Birleşmiş Milletler (BM), İsrail saldırıları altındaki Gazze’de açlık ve yetersiz beslenme göstergelerinin kritik eşikleri aştığını, yarım milyondan fazla insanın açlıktan ölme tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu ve 320 binden fazla çocuğun akut yetersiz beslenme riski altında bulunduğunu açıkladı. BM, insani yardımın derhal ve engelsiz şekilde bölgeye ulaştırılması ile yerel gıda sistemlerinin yeniden işler hâle getirilmesi çağrısında bulundu.

BM’nin Entegre Gıda Güvenliği Aşama Sınıflandırması (IPC) raporuna göre, Gazze’de gıda tüketimi ve beslenme göstergeleri çatışmaların başlangıcından bu yana en kötü seviyeye ulaştı. Bölgenin bazı kısımlarında kıtlık ilanı için belirlenen üç göstergeden ikisi aşıldı. BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Dünya Gıda Programı (WFP) ve UNICEF, insani müdahale için zamanın hızla tükendiğini vurguladı.

Süregelen İsrail saldırıları, temel hizmetlerin çökmesi ve BM yardım faaliyetlerine yönelik ağır kısıtlamalar, yüzbinlerce kişi için felaket boyutunda gıda güvensizliğine yol açtı. Mayıs 2025’teki son IPC güncellemesinden bu yana Gazze’de gıda tüketimi dramatik şekilde düştü. Verilere göre halkın yüzde 39’u günlerce hiçbir şey yemeden yaşıyor. Neredeyse nüfusun dörtte biri olan 500 binden fazla kişi kıtlık benzeri koşullarda; geri kalan nüfus ise acil düzeyde açlık çekiyor.

MİNİK BEDENLER AÇLIKLA SAVAŞIYOR

Bölgede akut yetersiz beslenme oranları benzeri görülmemiş bir hızla artıyor. Gazze Şehri’nde beş yaş altı çocuklarda yetersiz beslenme oranı iki ayda dört katına çıkarak yüzde 16,5’e ulaştı. Bu durum, beslenme durumundaki kritik bozulmayı ve açlık kaynaklı ölümlerde keskin bir artış riskini gösteriyor. Neredeyse iki yıldır süren çatışmalar nedeniyle sağlık sistemi çökerken, açlık ve yetersiz beslenmeye bağlı ölümlere dair raporlar artıyor.

FAO Genel Direktörü Qu Dongyu, “Gazze, felaket boyutunda bir kıtlığın eşiğinde. İnsanlar yiyecek olmadığı için değil, gıdaya erişim engellendiği, yerel tarım-gıda sistemleri çöktüğü ve haneler temel geçimlerini sürdüremediği için açlıktan ölüyor. Güvenli ve sürekli insani erişime, yerel gıda üretimi ve geçim kaynaklarının hemen yeniden canlandırılmasına acilen ihtiyacımız var,” dedi. 

WFP İcra Direktörü Cindy McCain ise, “Gazze halkının çektiği dayanılmaz acı tüm dünyanın gözleri önünde. Kıtlığın resmen ilan edilmesini beklemek vicdansızlık. Gıda yardımlarını hemen, kesintisiz ve kitlesel şekilde bölgeye ulaştırmamız gerekiyor. İnsanlar zaten açlıktan ölüyor, her geçen gün ölüm sayısını artırıyor,” ifadelerini kullandı.

BİR NESİL TEHLİKEDE

Temmuz 2025 itibarıyla, Gazze’de beş yaş altındaki tüm çocuklar—320 binden fazla—akut yetersiz beslenme riski altında. Binlercesi, yetersiz beslenmenin en ölümcül türü olan şiddetli akut beslenme bozukluğu yaşıyor. Temel beslenme hizmetleri çökmüş durumda; bebekler güvenli suya, mamaya ve tedavi edici gıdalara erişemiyor.

Haziran ayında 6.500 çocuk yetersiz beslenme tedavisine alındı; bu, çatışmanın başlangıcından bu yana görülen en yüksek rakam oldu. Temmuzun ilk iki haftasında ise 5.000 çocuk tedaviye alındı. Gerekli beslenme tedavi hizmetlerinin yüzde 15’inden azının çalışır durumda olması, bebek ve küçük çocuklarda açlık kaynaklı ölümler riskini hiç olmadığı kadar artırıyor. UNICEF Direktörü Catherine Russell, “Gazze’de bir deri bir kemik kalmış çocuklar ve bebekler açlıktan ölüyor. Yaşam kurtaran gıda, su ve ilaç yardımlarını engelsiz ulaştırmak için acilen güvenli insani erişim gerekiyor,” çağrısında bulundu.

İNSANÎ YARDIM GİRİŞLERİ YETERSİZ

Geçiş noktalarının kısmen açılmasına rağmen, Gazze’ye ulaşan insani yardım iki milyonu aşkın nüfusun aylık ihtiyacının çok altında. Sadece temel gıda ve beslenme ihtiyaçlarının karşılanması için ayda 62 bin ton yardım gerekiyor. Ticari gıda ithalatının yeniden başlaması, meyve, sebze, süt ürünleri, et ve balık gibi taze ve çeşitli gıdaların temini açısından kritik önem taşıyor. Yakıt, su ve diğer temel yardım eksikliği ise açlıkla mücadele çabalarını baltalıyor.

FAO, WFP ve UNICEF, insani yardım kuruluşları için daha iyi çalışma koşullarına yönelik yeni taahhütleri memnuniyetle karşıladıklarını belirterek, bu adımların acil gıda ve beslenme yardımlarının aç insanlara hızla ulaşmasına katkı sağlayacağını umduklarını açıkladı.

GAZZE İÇİN BEŞ ACİL EYLEM ÇAĞRISI

BM kuruluşları, şu adımların Gazze için derhal hayata geçirilmesini talep etti:

• Ölümleri durdurmak, rehinelerin güvenli şekilde serbest bırakılmasını sağlamak ve insani operasyonları kolaylaştırmak için derhal ve kalıcı ateşkes.
• Tüm geçişlerden güvenli ve engelsiz insani erişim sağlanarak gıda, beslenme malzemeleri, temiz su, yakıt ve tıbbi yardımların ihtiyaç sahiplerine ulaştırılması.
• Yerel piyasaları canlandırmak için ticari mal girişinin yeniden başlatılması ve tedarik zincirlerinin onarılması.
• Sivil halkın ve yardım çalışanlarının korunması; sağlık, su ve kanalizasyon altyapısının acilen onarılması.
• Fırınlar, pazarlar ve tarım faaliyetleri dâhil olmak üzere yerel gıda üretim sistemlerinin yeniden inşasına yatırım yapılması.