeler ve tarım kredileri gibi girdilerde çiftçileri destekliyor.

HİNDİSTAN BUĞDAY ÜRETİMİ

Hindistan, uluslararası buğday piyasaları için istikrarlı bir oyuncu olarak görülmüyor. Üretimin düşük olduğu yıllarda buğday ithal eden ülke, yerel üretim yeterli ve fiyatlar yüksek olduğunda ise ihracat yapıyor. 2021/2022 sezonunda ülke içindeki üretimin yüksek olmasından dolayı ithal buğdayın bu pazara girmesi çok kolay olmayacak. Bununla birlikte, giderek büyüyen unlu mamuller/şekerleme sektöründe (pizza ve hamburger gibi ürünlerde kullanılan) özel un türleri için ülkede yetiştirilmeyen buğday türlerine talep var.

Hindistan’da buğday üretimi, son beş yılda artan ekim alanları ve verimlilik sayesinde son dönemdeki trendleri aştı. Hükümetin taban fiyat uygulaması sayesinde daha verimli çeşitler daha geniş alanlara ekildi ve hava şartlarının da elverişli geçmesiyle üretim artışı sağlandı.

Taban fiyatların yüksek olması sayesinde, buğday ekilen eyaletlerde sulanan arazilerde buğday tercih ediliyor. Kışın ekilen mısır, baklagiller, yağlı tohum ve diğer tahıllara kıyasla daha istikrarlı verime sahip olmasından dolayı çiftçiler buğdaya rağbet gösteriyor. Son on yılda buğday ekim alanları 29-31,6 milyon hektar arasında sabit kaldı.

Buğday, Hindistan’ın kuzeybatısında ve orta kesimlerinde temel besin. Ülkenin güneyinde ve doğusunda ise buğdayın yerini pirinç alıyor. Ülkede tüketilen buğdayın yüzde 80’i hanehalkları, yerel restoranlar ve lokantalar tarafından kullanılıyor. Bir miktar buğday (yüzde 12-15) ise unlu mamuller, bisküvi ve kurabiye gibi ürünler için işleniyor. Yaklaşık 4-5 milyon ton civarında buğday ise Batı tarzı makarna ve şekerleme gibi ürünlerde kullanılıyor.

HİNDİSTAN DEĞİRMENCİLİK SEKTÖRÜ

Değirmencilik sektöründe orta ve büyük ölçekli 1.300 civarında un değirmeninin bulunduğu Hindistan’da yıllık üretim kapasite 25-28 milyon ton. Değirmenlerin birçoğu yüzde 55-60 kapasiteyle çalışıyor ve yılda 15-16 milyon ton buğday işleniyor. Buğdayın büyük bölümü ise aileler tarafından işletilen küçük ölçekli değirmenlerde un haline getiriliyor.

Hindistan’da toplamda 200 milyon ton tahıl işleniyor ve bu sektörde 400.000 kişi çalışıyor. Buğday değirmenciliğinde düşük kapasiteli geleneksel ekipman (çakki adı verilen küçük taş değirmenler) kullanılıyor. Un üretiminin yüzde 15’i 800 civarında büyük taş değirmenlerinde gerçekleştiriliyor. Günde 100 tondan fazla işleme kapasitesine sahip 1500 kadar modern valsli değirmen de artan un talebine karşılık veriyor. Un üretiminin yüzde 30’unu karşılayan bu değirmenler, buğday unu (atta), ince çekilmiş beyaz un (mayda) ya da irmik (sooji ya da rava) üretiyor.

ABD Tarım Bakanlığı verilerine göre, buğday üretiminin yoğun olduğu bölgelerde elverişli hava şartları sayesinde Hindistan üst üste beşinci kez bereketli hasat mevsimi geçirecek. 2020/2021 (Nisan-Mart) döneminde 31,6 milyon hektarlık alandan 107 milyon ton buğday üretilmesi bekleniyor. Üst üste dört yıl hasat rekoru kıran ülkede bu yıl tüm zamanların ikinci büyük hasadı elde edilecek. 2021/2022 sezonunda buğday tüketiminin bir önceki yıla göre hafif şekilde artarak 97 milyon tona ulaşacağı tahmin ediliyor.

BUĞDAY STOKLARI

Nisan ayı itibariyle hükümetin elindeki buğday stokları 27,3 milyon ton düzeyindeydi. Üretim miktarının geçtiğimiz yıla göre biraz azalması, tüketimdeki artış ve ihracattan dolayı 2021/2022 dönemi sonunda stokların 1 milyon ton azalması bekleniyor.

