Son 11 yılın en yüksek seviyesine ulaşan küresel pirinç fiyatlarının, Hindistan’ın çiftçilere yaptığı ödemeleri artırması ve El Nino hava dalgasının önemli çeltik üreticisi ülkelerde rekolteyi tehdit etmesiyle birlikte önümüzdeki dönemde daha da yükselebileceği belirtiliyor.
Dünyanın en büyük pirinç üreticilerinden Hindistan, 2022 yılında 56 milyon ton olan dünya pirinç ihracatının %40’ından fazlasını gerçekleştirdi. Ancak Reuters’in haberine göre ülkedeki düşük stoklar, sevkiyatlarda herhangi bir kesinti yaşanması halinde Rusya’nın geçen yıl Ukrayna’yı işgali ve aşırı hava olayları nedeniyle artan gıda fiyatlarını yeniden tırmandırabilir. Hindistan Pirinç İhracatçıları Birliği (REA) Başkanı Krishna Rao, konuyla ilgili olarak Reuters’e yaptığı açıklamada, “Yeni taban destek fiyatı nedeniyle Hindistan’da fiyatlar yükselince, diğer tedarikçiler de fiyatları artırmaya başladı.” dedi.
Pirinç 3 milyardan fazla insanın temel besin maddesi ve yüksek oranda su isteyen bu ürünün yaklaşık %90’ı El Nino hava dalgasının genellikle daha az yağış getirdiği Asya ülkelerinde üretiliyor. Ancak El Nino, daha etkisini tam olarak göstermeden önce bile Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün küresel pirinç fiyat endeksi son 11 yılın en yüksek seviyesinde. Bu durum, ABD Tarım Bakanlığı’nın (USDA) en büyük altı küresel pirinç üreticisi Bangladeş, Çin, Hindistan, Endonezya, Tayland ve Vietnam’da rekora yakın üretim tahminine rağmen gerçekleşiyor.
Ancak El Nino’nun neredeyse tüm üretici ülkelerde rekolteyi olumsuz etkileyeceği beklentisi, arz endişelerini artırıyor. Reuters’e göre pirinç fiyatları zaten sınırlı arz nedeniyle yükselirken, üretimin azalması halinde fiyatlarda bir tırmanış olabilir. Küresel bir ticaret şirketinin Yeni Delhi merkezli bir temsilcisi, Reuters’e verdiği demeçte El Nino sebebiyle rekoltenin keskin bir şekilde düşmesi durumunda pirinç fiyatlarının beşte bir veya daha fazla artabileceğini söyledi.
STOKLAR SON ALTI YILIN EN DÜŞÜK SEVİYESİNE GERİLEYECEK
Hint pirincinin ihraç fiyatı, hükümetin yeni sezon pirinç için çiftçilere ödediği fiyata geçen ay yaptığı %7’lik zammın ardından %9 artarak son beş yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Tayland ve Vietnam’daki ihracat fiyatları da Hindistan’da bu yıl yapılacak önemli eyalet seçimleri ve gelecek yılki genel seçimlerde çiftçilerin oylarını almayı amaçlayan bu teşvikten bu yana son iki yılın en yüksek seviyesine çıktı.
USDA, son yıllarda artan talebin ardından en büyük üreticiler Çin ve Hindistan’da stokların düşmesiyle küresel pirinç stoklarının 2023/24 sezonunun sonunda 170,2 milyon tonla son altı yılın en düşük seviyesine gerileyeceğini öngörüyor. Shanghai JC Intelligence analistlerinden Rosa Wang de en büyük pirinç üreticisi Çin’de hava koşullarının erken sezon mahsulü için elverişli olmadığını, ancak yüksek stokların arz ve talebi dengeleyebileceğini söyledi.
HİNDİSTAN PİRİNÇ İHRACATINA KISITLAMA GETİREBİLİR
Gıda enflasyonu, fiyatları düşürmek için geçen yıl buğday ihracatını yasaklayan, pirinç ve şeker ihracatını da kısıtlayan Hindistan’ın iktidar partisi için bir endişe kaynağı. Seçimler yaklaşırken, artan yurt içi fiyatları nedeniyle ekimlerin yavaş başlaması Başbakan Narendra Modi’nin partisi için kaygı yaratıyor ve ihracatı daha da kısıtlayabileceği ihtimalini artırıyor. Hindistan’ın başkenti Yeni Delhi’de konuşlu bir tüccar, “Modi hükümeti buğdaydaki fiyat artışını kontrol altına alma göreviyle boğuşuyor. Bu yüzden kısıtlamalar uygulamaktan çekinmeyecektir.” yorumunu yaptı. Küresel bir ticaret şirketinde çalışan Singapurlu bir tüccar da, “Pirinçte arz durumu son derece sıkışık ve Hindistan’ın ihracatındaki düşüş, potansiyel olarak küresel fiyatların yükselmesine neden olabilir.” dedi.
Sektör yetkilileri, Hindistan’ın kısıtlamalarının diğer ülkeleri arzı karşılamak için mücadele etmek zorunda bırakacağını söylüyor. Diğer ihracatçı ülkeler Myanmar, Pakistan, Tayland ve Vietnam’ın ise birlikte ele alındığında ihracatlarını 3 milyon ila 4 milyon ton artırabilecekleri ifade ediliyor.
Yükselen fiyatların ardından fiyata hassas Afrika ülkelerinden gelen alım talebinin yavaşladığı, ancak Endonezya ve Filipinler gibi bazı Asyalı alıcıların stok oluşturmaya devam ederek, geleneksel tedarikçileri Vietnam’dan pirinç ithalatını artırdıkları belirtiliyor. Endonezya geçtiğimiz ay da El Nino’nun yurt içi pirinç arzını sekteye uğratması halinde 1 milyon ton ithalat yapmak üzere Hindistan ile bir anlaşma imzaladı. Bu, genellikle lojistik avantaj dolayısıyla Tayland ve Vietnam’dan pirinç ithal eden Endonezya için ender görülen bir durum.