GİRİŞ

Yaşar Makine Metal, imalat sektöründe girişimci hizmet politikası misyonu ile 1969 yılında kurulmuştur. Yaşar Group 60.000 m2 kapalı, 90.000 m2 açık alana sahiptir. Yaşar Group, 1000'den fazla deneyimli çalışanı ile endüstri, enerji, turizm, gıda ve inşaat sektörlerinde hizmet vermektedir.

Günümüzde Yaşar Makine Metal; gelişen sanayi şehri Samsun’un ve Karadeniz bölgesinin önde gelen ihracatçı firmalarından biri olmanın gururunu yaşamaktadır. Firmamız, Avrupa standartlarındaki makinelarini Asya, Kuzey Amerika, Avrupa, Afrika ve Latin Amerika bölgelerinde 70’ten fazla ülkeye ihraç etmektedir.

Yaşar Makine Metal kurulduğu günden bu yana zenginleştirilmiş bilgisayar kontrollü üretim hatları ve uzaktan kumanda sistemleri ile üretim hatlarını sürekli geliştirmektedir. Ürün kalitesi test edildikten sonra nihai ürünün en iyi verimi için standart veya özel işlem uygulanır.

Ar-Ge departmanına devam eden yatırımlar ile Yaşar Makine Metal yeni projelere imza atıyor. En kaliteli pirinci üretmek için Edirne İpsala’da çeltik ve pirinç işleme fabrikası kurmuştur. Bu fabrikada, makinelerin performans ve kapasitelerini, verimlerini ve makinelarin ömürlerini, gerçek ve sürekli üretim akışı içinde test edip gözlemliyoruz. 

Yaşar Makine Metal tarafından imal edilen makineler, güçlü gövde yapısı, sürekli üretim özellikleri ve ileri teknoloji uygulamaları ile yapılmaktadır. Yaşar Makine Metal'in faaliyet alanlarında uzman ve profesyonel çalışanları, müşteri memnuniyeti ve satış sonrası hizmetlere odaklanmıştır. Üretim ve hizmet kalitemiz en önemli belgelendirme kuruluşları tarafından kanıtlanmıştır.

Yaşar Makine Metal tarafından imal edilen makineler, TSE tarafından verilen ISO-9001-2000 kalite yönetim sertifikası, CE Markalama Hakları ve GHOST-R sertifikasına sahiptir. Yaşar Group, bu kalite belgelerine istinaden her zaman müşteri için tüm çözümler için çalışmaya odaklanmıştır.

Yaşar Makine Metal, müşterilerine tasarım, üretim ve uygulama aşamalarında anahtar teslimi komple çözümler sunmaktadır. Yaşar Group kurulduğu günden bu yana proje uygulamalarını ve müşteriye satış sonrası hizmetlerini zamanında başarıyla tamamlamıştır.

Yaşar Makine Metal’in, üretim hatlarındaki tüm makineler için kendi standardizasyonu vardır. Bu nedenle tüm gövde yapısı ve işleme süreci bilgisayar kontrollü üretim hatları tarafından çalıştırılır.

Değerli iş ortaklarımız; şirketimiz, kurulduğu ilk günkü heyecanını ve başarı derecesini genişleterek, bize olan güveninize layık olmak için her türlü çabayı göstermektedir.

Sizlere karşı hissettiğimiz sorumluluk, çabalarımızı en üst noktada tutmamızda önemli bir rol oynamaktadır. İş ortaklarımızın artan desteği sayesinde Yaşar Group’un üretim ve hizmet kalitesini artırmaya yönelik çabaları her geçen gün artarak devam edecektir. İş ortaklarımıza teşekkür ediyor, yaptığımız yatırımların ülkemize ve insanlarımıza güzellikler getirmesini diliyoruz.

