“En iyi entegre haşere yönetimi programları, saha çalışanları ile pest kontrol yöneticileri arasındaki güçlü çalışma ilişkisine dayanır. Deneyimlerimize göre en iyi sonuçlar; prosedürler ve her iki tarafın sorumlulukları net olduğunda alınmaktadır.”

Haşere kontrolünün önündeki en büyük zorluklardan biri, hafife alınmasıdır. Haşereler tarafından yayılan hastalıklar, özellikle şehirlerde ciddi sağlık risklerinin doğmasına yol açmıştır.

Söz konusu hastalıklar yönetildiği ve yayılmalarının önüne geçildiği için etkili haşere yöntemlerinin önemi kolayca göz ardı edilebilmektedir; ancak bu alanda çalışma yapılmadığı takdirde son derece tehlikeli hastalıkların yeniden ortaya çıktığını yakın zaman içinde görebiliriz.

Hastalıkların haşereler yoluyla yayılması her zaman var olan bir tehdittir. En bilinen örnek ise sivrisineklerdir. Sivrisinekler dünya üzerinde yaşayan en tehlikeli canlı olmaya devam etmektedir; çünkü sivrisinek kaynaklı

hastalıklar pek çok insanın ölümüne yol açmaktadır. Haşereler 14. yüzyılın Avrupa’sında bubonik vebanın yayılmasına neden olarak nüfus üzerinde büyük bir etki yaratmış, ancak bu olay, şehirlerde etkili haşere kontrolleri yapmanın ne kadar hayati bir öneme sahip olduğunu anlamamızı sağlamıştır.

Sıçan, hamamböceği ve sinek gibi haşereler hastalık vektörü gibi hareket etmenin ötesinde, yaşadığımız alanların kirlenmesine yol açabilir; binalara ve ekipmanlara zarar verebilir ve hiç şüphesiz ki müşteriler tarafından görüldüklerinde olumsuz marka algısına neden olabilir.

Günümüzde ise toplum olarak haşere kontrolünün şehir ortamında şart olduğunu bilmemize rağmen bu kontrolün nasıl yapıldığı hakkında pek bir bilgimiz yok.

Özellikle de etkili bir haşere yönetim programı uygulanırken ilgili yöneticinin buradaki rolü ve bu uygulama sırasında sık karşılaşılan teknik zorluklar hakkındaki bilgimiz kısıtlı. Bu sadece mesken mahallerdeki haşere yönetimi ile sınırlı değil; Ticari müşteriler de bu işin karmaşıklığını yabana atıyor.

Hassas üretim sahalarında dış bir kaynak tarafından uygulanan tek kritik kalite prosesinin haşere yönetimi olduğunu düşünürsek, saha kalite ve güvenlik müdürünün temel entegre haşere yönetimi prensiplerinin ayrıntılı bir şekilde anlamasının oldukça önemli olduğu söyleyebiliriz.

Pest kontrol yöneticilerinden hep duyduğumuz şudur ki en iyi sonuçlar, kendileri ile müşterileri arasında mükemmel bir çalışma ilişkisi olduğunda alınır. Müşteri, programı anladığında ve buna dahil olduğunda, entegre haşere yönetimi planının tüm öğeleri incelenebilir.

Bu yüzden bir entegre haşere yönetimi planı hazırlanırken ilk yapılacak şey pest kontrol firması ile müşteri arasında bir görüşme düzenlemektir.

Pest kontrol firması; geçmişte yaşanan tüm haşere aktiviteleri, tesisin fiziksel yapısı, içeride gerçekleştirilen prosesler ve sahada görev yapan kişilerin rolleri ve sorumlulukları hakkında bilgilendirilmelidir.

Daha da önemlisi pest kontrol firmasının haşere yönetim planını hazırlarken gıda güvenlik standartlarını göz önünde tutabilmesi için, sahada uygulanan tüm gıda güvenlik standartları hakkında bilgilendirilmesi gerekir.

Entegre Haşere Yönetimi Planı dört temel ögeden oluşmaktadır: 1. İnceleme ve değerlendirme 2. Eylem limitlerinin belirlenmesi 3. Kontrol stratejilerinin uygulanması 4. Gözden geçirme, izleme ve rapor verme

İlk aşama olan inceleme ve değerlendirme sırasında, pest kontrol yöneticisi, ayrıntılı bir saha incelemesi yapacak ve potansiyel risk faktörlerini tespit edecektir. Saha yönetiminin bu prosese katılması tavsiye edilmektedir; çünkü bunların pek çoğunun muhtemelen saha yönetimi tarafından çözülmesi gerekecektir.

Saha güvenliği ve kalitesinden sorumlu tüm kişilerin, haşere yönetimi prensiplerinden temel düzeyde anlaması tavsiye edilir.

