Uluslararası Tahıl Konseyi (IGC), 2024-25 sezonu küresel hububat arzı görünümünü geçen ayki ilk tahminlere kıyasla düşürdü. IGC, 18 Nisan’da açıkladığı son raporunda küresel tahıl üretimi tahminini, daha küçük bir ABD mısır hacmi nedeniyle nisan ayına göre 10 milyon ton azaltarak 2 milyar 322 milyon tona çekti. Ancak toplam tahıl üretimi hâlâ yeni bir rekora işaret ediyor.
IGC’nin nisan ayı Tahıl Piyasası Raporu’nda başta ABD’de yem kullanımı olmak üzere tüketimdeki küçülmeye rağmen, 2024-25 sezonu dünya hububat stokları bir önceki aya göre 9 milyon ton aşağı çekildi. Konsey, önümüzdeki sezon için küresel tahıl stoklarını 592 milyon ton olarak bekliyor.
IGC, büyük ölçüde güney yarımkürenin bazı bölgelerinde artan hastalık ve kuraklık sorunlarına bağlı olarak mısır için üretim öngörülerinin aşağı çekilmesi nedeniyle, 2023-24 sezonu küresel tahıl rekoltesi tahminini de bir önceki aya göre 3 milyon ton azaltarak 2 milyar 301 milyon tona düşürdü. Ancak yine de bu rakam, şimdiye kadarki en büyük üretim olarak kayıtlara geçecek. Küresel tahıl tüketimi de yem, gıda ve endüstriyel kullanımdaki yıllık artışlarla birlikte 2 milyar 310 milyon tonla yeni bir zirveye ulaşacak. Toplam stoklar ise başlıca ihracatçılarda bir miktar artış olsa da son dokuz yılın en düşük seviyesine gerileyerek (591 milyon ton) tekrar daralacak. Raporda, küresel tahıl ticareti görünümü ise tekrar yükseltilerek 427 milyon ton olarak verildi. Bu rakam, son üç yılın en yüksek miktarı.
IGC, 2024-25 sezonunda ise dünya tahıl üretiminin, öngörülen daha büyük buğday (+8 milyon) ve iri taneli tahıl (+13 milyon) hasatlarıyla birlikte %1 artarak 2 milyar 322 milyon tona yükseleceğini öngörüyor. Nispeten düşük açılış stokları nedeniyle kısıtlı olan toplam arzın bir önceki yıla göre sadece biraz daha yüksek olacağı tahmin ediliyor. Nispeten sınırlı tüketim artışları da hesaba katıldığında, yıl sonu stoklarının hafif bir artışla 592 milyon tona yükselmesi bekleniyor. Dünya ticareti, temel olarak buğday ve mısır satışlarındaki düşüş projeksiyonlarına bağlı olarak yıllık bazda %2 azalacak.
BUĞDAY STOKLARI AZALACAK
IGC, 2024-25 sezonu dünya buğday üretimi tahminini ise sabit tuttu. Konsey, yeni sezonda 798 milyon tonluk bir üretim bekliyor. Bu sezona göre 9 milyon ton daha yüksek olan bu rakam, gerçekleşirse 2022-23 sezonundaki 803 milyon tonluk rekoltenin ardından kayıtlara geçen en büyük ikinci buğday hacmi olacak. IGC, 2024-25 sezonu küresel buğday üretiminin yıllık bazda artacağını tahmin etse de Kuzey Afrika’daki rekoltenin elverişsiz yetiştirme koşulları nedeniyle son dönemdeki ortalama seviyelerin altında kalabileceği uyarısında bulundu.
Raporda, Hindistan, Türkiye, Kuzey Afrika ve başlıca ihracatçılardaki düşüşlerin küresel sezon sonu buğday stoklarını, 2024-25 sezonunda son yılların en düşük seviyesine çekeceği tahmin ediliyor. Rapora göre buğday devir stokları 259 milyon tona düşecek. Bu, 2022-23 sezonuna göre 22 milyon tonluk bir düşüş anlamına geliyor. Bu sezon için küresel buğday ticaretini 203 milyon ton olarak veren Konsey’in önümüzdeki sezon için beklentisi ise 197 milyon ton.
PİRİNÇ ÜRETİMİNDE REKOR BEKLENTİSİ
Nisan ayı raporunda 2023-24 sezonu için pirinç arz ve talep tablosunda sadece sınırlı miktarda değişiklikler yapılırken, global devir stokları bir önceki aya göre 1 milyon ton artışla 167 milyon ton (yıllık bazda -4 milyon ton) olarak öngörülüyor.
Düşürülen Çin rekoltesi sebebiyle 2024-25 küresel pirinç üretim tahmini bir önceki aya göre 1 milyon ton azaltılarak 520 milyon ton olarak revize edildi. Ancak 2023-24 sezonuna göre 8 milyon tonluk bir artış anlamına gelen bu rakam, pirinç rekoltesinde rekor demek. Konsey’in yeni sezondaki pirinç ticareti beklentisi ise yıllık bazda sabit kalarak 50 milyon ton olarak korundu.
Son zamanlarda önemli pazarlara beklenenden daha fazla sevkiyat yapıldığına işaret eden gümrük verileriyle birlikte, 2023-24 sezonunda dünya soya fasulyesi ticaretine ilişkin görünüm, yıllık bazda %3’lük bir düşüşe işaret etse de, bir önceki rapora göre hafif bir artışla yaklaşık 167 milyon tona yükseltildi. 2024-25 sezonu arz ve talebine ilişkin son tahminler de rekor üretim (413 milyon ton), tüketim (404 milyon ton), stoklar (75 milyon ton) ve ticaret (172 milyon ton) dahil olmak üzere genel olarak değişmedi.