ÇELTİK İŞLEME TESİSİ ÜRETİM PLANI

Aşağıda görüldüğü gibi fabrika planını 6 ana bölüme ayırdık:

1. Çeltik Temizleme ve Kabuk Soyma Bölümü

2. Beyazlatıcı Bölümü ve Parlatıcı Bölümü (Pirinç)

3. Sınıflandırma Bölümleri ( Pirinç)

4. Depolama ve Paketleme (Pirinç)

5. Kepek Sistemleri

6. Hava Sistemleri ( Kompresör )

1. Çeltik Temizleme ve Kabuk Soyma Bölümü

 Bu bölümde; çöp, darı, toz ve taşlardan çeltik temizliği yapıldıktan sonra ilk soyma işlemi çeltik kabuğu tarafından yapılır ve ardından çeltik ayırıcı, soyulmamış ürünleri çeltik soyucuya geri gönderir. Çeltik ayırıcı, soyulmuş pirinci bir sonraki makineye aktarır.

ELEVATÖR TREMİ PİT (POST PIT)

Genellikle gıda ürünlerinde kullanılır; tesiste kullanım alanına göre standart veya özel olarak imal edilmektedir. Ürünü, makinelere taşımak, işlemek veya depolamak için kullanılır.

Bu projede; İşlenmeye hazır çeltik sistemine erişim sağlamak için kullanılır.

Elevatör

Elevatörler, ürün işleme tesislerinde çeltik gibi ürünlerin dikey olarak taşınması amacıyla kullanılmaktadır. Elevatör, aralıklı iki tamburun etrafını sararak gerilmiş asansör kayışı üzerine monte edilen redüktörlü motorun etki edilerek döndürülmesini sağlayan bir sistemdir. Alt elevatöre giren ve etki edilen tamburun etrafında dönmesi sırasında sallanarak çıkış noktasına dökülerek üst elevatöre kadar taşınır.

1.1. ÇELTİK TEMİZLEYİCİ

Tahıl temizleme makinesi genellikle çeltik için tasarlanmış olsa da elek sayıları değiştirilerek diğer bakliyat makinelerinde de kullanılabilir. Çeltik, pirinç vb. bakliyatların temizlenmesi, yabancı maddelerin ayrılması (çöp, darı, toz saman vb.) için makine, üründeki ince ürünleri hava aspiratörü ile temizler. İki boy elek üretebilir. Makine, kuru veya ıslak tahıl ürünlerinin ön temizliği için kullanılabilir.

Makinenin besleme bunkerine dökülen ürün, temizlendikten sonra akış boruları ile bir sonraki aşamaya aktarılır. Elek üzerinde vibrasyon yöntemi ile ürün saçılmaya başlar. Çeltikten daha hafif olan çöp ve tozlar aspiratör ile çeltikten ayrılır.

Makineye önceden takılmış olan elek boyutuna göre ürün elek altından geçerek alt elekten elemeye başlar. Alt elek altında çeltikten daha ince ise küçük ve ağır partiküller düşer. Alt tabakada kalan ürün tekrar ayrılarak ikinci elek tablasına dökülür. Aynı zamanda ürünlerin üçünde kalan hafif maddeler emilir ve aspiratör ile tekrar ayrıştırılmak üzere temizlenir. İkinci elek plakasında ürün tekrar üzerinden geçer. Ayrılan ürün, temiz ürün çıkış kutusundan sevk edilir.

1.2 TAŞ AYIRICI

Taş ayırıcı makine; pirinç, çeltik gibi kuru taneli tarım ürünlerinin içindeki taş, kum ve topraktan temizlemek için kullanılır. Taş ayırıcının girişine giren ürün makinenin eleğine dökülür. Eksantrik sistemin oluşturduğu titreşim ve ürün havası alttan, hava ve üstten vakum etkisi ile elek üzerinde yüzdürülür. Elek tablasının titreşimi ile elek üzerinde ağır maddeler (taş, toprak, kum vb.) yukarı doğru çekilir. Parçalamak istediğimiz ürün daha hafif olduğu için bozulmaktadır. Bu işlem sayesinde taş, toprak, kum, malzemelerden ayrıştırılır.

