Dünyada en yaygın yetiştirilen ürün olan buğdayda görülen ve gıda güvenliğini tehdit eden pas hastalıklarının izlenmesi için İzmir’de bir araya gelen uzmanlar, bölgesel işbirliğinin ve ulusal kapasitelerin güçlendirilmesinin önemine dikkat çekti.

Buğday pas hastalığının bölgesel gıda güvenliğine yönelik artan tehdidini değerlendirmek amacıyla Kazakistan, Kırgızistan, Fas, Türkiye, Tacikistan ve Özbekistan'dan uzmanlar, izleme, işbirliği, entegre hastalık yönetimi fırsatlarını değerlendirmek ve bilgi alışverişi yapmak için on günlük bir eğitim çalıştayına (1-10 Mayıs 2023) katılmak üzere İzmir'de bir araya geldi.

Katılımcılar arasında Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Tarım ve Orman Bakanlığı, Uluslararası Kurak Alanlar Tarımsal Araştırma Merkezi (ICARDA), Uluslararası Mısır ve Buğday Geliştirme Merkezi (CIMMYT) ve Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü temsilcileri yer aldı.

Çalıştay, FAO'nun Türkiye Tarım ve Orman Bakanlığı, ICARDA, CIMMYT ve Uluslararası Kışlık Buğday Islah Programı (IWWIP) ile işbirliği içinde yürüttüğü, FAO-Türkiye Gıda ve Tarım Ortaklık Programı (FTPP II) tarafından desteklenen ve beş yıllık bir proje olan "Orta Asya ve Kafkaslarda Buğday Pası Hastalıklarının İzlenmesi ve Yönetimi İçin Bölgesel İşbirliğinin ve Ulusal Kapasitelerin Güçlendirilmesi (CAC-Rust)" projesi kapsamında gerçekleştirildi.  Proje, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan, Türkiye ve Türkmenistan'da pas hastalığı izleme, yeni ırkların tanımlanması ve hastalık yönetimi konularında uzmanlara ve üreticilere eğitim sağlamayı amaçlıyor.

On günlük çalıştay boyunca söz konusu ülkelerden 16 buğday pası araştırmacısı, İzmir'deki Bölgesel Tahıl Pası Araştırma Merkezi'nde pas hastalıklarının izlenmesi, ırk analizi ve yönetimi konusunda pratik eğitim aldı. Uzmanlar ayrıca buğday pas hastalıklarının yönetimiyle ilgili son gelişmeleri tartıştı ve ulusal ve uluslararası kurumların birlikte çalışmasının önemini vurguladı.

Çalıştayda konuşan Tarım ve Orman Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdür Yardımcısı Ahmet Volkan Güngören, Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Tarla Bitkileri Araştırma Dairesi Başkanı Suat Yılmaz, Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürü Ertuğrul Arda, ICARDA Ülke Temsilcisi Mesut Keser ve CIMMYT Pas Hastalıkları Çalışmaları Koordinatörü Sridhar Bhavani, ulusal, bölgesel ve küresel düzeyde pas hastalıklarını daha etkili bir şekilde yönetmek için ülkeler arasındaki işbirliği ve bilgi paylaşımının önemine dikkat çekti. Ayrıca, proje çerçevesinde birlikte çalışma fırsatı buldukları için memnuniyetlerini dile getirdi.

CAC-Rust Projesi Teknik Lideri Fazıl Düşünceli, projede katedilen mesafeleri anlattığı sunumunda, proje kapsamında gerçekleştirilen çalışmaları özetleyerek önümüzdeki dönemde yapmayı planladıkları çalışmaları katılımcılarla paylaştı. Bölgesel Tahıl Pas Araştırma Merkezi Koordinatörü Kumarse Nazari ise merkezin çalışmalarını anlatarak pas ırklarının bölge düzeyinde takip edilmesinin önemi hakkında bilgilendirdi.

CIMMYT Küresel Pas Hastalıkları Uzmanı Dave Hudson da hastalığın küresel boyuttaki durumu ve son gelişmeleri paylaşırken, merkezi Danimarka’da bulunan Küresel Pas Merkezi’nden uzmanlar Mogens Hovmoller ve Jens Gronbech Hansen de küresel pas veritabanı ve bilgi paylaşım Merkezi’nin çalışmaları konusunda katılımcıları bilgilendirdi. Eğitimlerini tamamlayan araştırmacılar 9 Mayıs tarihinde düzenlenen törenle sertifikalarını aldı.