Hindistan’ın buğday ithalatına koyduğu yüzde 40 oranındaki vergiden dolayı bu ürünün büyük miktarlarda ithal edilmesi beklenmiyor. Bu sezon yalnızca 25 bin ton civarında buğday ve buğday ürünü ithal edilecek. Bunlar da lüks olarak görülen Batı tarzı tüketim ürünleri olacak.

İç piyasadaki fiyatların düşük olması sayesinde, Hindistan’ın bu yıl 2 milyon ton buğday ihraç etmesi bekleniyor. Satışlar komşu ülkeler Nepal, Bangladeş ve Sri Lanka’nın yanı sıra Afrika ve Ortadoğu pazarlarına da yapılacak.

PİRİNÇ

Hindistan’ın en önemli mahsulü olan pirinç, gıda amaçlı tahıl üretiminin de %40’ını oluşturuyor. Pirinç, nüfusun yüzde 70’i için temel besin kaynağı konumunda. Hindistan’da 4.000’in üzerinde pirinç çeşidi üretiliyor. Tarım arazilerinin çok büyük çoğunluğu (yüzde 90’ı) 2 hektardan küçük ve çiftçiler de elde ettikleri ürünün yüzde 45 ila 50’sini kendileri tüketmek ya da tohumluk olarak kullanmak üzere saklıyor. Yüksek verimli/hibrit pirincin çoğu hükümet tarafından satın alınırken, küçük bir kısmı da ihraç etmek üzere tüccarlar tarafından alınıyor.

Hindistan’da pirinç üretimi son dört yılda elverişli muson yağmurları sayesinde ortalama üretimin üzerinde seyretti. Pirinç ekim alanları 44 milyon hektar civarında kalırken, şehirleşme ve yüksek değere sahip ürünler bu alanların daralmasına yol açabilir. Üretimdeki artışa rağmen, bazı eyaletlerde iklim değişikliği gibi sorunlardan ötürü bu üretimin sürdürülebilirliği konusunda endişeler söz konusu. Bazı eyaletler yoğun ve pirinç temelli (pirinç-buğday ya da pirinç-pirinç) münavebeli sistemler takip ediyor ve bu da toprak sağlığını kötüleştirirken, yeraltı su düzeyini azaltıyor ve dirençli hastalıkların/zararlıların ortaya çıkmasına yol açıyor.

ABD Tarım Bakanlığı, 2021 muson mevsiminin normal geçmesi halinde, Hindistan’da pirinç üretiminin 118 milyon tona ulaşacağını tahmin ediyor. Yağmurlar daha az sulama gerektirdiği için üretim maliyetlerini düşürüyor ve pirinç üretiminde diğer ürünlere göre daha yüksek kâr marjları getiriyor. Hükümetin önümüzdeki yıl için taban fiyatları yükseltmesi, çiftçileri pirinç üretimine yönlendirecek.

Pirinçte ihracat yasağının kalktığı 2011 yılından sonra, Hindistan dünyanın en büyük pirinç ihracatçısı haline geldi. 2020/2021 döneminde pirinç ihracatının 15,5 milyon ton ile rekor kıracağı tahmin ediliyor. Ancak 2021/2022 sezonunda taban fiyatlardan dolayı iç piyasanın yükselmesi ve rekabet eden diğer ülkelerden dolayı ihracatın 14 milyon tona düşmesi bekleniyor.

Basmati dışındaki pirinç türlerinin geleneksel pazarlardan güçlü talep görmesinden dolayı, Hindistan’ın pirinç ihracatı 2020 yılının başından bu yana güçlü şekilde devam ediyor. COVID-19 kaynaklı sorunlara rağmen, Hindistan’ın ihracatında aksamalar yaşanmadı.

Hindistan’da kaba taneli tahıllarda ise üretimi muson yağmurlarına bağlı. Çünkü tarım arazilerinin yüzde 85’inde sulama yapılmıyor. 2021/2022 sezonunda, yaz aylarında muson yağmurlarının normal seyretmesi halinde 47,6 milyon tonluk kaba taneli tahıl üretimi bekleniyor. Geçtiğimiz sezon ise 49,2 milyon ton ile rekor kırılmıştı. 2021/2022 dönemi için üretim tahminleri şu şekilde: 29 milyon ton mısır, 12 milyon ton darı, 4,6 milyon ton sorgum ve 1,95 milyon ton arpa.