1.3 Çeltik Soyucu

Çeltik işleme tesislerinde yüksek kapasiteye sahip kombine makine isteyenler için geliştirilmiştir. Daha fazla üretim kapasitesi, daha az yer kaplaması, daha az elektrik sarfiyatı ve düşük bakım giderleri ile tesislerin kendilerini modernize edebilmeleri için çeltik kabuğu ve kavuz aspiratörünün birleştirilmesi çok önemli bir yere sahiptir. Çeltik kabuklu kavuz aspiratörü, çeltik işleme tesislerinde çeltik kabuğunu soyup kavuz ve pirinci birbirinden ayıran bir makinedir.

Zıt taraflarda birbirinden farklı devrelerde dönen kauçuklarla kaplı mengeneler arasında hareket ederken kavuz aspiratörünün kapağını çeltik kabuğu ile kaplar. Kabuklu karışım (çeltik, pirinç, kepek ve kavuz) eksantrik bir sistemle çalıştırılır. Elek üzerindeki seçkin karışım, makinenin aspiratör haznesine girerek hava kanallarında birbirinden ayrılarak farklı akışlara taşır. Besleme bunkerinde sensör bulunur. Bunker ürün ile dolduğunda makine çalışmaya başlar. Besleme bunkeri boşaldığında makine durur.

Makine çalışmaya başladığında; elektromanyetik vibro ürün dağıtıcısı üzerinde bulunan çeltiği kabuk soyma halkalarına dağıtır. Menteşelerden geçen çeltik, kavuzlanır ve eksantrik sistem elek üzerine pirinç, çeltik ve kavuz olmak üzere 3 farklı ürün olarak dökülür. Elek üzerinde ayırt edilen karışım, pirinç ve lapanın birbirinden ayrılması için aspiratör kısmına dökülür. Aspiratör sistemi; kendi sağladığı aspiratör yardımıyla karışımın (çeltik, pirinç, kepek, kavuz ve ham parça) ayırt edilmesini sağlar. Ayırt edilen ürünler (pirinç, kepek ve kavuz) farklı çıkış yollarından makine dışına taşınır.

1.4 ÇELTİK AYIRICI

Çeltik öğütme tesislerinde yüksek kapasitede çalışan ve düşük enerji tüketen çeltik ayırıcı, çeltik soyulduktan sonra çeltik ve çeltiği soyulmuş karışımdan ayırır. Çeltik ve pirinci makine üzerindeki çentikli elekler ile ayıran makine otomatik olup, besleme bunkerindeki tahıllar bittiğinde makineyi otomatik olarak kapatan ve bunker yeniden doldurulduğunda makineyi otomatik olarak çalıştıran bir sensör sistemi ile donatılmıştır.

Kombine makine ihtiyacı olan kullanıcılar için geliştirilen makine, yüksek üretim kapasitesi, az yer kaplaması, daha düşük enerji tüketimi ve daha düşük bakım maliyetleri gibi özellikler tesislerin modernizasyonu için önemlidir.

Çeltik ayırıcı, soyulmamış çeltiği pirincin içinde ayırır ve tekrar soymak için soyucuya iletir. Soyulmamış çeltik ve soyucu rulodan çıkan soyulmuş pirinç, karıştırılmış çeltik ayırıcısının dolum kontrol sensörü takılı haznesine girer. Tek şase üzerinde iki ana gövde ve aynı tahrik dişlisi ile bireysel olarak ayarlanabilen gövdelerden oluşan çeltik ayırıcı, tesis kapasitesinin artırılmasını ve enerji tüketiminin minimum düzeyde tutulmasını sağlar. Alım deposunun minimum ve maksimum seviyelerine takılan kontrol sensörleri sayesinde, makine kapasitesine göre hububat yetersiz kaldığında makine otomatik olarak durur ve enerji tüketiminden tasarruf sağlar. Sensörler tahıl olduğunu ve haznenin dolu olduğunu algıladığında makine yeniden çalıştırılır. Makine haznesine alınan tahıl, ayrı çalışan uygun makineye orantılı olarak aktarılır.

Krom malzemeden üretilen özel tasarımlı ardışık çoklu elek sistemi sayesinde çeltik ve pirincin yüzeyindeki farklılıktan yararlanılarak ayırma işlemi gerçekleştirilir.