Bayer Çevre Sağlığı Departmanı, söz konusu alanı temel düzeyde anlamak isteyen kişiler için geliştirilmiş bir çevrimiçi risk değerlendirme aracı sunmaktadır; bu araç sayesinde kişiler kendi pest kontrol yöneticileri ile daha iyi çalışır ve haşerelerin binalara girmesini önlemeye yönelik stratejiler geliştirilirken daha aktif bir rol üstlenirler. Bu araç kullanıcının 40 tane genel risk faktörünü dikkate alarak tesisini sistematik bir şekilde değerlendirmesini sağlar.

Bayer’den Ruhsatlandırma ve Geliştirme Müdürü Özgür Öztan’a göre, “En iyi entegre haşere yönetimi programları, saha çalışanları ile pest kontrol yöneticileri arasındaki güçlü çalışma ilişkisine dayanır. Deneyimlerimize göre en iyi sonuçlar; prosedürler ve her iki tarafın sorumlulukları net olduğunda alınmaktadır.”

Risk değerlendirmesine bağlı olarak bir saha haşere yönetim planı geliştirilecektir. Bu plan ilk önce tesiste alınması gereken haşere önlemlerine odaklanır veya bir başka deyişle ilk aşamada, haşerelerin binalara girme ihtimalini azaltan fiziksel tedbirler alınır ve bu yönde iş akışları oluşturulur.

Bu plan, çok sayıda faktörden etkilenebilir; bunlardan bazıları iklim, coğrafya, çevredeki binalar, binanın planı ve binanın durumudur.

Binada tamir, modifikasyon yapılabilir veya tavsiye edilen saha proseslerinde değişikliğe gidilebilir. Bunlar, saha planı çerçevesinde tespit edileceği için, söz konusu tavsiyelere uyulması son derece önemlidir; aksi takdirde entegre haşere yönetimi planının uygun bir şekilde faaliyete sokulmadığı sonucuna varılabilir.

Bu durum da aynı şekilde pest kontrol yöneticisi ile saha güvenlik müdürü arasında yakın bir çalışma ilişkisi kurulmasının ne kadar önemli olduğunu vurgular.

Saha içinde, işlemden geçen materyallerin tipi ve üretilen ürünler ile bulunması beklenen haşere türü arasında bir ilişki olabilir. Hammadde ve bitmiş ürünlerin ihracatı ve ithalatı arasındaki prosesler, saha hijyeni ve saha uygulamaları da dikkate alınacaktır.

Sahaya belirli türden haşerelerin geldiği sonucuna varıldıktan sonra planda, haşere enfestasyonun tanımlanabilmesini ve bir sorun olarak bildirilebilmesini sağlayan ‘eylem sınırları’ ve kuralları açıklanacaktır. Bu, sadece haşerelerin sahada bulunma ihtimalini değil, aynı zamanda haşerelerin neden olabileceği sorunları da dikkate alacaktır.

Daha sonra plan, haşere izleme cihazlarını, prosedürlerini ve inceleme zamanlarını belirleyecektir. Etkili bir planda aynı zamanda, saha çalışanlarının haşerelerin erken tespiti ve bu aktivitenin resmi olarak kaydedilmesi işlerinde rol oynamaları için açık talimatlar bulunur. Haşere aktivitesine ait belirtileri tespit edip bunu bildirebilmesi için saha görevlisinin temel haşere tespit eğitimini alması tavsiye edilmektedir.

Tüm bu aktivite, düzenli bir şekilde hazırlanan raporlar sayesinde tespit edilecektir. Raporlar yalnızca haşere aktivitesi açısından sahanın ne durumda olduğunu ortaya çıkarmaz.

Aynı zamanda tüm doğru önleyici tedbirlerin ve inceleme prosedürlerinin gerçekleştirildiğine dair güvence de sağlar. Bu, özellikle de güvenlik denetimlerinin düzenli bir şekilde yapılması gereken ortamlarda önemlidir.

Rapor belgeleri, sahada kullanılan tüm haşere kontrol ürünlerine ait ayrıntıları içerecektir. Raporlar tabii ki tüm haşere aktivitelerinin ayrıntılarını ve buna karşılık uygulanan düzeltici eylemleri de tespit edecektir.

Bu verilerin elde edilmesi zaman içindeki trend analizinin geliştirilmesine imkan tanır. Bu analiz, entegre haşere yönetiminin iyileştirilmesini ve bu iyileştirilmenin gösterilmesini de sağlar.

Bu, iyi entegre edilmiş bir haşere yönetimi planının hangi öğeleri içerdiğini anlatan kısa bir taslaktır; ancak etkili haşere yönetiminin asla göz ardı edilmemesi gerektiğini göstermek için hazırlanmalıdır.

Sahadaki risk faktörleri doğru bir şekilde anlaşıldıktan, ayrıntılı bir planlama, izleme ve bildirim yapıldıktan sonra siz ve pest kontrol yöneticiniz en iyi sonuçları almak için birlikte çalışabilirsiniz.