Değirmencilik ve buğday/un kalite kontrolünde Afrika ve Orta Doğu’nun uzman teknisyenler yetiştiren nadir kurumlarından biri olan Fas Değirmencilik Eğitim Enstitüsü (IFIM), 20 yıldan bu yana türünün tek örneği olmakla birlikte, hem değirmencilik endüstrisinin hem de tüm tahıl sektörünün eğitim merkezi olmayı hedefliyor.

1993 yılında, Fas Ulusal Değirmen Federasyonu (FNM), Mesleki Eğitim ve İstihdam Tanıtım Ofisi (OFPPT) ve Amerikan Mısır Üreticileri Derneği (USWA) tarafından kurulan IFIM, teknoloji, sağlık, beslenme ve kalite açısından değirmencilik endüstrisinin en büyük gereksinimini karşılamak için bugüne kadar toplam 370 teknisyen değirmenciye, sektör profesyonellerinin tasarladığı bir müfredatla eğitim hizmeti verdi. IFIM Yöneticisi Mahjoub Sahaba, o yıllarda yerel kapasitenin düşük olduğunu; yüksek maaşlarla yabancı personele ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor ve ekliyor: “Bugün ise Faslı bir değirmen şefi yetiştirebiliyoruz.”
Değirmenler zaman içinde artizan üretimden modern üretime geçmiş ve başlarında bulunan bir şefle birlikte çok çeşitli ürünler sunmaya başlamış. Bu sebeple değirmencilik endüstrisi büyük ölçüde değişmiş. IFIM de yeni içeriklere uyarlanabilen bir eğitim sistemi kurarak bu gelişmeleri destekliyor. Verim kontrolü, un kalitesi, müşteri desteği ve satış sonrası garanti hizmeti gibi birçok parametreyi yönetmek için “değirmen şefliği” mesleğini geliştirdiklerini belirten Mahjoub Sahaba, tüm bunların profesyonel değirmencilerin ve ortaklarının maddi desteği ile başarıldığını belirtiyor.
Enstitünün kuruluşunda önemli bir oyuncu olan ABD Buğday Ortakları (US Wheat Associates); fırıncılık okulunun önde gelen ortaklarından Fransa Tahıl İhracatı (France Export Céréales); IFIM’in değirmen teknolojileri, durum buğdayı, bakliyat ve ürün geliştirme uzmanlığını güçlendirmek için hali hazırda beraber bir program yürüttüğü Kanada Uluslararası Tahıl Enstitüsü (Cigi); sonuncusu ancak belki de en önemlisi, Bühler gibi endüstriyel teknoloji tedarikçileri ve hiçbir ücret talep etmeden IFIM’in değirmeni için otomatik çözümler sunan Eurogerm Morocco ve Fransız firma SERA, IFIM’in destekçileri arasında sayılabilir.
Kendini kanıtlamış eğitim sistemi sayesinde, teknik hizmet ve eğitim yoluyla endüstriyel sektöre destek sağlayan IFIM, sektöre sağladığı desteğin yanı sıra yeni projelerle de bu zincirin bir parçası olmayı amaç ediniyor. Fas Ulusal Fırıncılar-Şekerlemeciler Federasyonu (FNBP) danışmanlığında kurulan unlu mamuller okulu ve Fas Makarna ve Kuskus Endüstrisi Derneği (AMIPAC) ile birlikte kurulan makarna eğitim merkezi bu projelere örnek gösterilebilir. IFIM aynı zamanda bakliyat ununun değerini tanıtmak için uygulamalı atölye çalışmaları da organize etmiş. Bunun Birleşmiş Milletler tarafından ilan edilen Uluslararası Bakliyat Yılına denk gelmesi de Fas için bir ilk olma özelliği taşıyor.
MODERN PİLOT TESİS
12.000 m2’lik bir arsa üzerinde en modern tesislere ev sahipliği yapan IFIF, 15 ton/gün kapasiteli bir pilot tesis, test değirmeni, tahıl analizleri yapılabilecek bir laboratuvar, internet bağlantısı sağlanmış bilgisayar laboratuvarı, kütüphane, toplantı odası, kafeterya ve spor alanları gibi imkanlar sunuyor.
IFIM’in proses ünitesi, özel eğitim atölyeleri ve kapasitesi 15 ton/gün ile sınırlı ticari bir değirmene örnek teşkil ettiğini belirten Sahaba, üretimle ilgili şu bilgileri aktarıyor: “İyi yapılandırılmış uygun makinelerle işleyen bu ünitede, buğday değirmenden içeri alınır ve ön temizleme bölümüne iletilir. Burada taş, toz ve diğer kirlerden arındırılır. Sonrasındaysa yalnızca saf buğday tanelerini tutmayı sağlayan temizleme aşaması gelir. Bu ikinci aşamada buğdayın öğütülmeden önceki ayırma (separasyon) aşamasını kolaylaştırmak için tavlama işlemi yapılır. Öğütme aşaması ise iki temel adımda gerçekleşir: değirmencilik ve nihai unu elde etmeyi sağlayan dönüştürme prosesi. Burada IFIM’in yumuşak buğday ve durum buğdayının öğütülmesine izin veren karma bir değirmeni olduğunu hatırlatmakta fayda var.”
IFIM’İN MÜCEVHERİ: PROFESYONEL LABORATUVAR
IFIM Yöneticisi Mahjoub Sahaba, IFIM’in daha önce, eğitimin farklı dalları için kullanılacak yalnızca bir laboratuvarı olduğunu belirtiyor ve ekliyor: “Gıdaların hijyenik kalitesi için düzenlenen yasal gerekliliklerden sonra bu tip verilerin kontrolü tüm sektörler için son derece önemli hale gelmiştir. Bundan hareketle, değirmencilik ve tahıl endüstrisinde yapılacak değerlendirmeler için IFIM profesyonel laboratuvarı kurulmuştur. Laboratuvar, ISO 17 025 ile akredite edilmiştir ve Gıda Güvenliği Ulusal Bürosu (ONSSA) tarafından kabul edilmiştir. Laboratuvar aynı zamanda fırıncılık/unlu mamuller, makarna ve kuskus gibi nihai ürünlere de açıktır. IFIM, tüm bu hizmetler aracılığıyla eğitim ve tahıl endüstrisi araştırma merkezi haline gelerek tahıl endüstrisindeki çeşitli halkaları birbirine bağlayan bir köprü görevi görüyor.”
ULUSLARARASI DÜZEYDE EĞİTİM
Özellikle de değirmencilik endüstrisindeki öneminden dolayı, IFIM tahıl endüstrisinde hem ulusal hem de uluslararası düzeyde uzmanlığını paylaşıyor. Faslılar ve yabancılar için birçok eğitim semineri düzenleniyor. Sahaba, “10 yıldır buğday değirmenciliği, buğday işleme ve kalite değerlendirme yöntemleri alanında Senegal, Fildişi Sahilleri, Gabon, Burkina Faso, Madagaskar ve Kongo gibi Afrika ülkelerinden gelen değirmencilere eğitim veriyoruz. Ayrıca, yerel eğitim için de uzman eğitimcilerimizle birlikte hareket ediliyoruz.” diyor.