Makinenin üç çıkışı vardır. Bir çıkıştan sadece pirinç çıkmaktadır. İşleme için bir sonraki makineye iletilir. İkinci çıktı, makine tarafından ayrılamayan pirinç ve çeltiktir. Bu tahıl, yeniden ayırma için geri dönüş elevatörü aracılığıyla çeltik ayırıcısına geri gönderilir. Ve çeltik üçüncü çıkıştan çıkar. Çeltik yeniden soyulmak üzere soyma ünitesine iletilir

2. BEYAZLATICI VE PARLATICI BÖLÜMÜ

Bu bölümde, pirincin yüzeyindeki kepek ve yabancı maddeler alınarak  ürün son halini alır.

2.1. Beyazlatıcı

Beyazlatıcı makinesi, pirincin yüzeyindeki kabuk ve kepeği zımparalayan ve beyazlatan bir makinedir; makinede dikey olarak yerleştirilmiş taş sistemidir.

Makineye giren pirinç; önceden programlanmış ve kontrollü bir akış sisteminde itici helezona dökülür. Pirinci dairesel bir hareketle ürünü proses kafesine itmek için sarmalın sonucu; pirinç yine daire şeklinde öne doğru saçılır. Bu saçılma sırasında; ürün yavaşlatma setinde pirincin geçişi sırasında karşılaştığı sürtünme ile; zımpara taşları ve ağartıcı elek yüzeylerine çarpmaya yönelik aşınma ile; ağartıcısı doğal renkli kepek kısmından ayrılarak sağlanır.

Bu ağartma çalışmaları sırasında ürün yavaşlatma setindeki gerilmeler, zımpara taşları ve elek sistemine gelen sürtünmeler ve dairesel dönüşlerdeki sürtünmeler; presleme havası fanı vasıtasıyla üretilen hava ile ortaya çıkan ısınma önlenir, hava borusu sayesinde kasar sistemine üflenir; doğal ısı sıcaklığında soğutulmuş pirinç; işlenmiş pirinç kontrol kapağı tarafından yapılan gözlem ile kontrol edilir ve ürün çıkıştan alınır.

Ürün istenildiği gibi ağartılmamışsa; kasar ayar kolu çevrilir ve kasar seviye ayar mekanizması hareket ettirilir, ürün yavaşlatma setleri zımpara taşlarına yaklaştırılır ve pirincin istenilen şekilde ağartılması sağlanır. Ayrıca ağartma anında ortaya çıkan kepek ürünü; basınçlı hava sayesinde monte edilmiş elek gözeneklerinden kafes dışına çıkar. Sisteme boş olarak alınan kepeğin tamamı makine kepeği haznesine dolar ve dışarıdan sisteme bağlanan bir emme fanı ile emilir. .Bu makineden elde edilen kepek hayvan yemi endüstrisinde kullanılmaktadır.

2.2. SULU PARLATMA

Sulu parlatma makinesi, freze makinesinin işleme sırasına göre kurulur ve pirincin parlatma işleminde kullanılır. Sulu parlatma makinesi içerisindeki rötor ve elekler sayesinde pirinci parlatarak işlem yapar, içindeki parçalar sayesinde parlatarak kaliteyi arttırır.

Pirinç, makine içerisinde bulunan itici bobin ile makinenin ürün giriş haznesine girerek makinenin ürün taşıma kafesine doğru itilir. Spiralin ittiği pirinç, çarpıcı lama süpürmesi ile makinedeki eleklere sürterek parlak bir görünüm kazanır. Sürtünme sırasında ortaya çıkan kepek, basınçlı hava sistemi ile elek gözeneklerinden dışarı taşınır. Parlayan pirinç, pirinç çıkış kutusundan gönderilir.

Makinenin pirinç çıkış haznesinde bulunan pirinç baskılı kapak istenilen alana pirinci parlatmak için kullanılır. Parlaklık ayarı, kapak ileri geri hareket ettirilerek yapılır. Baskı kapağı sıkıldığında pirinç tanesinin parlaklığı artar. Gevşetildiğinde tane parlaklığı azalır. İşlenen ürünün nem içeriği değiştikçe, makinenin basınç kapağı ayarının kontrol edilmesi ve uygun ayarın getirilmesi de gereklidir.

3. SINIFLANDIRMA BÖLÜMLERİ

Pirincin, en boy oranına ve iyi - kötü durumuna göre ayrıldığı yerdir.

3.1. PİRİNÇ ELEĞİ

Pirinç değirmeni fabrikasında toz pirinç, toz kırık, sıfır kırık, yarım kırık, büyük kırık ve tam pirinç sınıflandırmasını sağlayan makinedir.

Ürün giriş kutusuna giren pirinç, dağıtım kutusu vasıtasıyla her iki yöne dengeli bir şekilde dağıtılır. Makinenin titreşimli dairesel sallamaları ile elekler üzerinde yüzen pirinç, kullanılan eleklerin boyutlarına göre sınıflandırılır. Elek üzerinde kalan pirinç, elek içerisindeki ürün çıkış yolları vasıtasıyla çıkış haznesine doğru hareket eder. Elek gözeneklerinden aşağı düşen pirinç ikinci elekte elenmeye başlar. Aynı şekilde ikinci elekte elenen ve elekte bırakılan ürün, elek içindeki ürün çıkış yolları ile ürün çıkışına iletilir. Pirinç makineye girdikten sonra beş elek sisteminde elenir. Sonuç olarak pirinç çıkışından tam pirinç çıkar, kırık çıkışından tam pirinç ve kırık pirinç birlikte çıkar, toz kırık çıkışından sadece toz kırık çıkar. İstenilirse büyük elek takılarak daha büyük pirinçler ayrı olarak sınıflandırılabilir.

3.2. HAM TANE TRİYÖRÜ

Ham Tane Triyör makinesi olgunlaşmış ve olgunlaşmamış olan pirinçleri alıp eleyen bir makinedir.

İşlem sırasında kurulan Ham Tane Triyörü, olgunlaşmamış ham maddeleri pirinçten ayırmak için kullanılır. Hammadde, makinedeki deliklerden düşmekte ve ürün giriş ambarından elek içerisine doldurulan pirinç, filin dönüşü ile pirinçten ayrılmaktadır. Pirinci çıkarın; pirinç çıkış deliklerinden düşen hammaddeler, çekiç itme bobini ile hammadde boşaltma haznesinde taşınır.

3.3. İKİ KATLI KIRIK TRİYÖRÜ

Kırık triyörü, değirmende kırık ile tam pirinci ayırma amaçlı kullanılır. Elek sisteminin milimetre özellikleri farklı olması nedeniyle kırık pirinç tam pirinçten ayrılır. Makine tek katlı, iki katlı ve üç katlı olarak imal edilmektedir.

Değirmen, pirinç parlatıldıktan sonra kırık pirinci üründen ayırmak için kullanılır. Makine, çeltikteki özel pirinç küreği ve kırık tamburdaki özel baskılı pirinç küreğine takıldığında ve kürek dönen tamburda tepeye yaklaştığında kırık tavaya düşüyor. Tam pirinç, dirsekten daha erken düşer ve pirinç itme bobini tarafından pirinç çıkış odasına doğru itilir. Tavaya düşen kırıklar da aynı şekilde kırık itme bobini tarafından çıkış borusuna doğru itilir.

3.4. RENK AYIRICI

Tanem Renk Ayırıcı ile üç kez ayırma:

1- Kötü pirinçler iyi pirinçten ayrılarak 2. adıma geçilir. İyi pirinç bir sonraki işleme gider.

2- Kötü pirincin içinde iyi pirincin ayıklanması ve 3. adıma geçilir. Kötü pirinç çuvala veya torbaya gider.

3- İyi pirincin içinde kötü pirinci ayıklayıp çuvala veya torbaya gider. İyi pirinç bir sonraki adıma geçer.

İyi pirinç; arzu edilen pirinç.

Kötü pirinç; ayıklanmak istenilen pirinç.

Kamera, süper yüksek çözünürlüklü 5400 CCD sensör ve LED ışık kaynağı ile donatılmıştır. LED ışık ve sensör, çalıştırma maliyetini düşürür ve uzun süreli çalışma kararlılığı sağlar. Gömülü tasarım ve dokunmatik ekran çalışmasıdır.

3.5. YAĞLAMA TAMBURU

Çeltik işleme tesislerinde pirinci stoklanmadan önce ürünlerin parlak görünmesi için %0,36 yağ kullanılır. Bu yağlama işlemi, yağ tamburu makinesi ile yapılır. Bu işlem sayesinde ayrıca pirinç için daha uzun raf ömrü sağlanmaktadır.

Çeltik işleme tesislerinde işlenen pirinç, % 0,36 oranında yağ karıştırılarak yağlama tambur  makinesinde tüm yüzeyin yağlanmasını sağlar.  Ürün giriş haznesinden makineye giren pirinç, dakikada 32 d/d dönen tamburda yağlanır. Makinede tornalama sayesinde yağlanan pirinç, ürün çıkış haznesinden çıkar.

4. Depolama ve Paketleme

Depolar, gıda işleme tesislerinde işlenmiş ürünleri depolamak için kullanılır. Genellikle gıda ürünlerini depolamak veya dinlendirmek için kullanılan depolar, kurulacak alana göre standart veya özel yapılabilir. Depolar standart olarak 2,5mm 430 krom malzemeden üretilmekte olup isteğe göre lazer kesim ve imalatta kullanılmaktadır.

Tartılan ve içi doldurulan ürünün paket ağzının dikilmesinde otomatik torbalama sistemi kullanılmaktadır. Genellikle granül gıda ürünleri ile kullanılan makine, her türlü tahıl ürününü tartmak ve paketlemek için de kullanılabilir

5. Kepek Sistemleri

Kepek aspiratörleri çeltik, buğday, irmik vb. ürünlerin işleme tesislerinde çeşitli makinelerin aspirasyonunda kullanılmaktadır. Kepek aspiratörleri, ürünün makinelerde işlenmesi ve ortamdaki tozun işlenmesi sonucu oluşan toz, kepek vb. maddelerin emilmesinde ve taşınmasında kullanılır. Kepek aspiratörleri özelliklerine göre akuple sistem ve kolay montaj özelliğine sahiptir. Çeşitli açılarda montajı mevcuttur, ancak en ideali hava dönüş tarafına montajıdır. Bant, tambur gibi maliyetli ekipmanların kullanılmamasına özen gösterilmiştir.

Tesisteki farklı makine gruplarının aspirasyonunda kullanılan kepek aspiratörleri; genellikle makinelerde oluşan tozun hammaddeden gelen hafif yabancı maddelerden ayırt edilmesinde kullanılır.

Silindir şeklinde olan ve elektrik motoru ile çalışan aspiratörlerin gövdesinde belirtilen fan kanatları sayesinde, bir tarafta vakum yapılır ve diğer tarafta hava basıncı sağlanır. Kepek aspiratörlerinin gövdelerinden hava vakumu sağlanırken; sistem dışına verilmesi, filtreler ve toz siklonları ile tozdan ayrılacak hava sağlanır.

6. Hava Sistemleri

Tesiste pnömatik (hava) sistemle çalışan makinelerin ihtiyaç duyduğu basınçlı havayı üreten sistemdir.

7. Akış Sistemleri

Makineler arasında ürün akışını sağlamak için kullanılır.Her makinenin çıkışı ve girişi için kullanılır. Akış boruları Ø 120 ve Ø 150 mm çaplarında olup DKP veya krom sacdan imal edilir. Kepek hava kanalları 200x200x2 ölçülerinde DKP sacdan imal edilir.

8. SONUÇ

Makinalarımız, maksimum ürün kapasitesi ve minimum kayıpla çalışmaktadır. Verimliliğimizin çok yüksek olması nedeniyle tüm dünyada tercih edilmekteyiz.

Not: Deneyler bölge ürünlerine göre değişiklik göstermektedir. Ancak, maksimum verimliliği garanti ediyoruz.